Yeni Nesil Medya ve Propaganda

Dijital medya bugün büyük oranda klasik medyanın gündemini belirliyor. Klasik medya bunu görmezden gelemiyor. Bugün halk, göz göre göre uydurma haber hazırlayan ve istediği kişi veya kuruma kara propaganda yaparak itibarsızlaştıran medyadan intikamını alıyor.

Medyanın tarafsızlığı – medyanın propaganda için kullanılması

İletişim fakültelerinde öğrenciye ilk öğretilen şey, iletişimin %50’sinin (bazı akademisyenler bu konuda daha bonkör davranıp yüzdeyi arttırıyor) karşıdakini dinlemek olduğudur. Evet, büyük öneme sahip bu tespitin gerek gündelik yaşamda gerekse akademik veya iş ortamında kişiye epey yarar sağladığı tartışmasız bir gerçektir.

Üstelik bu yalnızca menfaat uğruna, yani bir beklentiyle yapılmayıp yaşam felsefesi haline getirildiğinde, saygınlığı arttıran bir etmen olarak kazanç hanemize eklenecektir.


Peki 2004 sonrası için aynı şeyleri söyleyebilir miyiz?

Dünyada yaklaşık 1,7 milyar insanın en az 1 sosyal ağda hesabı olduğunu ve insanların toplumdan gelebilecek eleştirileri göz ardı ederek hemen her konuda çekinmeksizin içerik ürettiklerini düşünürsek sanırım bu sorunun yanıtı hayır olacaktır.

Hazin bir realite olarak karşımıza çıkan bu tabloda suçun kimde olduğu sanırım anlaşıldı.

Bu duyarsızlığın sorumlusu medya.

“Medya” kelimesi bir çatı sözcük olarak algılanıp konu basit görülmesin diye açmak istiyorum; bu işin sorumlusu, gazetesiyle, televizyonuyla, radyosuyla, dergisiyle, gazetecisiyle, köşe yazarıyla, editörüyle, spikeriyle vs. dâhil olmak üzere tepeden tırnağa medyadır.

Bundan 10 yıl önce gazetecilerin ve gazete patronlarının dolayısıyla da bir bütün olarak medyanın, halka olan duyarsızlığı ve halkı kandırması, bugün halkın; birbirine, devlete, ideolojilere, kitaplara, medyaya, tarihe vs olan duyarsızlığı olarak evrime uğramıştır. Listeyi uzatmak mümkün zira bu listeye her olgu dâhil edilebilir. Hatta insanın kendisine olan duyarsızlığına kadar listeyi uzatabiliriz.

Kendi silahıyla vurulan basın, bugün halka ne sunarsa sunsun halk bunu kendi süzgecinden geçirmeden kabul etmiyor. İşin vahim tarafı bugün artık her şey eleştiri konusu olabiliyor. Bunda da yine medyanın geçmişten bugüne, adeta ilmek ilmek işleyerek halk üzerinde oluşturduğu “basın güvenilmezdir” algısının etkisi vardır.

Fatih Altaylı bir programda sosyal medyanın klasik medya tarafından beslendiğini ve klasik medyanın dijital medya karşısında asla gücünü kaybetmeyeceğine dair bir ifade kullanmıştı.

Elbette ki klasik medya güçlü bir propaganda ve iletişim aracıdır. Orası tartışılmaz ancak dijital medyada gerçekleştirilen veya planlanan bir eylemin meydana getirdiği veya getireceği etki asla göz ardı edilemez.

Arap Baharı, sosyal medyanın gücünün kanıtlanması açısından bence en güzel örnektir. Klasik medya Arap Baharı’na duyarsız kalmadı. Fakat unutulan bir şey var, klasik medya Arap Baharı’nın kıvılcımlarına şahitlik dahi edemezken Twitter kullanıcıları Arap Baharı’nı ateşleyen kitlenin ta kendisiydi.


Dijital medya bugün büyük oranda klasik medyanın gündemini belirliyor. Klasik medya bunu görmezden gelemiyor. Örneğin bir televizyon dizisi sosyal medyada konuşulmuyorsa yayından kaldırılması için başka gerekçe aranmıyor.

Bugün her Twitter kullanıcısı bir reyting makinesi.

Bugün hiçbir marka müşterisine yanlış yapamıyor. Çünkü anında organize olabilen bir kitleyle karşı karşıya gelebilirler ve marka veya kurum online itibarsızlaştırmaya maruz kalabilir.

Sonuç ise hüsran…

Bugün online itibar yönetimi gibi yeni iş kollarının doğması yine yeni nesil medyanın kişi, kurum ve kuruluşlar üzerinde oluşturduğu “haklı” baskıyı bertaraf etmek içindir.

Bugün halk, göz göre göre uydurma haber hazırlayan ve istediği kişi veya kuruma kara propaganda yaparak itibarsızlaştıran medyadan intikamını alıyor.

Nasıl mı?

Tabii ki gerçekleri dile getirerek…

Bugün halk, yüzde yüz kendi gerçeğiyle hareket ediyor.


Çünkü bugün dünyada kendi gündemini belirleyen 1,7 milyar gazeteci var. Ve bu kitle kendisinden ve toplumdan başka kimseye karşı duyarlı olmak zorunda değil.


Mürsel Ferhat Sağlam
Dijital Markalaşma Uzmanı | Yazar | Akademisyen | Mentor | Podcaster 16 Nisan 1989 İstanbul doğumludur. Namık Kemal Üniversitesi Halkla İlişkiler Ve Tanıtım Bölümü, Beykent Üniversitesi Tarih Bölümü, Anadolu Üniversitesi İşletme Bölümü ve Anadolu Üniversitesi Halkla İlişkiler Ve Reklamcılık Bölümü mezunudur. Beykent Üniversitesi’nde Tarih alanında yüksek lisans yapmıştır. Akademik kariyerini Halkla İlişkiler ve Reklamcılık alanında doktora seviyesinde sürdürmektedir. Ajans Paradise ve Branding Türkiye Mürsel Ferhat Sağlam’ın girişimleri arasında yer almaktadır. Türkiye’deki birçok üniversitenin kuluçka merkezinde ve özel yatırım ağlarında danışma kurulunda mentor olarak bulunmuş olan Sağlam, kariyeri boyunca ulusal ve uluslararası 200'den fazla markaya, dijital markalaşma, sosyal medya, içerik pazarlaması, büyüme pazarlaması, stratejik marka yönetimi odağında danışmanlık yapmıştır. Mürsel Ferhat Sağlam’ın hikaye, roman, şiir, tarih, eleştiri, deneme, araştırma, akademik, reklam, marka, pazarlama, sosyal medya, dijital markalaşma olmak üzere farklı tür ve konularda yayınlanmış birçok kitabı bulunmaktadır. Ulusal ve uluslararası birçok mecrada uzmanlık alanlarıyla ilgili akademik ve aktüel makaleler yazan Sağlam, aynı zamanda kamu ve özel sektör kurumlarına sosyal medya iletişimi, içerik pazarlaması, stratejik marka yönetimi, girişimcilik, online itibar yönetimi, dijital kriz yönetimi ve dijital markalaşma konularında eğitimler, seminerler ve konferanslar vermektedir. Dijital Markalaşma, 3F Fenomeni, Kurumsal İletişim 2.0, İçerik Türleri Hiyerarşisi Modeli; Mürsel Ferhat Sağlam tarafından kavramsallaştırılarak sosyal bilimlere, pazarlama ve iletişim literatürüne kazandırılmıştır. Mürsel Ferhat Sağlam, podcast yayıncılığıyla da bilinmektedir. Dijital Markalaşma Sohbetleri, Hani Kurumsaldık, İçeriklerce, Girişimcilerin Büyük Hataları, 100 Soruda Dijital Markalaşma podcast serilerini hazırlayıp sunan Sağlam, bunlara ek olarak birçok podcast serisinde de daimi konuk olarak yer almaktadır.