Günümüzde büyük bir sektör haline gelen porno, internet sayesinde artık daha kolay ulaşılabilir hale geldi. Gizlense de pek çok insanın tercih ettiği bilinen bir gerçek. Peki pornonun insan psikolojisine ve fizyolojisine, ilişkilerine etkisi ne? Porno zararlı mı?
Pornografi gerçekten zararlı mıdır?
Porno izlemek bir ihtiyaç mıdır? Eğer pornografi bu kadar zararlı ve yanlışsa böyle büyük bir sektör nasıl meydana gelmiştir? Pornografinin zararlarını aza indirgemek mümkün müdür?
Gerçek yaşamda sürekli yeni kişilerle cinsellik yaşamak imkansıza yakın bir durum olduğu için beyin bu mekanizmayı tanıyamıyor, dolayısıyla da sürekli yeni deneyim arayışında bulunmuyor. Ancak pornolarla beraber her seferinde bir öncekinden farklı bir deneyim yaşayabildiği için normal koşullarda sahip olamayacağı bu durum ödül mekanizmalarını devreye sokuyor ve bünye giderek o hisse bağımlı hale geliyor.
Cinsellik, aile ve evlilik konularında halkı bilgilendirmeyi ve farkındalığı arttırmayı amaçlayan Cinsel Sağlık Enstitüsü Derneği‘nin (CİSED) pornografi hakkında çok çarpıcı bir basın açıklaması var…
Porno filmlerde her şey abartılıdır, kurgudur
CİSED Genel Başkanı Dr. A. Cem Keçe; “Cinsellik doğuştan itibaren hayatımızda önemli bir yere sahiptir, insan doğuştan cinsel bir varlıktır ve seks de iki kişi arasındaki özel bir paylaşımdır. Pornografi cinsel hayatı renklendirmek için bir fantezi aracı olarak kullanılabilir. Dozunda kullanıldığında çiftlerin cinsel hayatına hareket ve heyecan katabilir, onlara farklı deneyimler yaşatabilir. Bu açıdan bakıldığında pornografi zararlı değildir. Ancak bu alışkanlık haline geldiğinde, kişiler porno izlemeden uyarılamaz hale geldiğinde o zaman sorun ortaya çıkar.” diyerek cinselliğin her insan için önemli olduğunu söylüyor.
Yapılan araştırmalara göre porno, insanların seks hayatına derinden etki edebilecek zararlar barındırıyor. En büyük porno içerik sağlayıcılarından olan Pornhub’da tüm zamanların en çok izlenen 50 videosunun analizinde kadınların sadece %18’inin gerçekten orgazm olduğu ortaya çıkarıldı.
Montreal Quebec Üniversitesi’nde yapılan araştırma sonucuna göre pornografik filmlerde rol alanlar, orgazm ve seks performansı hakkında gerçekçi olmayan beklentileri körüklüyor. Film sahnelerinde orgazm olan kadınların %82’si gerçekte orgazm olmuyor, erkeklerde ise bu oran %12.
Pornografi ön sevişmeyi unutturuyor mu?
Cinsellik ve ilişki uzmanı Tracey Cox, MailOnline’a yaptığı açıklamada pornonun ön sevişmenin önemini unutturduğunu söyledi. Cox ayrıca, pornonun birçok kötü ders verdiğini, kadınların ön sevişmeye ihtiyaç duymadığını gösterdiğini, erkek ve kadın ilişkisinin sadece cinsel anlamda vurgulandığını belirtti.
California, Los Angeles’tan bir ekip, ilişkilerde 335 erkekle yaptığı araştırmada yüzde 22’sinin pornoyu eşiyle yapmayı tercih ettiklerini bildirdi.
Peki o halde bir de BBC Türkçe’de yayınlanan Jessica Brown’un “Pornografi zararlı mı?” adlı araştırmasına gidelim…
Porno zararlı mı?
Pornografi insanın davranışlarını, ilişkilerini ve arzularını nasıl etkiliyor?
Dünyanın farklı bölgelerinde insanlar farklı diller konuşur, farklı yemekler yer, hatta farklı duygular yaşarken milyonlarca insan açısından evrensel olan davranışlardan biri porno izlemektir.
Bu kadar fazla tüketilmesine rağmen pornografi, toplumsal bir hastalık olarak görülür. Hatta Utah’taki politikacılar pornoyu kamu sağlığına tehdit olarak görüyor.
Bunun yanı sıra keyifli hissedilmesini sağlayan dopamin hormonu da bir yandan pornoya bağımlı hale gelinmesini sağlıyor. Çünkü beyin, porno izlediğinde oluşan o hissi bir daha yaşamak istiyor. Yeni deneyimler ve kişiler de dopaminin daha fazla salgılanmasını sağlıyor ve bu durum da Coolidge Etkisi ile örtüşüyor.
İnternet ve hızlı bağlantı sayesinde pornografi son yıllarda dönüşüm geçirdi. Örneğin, Newcastle Üniversitesi’nden araştırmacılara göre, sanal gerçeklik porno izleyicisini uzaktaki bir birey olmaktan çıkarıp ana kahraman haline getirdi.
Uzmanlar bu durumun gerçek ile fantezi arasındaki çizgiyi belirsiz kılma, ilişkileri yıpratma ve zararlı davranışları teşvik etme riskine karşı uyarıda bulunuyor.
Peki, pornonun insanları ne şekilde etkilediğine dair ne tür veriler var?
Bu, araştırması zor bir konu. Zira kişilerin pornografi alışkanlıklarını olduğu gibi yansıtması veya doğal olmayan bir laboratuvar ortamında sergilemesi zor görülüyor.
Buna rağmen bu konudaki araştırmaları derleyerek şu sonuçlara varıldığını söyleyebiliriz:
Cinsel şiddet
Pornografi ile ilgili en önemli sorunlardan biri, tecavüz ve cinsel şiddet eylemlerini teşvik, normalleştirme veya tetiklemeye neden olup olmadığıdır.
Bu bağlantı uzun süredir araştırılıyor. Örneğin, 1970’lerde Kopenhag Üniversitesi’nde kriminoloji profesörü Berl Kutchinsky Danimarka, İsveç ve Almanya’daki cinsel suçların ölçümünü yaptı. 60’ların sonu ile 70’lerin başlarında pornografi bu ülkelerde yasallaşmıştı. Pornonun suç olmaktan çıkarılması ile cinsel suçlar arasında bir bağlantı bulamadı. Tersine bu dönemde tecavüz ve çocuk tacizi de dahil olmak üzere bazı cinsel suçlarda azalma olduğu görüldü.
1995’te ise bu konuda yapılan 24 araştırmanın sonuçları incelenerek 4000 kişiyi kapsayacak şekilde porno izleme ile tecavüz ve cinsel saldırı konusundaki düşünce arasında bir bağ olup olmadığına bakıldı.
“İlk görüşmelerinde erkeğin evine giden kadın sekse hazırdır” türünden “tecavüz mitleri”ni porno izleyenler daha fazla doğru buluyor. Fakat bu deney içeren araştırmalarda böyleydi. Katılımcıların beyanatına dayalı araştırmalarda herhangi bir bağlantı bulunmamıştı.
Fakat son yıllarda pornografi daha fazla şiddet içermekle suçlanıyor. Bu konuda yapılan bir belgeselde, eski bir porno yıldızı, 1990’larda pornonun “yatakta sevişme” sahneleri içerdiğini söylerken, 2010’da incelenen 300 pornografi sahnesinin yüzde 88’inde fiziksel saldırı ögelerine rastlanıyordu. Bunu yapanların çoğu erkek, saldırıya maruz kalanlar ise kadındı ve bu sahnelerde saldırıya ya zevk alıyor gibi ya da hiçbir şey olmamış gibi tepki veriyordu.
2009’da 80 araştırmayı gözden geçiren başka bir incelemede ise porno izlemekle şiddet arasındaki nedensel bağlantı zayıf bulundu. Bu tür bulgular ayrıca medya ve politikacılar tarafından da abartılıyordu. “Pornografinin cinsel saldırı içeren davranışların artmasına neden olduğu yönündeki tezlerden vazgeçmenin zamanı geldi” sonucuna varıyordu rapor.
California Üniversitesi‘nden Neil Malamuth porno ile cinsel şiddeti inceleyen birçok araştırma yaptı. Hali hazırda cinsel saldırganlığı olan erkeklerin fazla miktarda cinsel bakımdan saldırı içeren pornografi tüketmesi halinde cinsel saldırı eyleminde bulunma ihtimalinin arttığı görüldü.
Fakat Malamuth cinsel saldırının nedenini pornoya bağlamıyordu. Porno tüketimini alkol tüketimine benzeterek kendi içinde bir tehlike taşımadığına, ama tıpkı onun gibi, farklı risk faktörleri taşıyan kişiler için tehlikeli olabileceğine dikkat çekiyordu.
Beyin ve beden
2014’te yapılan bir araştırma, porno izlemenin beyinde zevk ile bağlantılı bölgenin küçülmesine neden olabileceğine ortaya koymuştu. Berlin’deki Max Planck Enstitüsü’nden araştırmacılar, pornografi izlerken 60 erkeğin beynini inceleyip porno izleme alışkanlıkları hakkında soru sordu.
Fazla porno izleyen erkeklerin beyninde, ödül sistemini oluşturan striatum bölgesinin küçülmüş olduğu ve etkisini hissetmek için daha aşırı içerikli porno tüketme ihtiyacı duydukları görüldü.
Ayrıca ereksiyon sorunu genellikle porno izleme nedeniyle duyarlılık yitirilmesine bağlanıyor. Ancak bunu teyit edecek yeterli araştırma yok. Laboratuvarda porno izletildiğinde, genelde porno izleyen erkeklerin daha kolay erekte olduklarını ifade ettikleri görüldü.
İlişkiye etkisi
“Bir arkadaşım, kız arkadaşının porno yıldızları gibi giyinmesini ve onlar gibi davranmasını istiyor. Pornoya erişim çok kolay. Erkek öğrenciler sınıfta, otobüste telefonlarında porno izliyor.”
İngiltere’de 17 yaşındaki bir erkeğe ait bu ifadeler, okullardaki cinsel taciz ve cinsel saldırı konusunda hazırlanan resmi bir raporda yer alıyor.
Pornonun özellikle genç çiftler arasındaki ilişkiyi olumsuz etkilediği yönünde iddialar olmakla birlikte, araştırmalar yetişkinler üzerinde yoğunlaşıyor ve çelişkili sonuçlar ortaya koyuyor.
1989’da yaptığı bir araştırmada Douglas Kenrick, porno izlemenin erkeklerde partnerlerine karşı ilgi azalmasına neden olduğunu söylüyordu.
Bu araştırmanın psikoloji alanında büyük bir etkisi olduğunu belirten doktora öğrencisi Rhonda Balzarini’nin geçen yıl 150 heteroseksüel kadın ile 400 heteroseksüel erkek üzerinde yaptığı araştırmalar bu inancın doğru olmadığını ortaya koydu.
Fakat Balzarini 1989’da var olan porno miktarı ve içeriğinin şimdikinden farklı olması nedeniyle farklı sonuçlara varmanın mümkün olabileceğini kabul ediyor.
Bu yıl Mayıs ayında yayınlanan başka bir araştırmada ise porno izlemeye başlamanın boşanma öncesi bir belirti olabileceği belirtiliyordu. Ayda iki-üç kez porno izlediğini söyleyen Amerikalı erkeklerde ayrılma ihtimali daha yüksek çıkmıştı. Fakat bu araştırmanın, porno izlemeye başlamanın boşanma nedeni mi yoksa mutsuz bir ilişkinin göstergesi mi olduğunu belirlemesi zordu. Ama daha önemlisi, bu araştırmada ayrıca, her gün porno izleyenlerin hiç izlemeyenlere kıyasla boşanma ihtimalinin daha az olduğu görüldü.
Cinsel yaşam
Porno genellikle çiftlerin cinsel hayatını olumsuz etkileyen bir unsur olarak görülür. Burada izlenen pornonun türü etkili olabilir. Araştırmalar, daha fazla porno izleyen erkeklerin cinsel yaşamlarından daha az memnun olduklarını gösteriyor. Kadınlar açısından ise tersi doğru.
Uzmanlar bunu kadınların pornoyu tek başına değil, partnerleri ile izlemelerine bağlıyor. Erkekler ise yalnız izlediklerinde iki tarafın rızasına dayalı seks içeren pornoyu daha az tercih ediyor.
Başka bir araştırmada ise partnerleri ile pornografi izleyenlerin, tek başına izleyenlere kıyasla kendilerini ilişkilerinde cinsel bakımdan daha tatminkâr ve daha adanmış hissettikleri görüldü.
Porno bağımlılığı
Pornonun olumsuz etkileri konusunda liste başında sıralanan şeylerden biri de bağımlılıktır.
Cambridge Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada pornografi bağımlılığı uyuşturucu bağımlılığına benzetilmişti. Zira her ikisi de beyindeki aynı üç bölgeyi tetikliyordu.
Yapılan deneylerde, uyuşturucu bağımlılarına uyuşturucu gösterildiğinde beyinde aktif hale gelen alanlar, seks bağımlılarına porno gösterildiğinde de aktifleşiyor, bunlar normal insanlara kıyasla daha fazla cinsel arzu duyuyordu.
Tıpkı uyuşturucu bağımlıları gibi onlar da bu bağımlılığı zevk aldıkları için değil, istedikleri için sürdürüyordu. Fakat araştırmacılar bunun pornonun bağımlılık yaptığı anlamına gelmeyeceğini belirtiyor.
Seks bağımlılığı ile pornografi ilişkisi
İngiltere’deki Ulusal Sağlık Hizmetleri seks bağımlılığını uyuşturucu bağımlılığına benzetiyor. Kontrol dışı porno alışkanlığı seks bağımlılığı olarak görülüyor. Ama pornografi, seks bağımlılığının bir bileşeni olsa da kendisinin böyle bir bağımlılık yarattığı henüz kanıtlanmış değil.
Cinsel davranışlar
Pornonun insanları seks konusunda daha rahat ve açık fikirli yaptığı belirtiliyor. Ama bir araştırmada pornonun insanları fazlasıyla rahat davranmaya ittiği de görüldü.
Homoseksüel erkeklerle yapılan bir deneyde, izledikleri pornoda prezervatif kullanılıp kullanılmamasına bağlı olarak korunma tercihlerinin değiştiği görüldü.
Ayrıca porno izlemek geçici ve rastgele seks yapma konusunda da yedi kat artışa neden olabiliyor. Ancak bunun daha çok mutsuz insanlar için geçerli olduğu söyleniyor.
2002-04 yılları arasında yapılan bir araştırmada, porno izleyenlerin daha fazla cinsel partnere sahip olduğu ve paralı seks ihtimalinin daha yüksek olduğu sonucuna varıldı.
Ancak diğer araştırmalarda olduğu gibi, bu tür davranışlara pornonun mu neden olduğu, yoksa zaten var olan farklı nedenlere mi dayandığı açıklık kazanmış değil.
Kadına karşı tutum
Pornografi genellikle cinsiyetçi davranışlara ve gerçekçi olmayan cinsel beklentilere neden olmakla suçlanıyor. Bu konudaki araştırmalar çelişkili sonuçlar veriyor.
Kopenhag ve California Üniversitelerinden araştırmacılar 200 yetişkinle yaptıkları deneyde, pornografi tüketimlerini ve beş temel kişilik özelliğinden biri olan uyumluluk derecesini inceledi.
Denekler laboratuvarda pornoyu izledikten sonra, fazla pornografi tüketiminin kadınlara karşı olumsuz tutumlara neden olduğu görüldü. Ama bu sadece kişilik özelliği olarak uyumluluk ve yumuşak başlılık derecesi düşük olan erkekler için geçerliydi.
Sonuç?
Porno izlemek hem birey hem de toplum açısından birçok sorunla ilişkilendiriliyor. Ama bu konudaki araştırmalarda çelişkili sonuçlara varılıyor; pornoyu olumsuzlayan her bir araştırmanın ardından bir başkasının akladığı görülüyor.
Araştırma yöntemleri ve incelenen grubun büyüklüğü bakımından sınırlılıklar olduğundan bu konudaki veriler de farklı çıkabiliyor.
Pornonun giderek yaygınlaşması nedeniyle riskler artar mı? Şimdiden bir şey söylemek zor.
Pornografi konusunda yapılan araştırmalarda neden-sonuç ilişkisi bakımından sorun yaşanıyor. Mutsuz ilişki yaşayan, beyinlerindeki ödül merkezleri küçük olan veya seks bağımlısı olan insanlarda porno cinsel saldırganlık eğilimine neden mi oluyor yoksa bu insanlar porno izlemeye daha mı yatkın? Bunları kesin bir şekilde araştırıp sonuç çıkarmak zor.
Ama kesin sonuçlara varılıncaya kadar bu konudaki veriler, pornonun olumsuz etkide bulunması onu izleyen kişiye bağlı olduğunu gösteriyor.
