Capital Dergisi, bu yıl 21’ncisini hazırladığı Türkiye’nin 500 büyük şirketini ortaya koyan Capital 500 araştırması açıklandı.
Capital Dergisi, bu yıl 21’ncisini hazırladığı Türkiye’nin 500 büyük şirketini ortaya koyan Capital 500 araştırmasını ağustos sayısında yayınladı. Hem dünya hem Türkiye için rekor büyüme yılı olan 2017’de Türkiye’nin 500 büyük şirketinin performansı da göz dolduruyor. Geçtiğimiz yıl Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin ciroları nominal olarak yüzde 31,0, reel olarak da yüzde 18,3 büyüdü.
Şirketlerin kârı da nominal yüzde 67,1, reelde de yüzde 50,8 arttı. Milyar TL cirolu şirketler kulübü 68 yeni şirketin katılımıyla 302’ye yükseldi. Listenin ilk sırasında 53 milyar 948 milyon 110 bin TL ciroyla Tüpraş yer alıyor. Onu ikinci sırada 39 milyar 779 milyon TL ciroyla THY, üçüncü sırada ise 38 milyar 515 milyon 999 bin TL ciroyla Petrol Ofisi izliyor. Listede en son sırada bulunan 500’üncü Arslan Alüminyum‘un cirosu ise 592 milyon 38 bin TL.
Capital 500’de müthiş atılım!
2017’de dünya ekonomisi son 6 yılın en yüksek büyüme hızına ulaştı ve yüzde 3,8 oranında büyüdü. Avrupa Birliği ülkelerinde bu büyüme yüzde 2,5 olurken dünyanın son 10 yılda en hızlı gelişen ülkeleri Çin yüzde 6,9, Hindistan yüzde 7,1 ve Endonezya yüzde 5,1’lik bir büyüme kaydetti. Bu konjonktürde Türkiye ise önemli bir büyümeye imza attı.
Türkiye ekonomisi, 2017’de kaydettiği yüzde 7,4’lük büyüme oranı ile OECD ülkeleri içinde yüzde 8,4 büyüyen İrlanda’dan sonra en hızlı büyüyen ülke oldu. Dünyadaki büyüme trendinin ülkemize olumlu yansımasının yanı sıra içerde büyümenin en büyük tetikleyicisi olarak Kredi Garanti Fonu uygulaması ve ekonomik faaliyeti desteklemeyi hedefleyen teşvikler öne çıktı.
Bu tabloda özel sektörün aynası Capital 500 şirketlerinin performansına gelince… 2016 yılında nominal olarak yüzde 10,2 büyüme yaşayan Capital 500 şirketlerinin toplam cirosu, 2017 yılında yüzde 31,0 oranında büyüyerek son 10 yılın en ciddi artışını sergiledi. Reel anlamda da 2016’da yüzde 2,3’lük büyüme yaşayan Capital 500 cirosu, geçtiğimiz yıl yüzde 18,3’lük büyüme yakaladı. Bu oran da 2011’den itibaren yaşanan en yüksek büyüme oranı.
Karlılık rekor kırdı
2017 yılının olumlu finansal sonuçları karlılıkta da kendini net olarak gösteriyor. Her ne kadar seçim öncesinin belirsizliği, kurlardaki dalgalanmalar, yükselen enflasyon ve girdilerdeki maliyet artışları yıl boyunca şirketlerin gündemlerindeki yerini korusa da en çok kâr konusunda hassas olan şirketler, bu yaklaşımlarının meyvelerini topladı.
2016 yılında Capital 500’de nominal olarak kârlılık yüzde 11 oranında artış kaydederken, 2017’de bu artış yüzde 67,1’e çıktı. Bu son 10 yılı baz aldığımızda da en yüksek artış.
Reele baktığımızda aynı artışı görmek mümkün. 2016’da reelde yüzde 2,7 oranında yükselen Capital 500 şirketlerinin toplam kârı, 2017’de yüzde 50,8 arttı.
Zarar açıklayan şirketlerin sayısında da düşüş dikkat çekiyor. 2016’da 317 şirket kârını açıklarken 2017’de 311 şirket kârını paylaştı. Ancak 2016’da 317 şirketten 56’sı zarar ederken, bu yıl 311 şirketten sadece 34’ü zarar yazdı.
Devlerin payı değişti mi?
Capital 500’ün zirvesinde son 5 yıldır devlerin payı giderek düşüyordu. İlk 10 şirketin toplam cirodan aldığı pay 2009 yılından 2012’ye yüzde 25’de sabitlenmişken devam eden yıllarda 1’er puanlık düşüşle 2016’da yüzde 21’e gerilemişti. 2017 yılında devler cirodan yine yüzde 21 pay alarak listedeki yerlerini korumuş oldu.
2017’da Capital 500’ün zirvesinde de bir değişiklik olmadı. Tüpraş yine ciroda en büyük şirket olarak birinciliği bırakmadı. Ancak ikinci ve üçüncü oyuncu yer değiştirdi. 2016 listesinin ikincisi OMV, 2017’de el değiştirince bu kez Petrol Ofisi olarak listede üçüncü olarak kendine yer buldu. Türk Hava Yolları da üçüncülükten ikinciliğe atılım yaptı. Bu değişimle birlikte aslında 5 yıl sonra ilk kez ilk 3 listesindeki oyuncuların yeri değişmiş oldu.
Listenin ilk 10’unda yer alan dev oyuncular arasında geçtiğimiz yıl bir değişim yaşanmazken bu yıl değişim var. 2016 yılında Capital 500’de 10’uncu sırada yer alan Turkcell 2017’de 13’üncü sıraya geriledi. Bir önceki yıl 14’üncü sırada yer alan Ereğli Demir Çelik ilk 10’a 9’uncu sıradan giriş yaptı.
Zirvede ağırlığını hissettiren sektör yine enerji oldu. 10 dev oyuncudan 4’ü enerji sektöründe faaliyet gösteriyor.
Bariyerdeki yükseliş
Capital 500 listesine giriş yükselmeye devam ediyor. Listenin 500’üncü şirketi Arslan Alüminyum’un cirosu 592 milyon 38 bin 49 TL. Bu rakamı dolara çevirdiğimizde 162,2 milyon dolarlık bir giriş bariyeri oluşturuyor. 2016 yılında Capital 500’e giriş bariyeri 152,9 milyon dolardı.10 yıl öncesiyle bir kıyaslama yaptığımızda ise 2007 yılında Capital 500’e girmek için aşılması gereken bariyer 98,3 milyon dolardı.
Bariyer yükselirken listeye yeni giren çok sayıda şirket de oldu. 2016 yılında 68 yeni şirket listeye girerken, 2017 yılında 70 yeni şirket katıldı.Yeni katılan şirketlerin sektörel dağılımına baktığımızda 70 şirketin 14’ü enerji ve petrol, 9’u demir-çelik, 6’sı metal, 5’i gıda ve içecek, 5’i inşaat, 4’ü otomotiv sektöründe yer alıyor. Tekstil ve turizmde 3’er, ağaç-orman, bilişim, kimya, maden ve ulaştırmada 2’şer, ticaret-hizmet, savunma, plastik, perakende, makine, lojistik, kuyum, kağıt-ambalaj, hızlı tüketim, gemi inşaat ve dış ticarette 1’er şirket Capital 500’e giriş yaptı.
Sektörlerin performansı
Capital 500’de şirket sayısı olarak en çok varlık gösteren sektörlere baktığımızda bu sektörlerin başında 60 şirketle gıda-içecek, 58 şirketle enerji-petrol ve 48 şirketle otomotiv geliyor. Onları demir-çelik, tekstil-konfeksiyon, inşaat ve perakende takip ediyor.
Gelirler açısından yapılan katkıya baktığımızda ise tablo değişiyor. Capital 500 cirosuna en büyük katkıyı yapan sektör yüzde 19,4’lük payıyla açık ara enerji-petrol. İkinci sırada yüzde 13,1’lik payla otomotiv geliyor. Bu sektörleri de sırasıyla gıda-içecek, demir-çelik, perakende, inşaat, elektrik-elektronik, ulaştırma, telekom ve tekstil-konfeksiyon takip ediyor.
2016’dan 2017’ye sektörlerin Capital 500’e yaptığı katkı sıralamasında kayda değer bir değişiklik olmadı. Son 10 yılı baz alıp bir değerlendirme yaptığımızda da yine ilk 3 sektörün gelirdeki payını değiştirecek çok büyük bir fark dikkat çekmiyor. Ancak bazı sektörlerin payındaki ciddi değişimler Türkiye ekonomisinin son 10 yıllık ekonomik politikalarını ve büyümenin yeni yönünü ortaya koyuyor.
Örneğin 2007 yılında Capital 500 cirosundaki payı yüzde 3,5 olan inşaat sektörünün payı 2017’de yüzde 6,1’e, perakendenin yüzde 4,9 olan payı, yüzde 7,1’e, ulaştırmanın yüzde 2,3 olan payı yüzde 4,5’e çıkarken, elektik-elektronik sektörünün yüzde 6 olan payı yüzde 4,6’ya, telekomun yüzde 6,8 olan payı yüzde 3,8, tekstil-konfeksiyonun yüzde 4,2 olan payı da yüzde 2’ye geriledi.
Capital 500’de dikkat çekenler
1- Capital 500 ligine 70 yeni şirket katıldı.
2- Giriş bariyeri 152,9 milyon dolardan 162,2 milyon dolara çıktı.
3- Listenin zirvesi ile en altı arasındaki gelir makası daraldı.
4- Zirvedeki ilk 2 oyuncu arasındaki gelir makası açıldı.
5- 2017’de “Milyar TL’lik” kulübüne 68 yeni şirket katıldı. 2016’da bu sayı 23’tü.
6- Milyar TL’lik kulübün üye sayısı 234’ten 302’ye yükseldi.
7- 2017’de 14 şirket üç haneli büyüdü. 2016’da 9 şirket üç haneli büyümüştü.
8- 381 şirket çift haneli büyüme kaydetti. 2016’da 265 şirket çift haneli büyümüştü.
9- 500 şirketten 30’u ciroda küçüldü. 2016’da bu sayı 90’dı.
10- 500 şirketten 189’u kârını açıklamamayı tercih etti.
11- 2017’da kâr bilgisi veren 311 şirketten 34’ü zarar açıkladı.
12- 31 şirket 10 milyar TL’nin üzerinde ciro kaydetti. 2016 yılında bu sayı 21’di.
13- 15 şirket 1 milyar doların üzerinde ihracat yaptı. 2016’da bu rakam 13’tü.
