Lütfen kendinize Çölyak testi yaptırın. Eğer yaptıramıyorsanız tahıl – gluten diyeti yaparak kendinizi izleyin.
Çölyak konusunda bilgilenin ve etrafınızı bilgilendirin ki, sebebi bilinmeyen bir sürü rahatsızlıkla ömürler geçmesin. Özellikle gençler açısından vaktinde tespit çok önemli. Çünkü Gluten alerjisi fark edilmediğinde tüm vücutta ciddi tahribatlar yapıyor ve geç kalınmaması çok önemli. Hastalığın genetik olduğunu lütfen dikkate alalım.
Son iki aydır hayat bana bir başka farkındalık hediye etti. Farkındalık kavramının sıkça kullanıldığı bir dönemdeyiz malum. İlgi ve çalışma alanım eğitim olduğu için farkındalık kavramını günde kaç kez kullanıyorum kim bilir. Ama bir gün böylesi bir farkındalık kavramıyla haşır neşir olacağım hiç aklıma gelmezdi. Sözünü edeceğim farkındalık; Çölyak Farkındalığı…
Çölyak hastalığı nedir?
Bir hastalığın adı yanında geçtiğinde bir başka anlam kazanıyor bu kelime. Bütün hastalıklar dikkatli bir farkındalığı elbette hak ediyor ama söz konusu Çölyak olduğunda, ilginç bir tespit çıkıyor ortaya. O tespit ise, tüm besin yaşantımızın tahıl üzerine kurulmuş olduğunu fark etmektir… Ne var ki bu tespitte diyeceksiniz belki ama durum gerçekten vahim görünüyor. Bizler, farklılıkları olanlara yaşam hakkı tanımayan bir robotlaşmaya doğru sürüklenip gitmişiz. Farklıysan yok olabilirsin diyoruz; tüm yaptıklarımızla, düşündüklerimizle ve ürettiklerimizle. Acı veren bir farkındalık bu gerçekten. Çünkü ürettiğimiz tüm ürünler, Çölyak hastaları için zehir. Ve sayısız insan, haberi olmadan her an zehirlendiği bir hayat yaşıyor. Hastalığından habersiz olan yüzbinlerce kişi, geçirdiği rahatsızlıklarla ömrünü acımasızca tüketiyor. Bir sürü rahatsızlığının gerçek nedeninin glüten alerjisi olduğunu bilmeden sıkıntılı bir hayat yaşıyor ve ölüme doğru gidiyor.
Ben ise bu farkındalık nedeniyle sanırım biraz kızgınım. Bütün ömrüm içinde yaşadığım tüm rahatsızlıkların bir alerji nedeniyle olduğunu anladığım gün, yaşadığım farkındalık bir balyoz gibiydi. Sayısız rahatsızlık geçirdim, sayısız kere ameliyat oldum, narkoz aldım. Tüm ömrüm boyu şişkinlik, gaz ve sindirim sistemi bozukluğuyla boğuştum. Çok sayıda bebek kaybettim. Psikosomatik rahatsızlık diye konulan tanılar sonucu, kendi psikolojimi araştırma peşinde koşarken kendi çapımda uzmanlıklara ulaştım. Tüm bunları yaşarken de sanmayın bilinçsizce evde oturdum. Ömrüm boyu gördüğüm hastane ve doktor sayısını bilemezsiniz. Hepsi de kariyerli, uzman kişilerdi. Lakin bir kişi bile böyle bir farkındalığa sahip değilmiş ki, bir tekinin bile aklına Çölyak gelmemiş, pes dedim. Bu durum elbette o uzmanın değil, tüm toplum olarak hepimizin suçudur. Onları suçlayamıyorum.
Gluten alerjimi fark edişim sonucu yaptığım araştırmalar sonucunda dehşete düştüm. Kendi hayatıma dair yaptığım tespitleri yazmalıyım dedim. Yazmalıyım ve mümkün olabilen en çok sayıda insana ulaşsın.
1- Sürekli gaz, şişkinlik, ishal, kabızlık sorununuz varsa,
2- Sürekli nedensiz kansızlık sorununuz varsa,
3- Alerjik deri döküntüleriniz varsa,
4- Sebepsiz asabiyetleriniz ve depresyonlarınız varsa,
5- Adet düzensizliği, hamilelikte şeker yükselmesi ve sebepsiz bebek kayıplarınız varsa,
6- Aşırı zayıf ve ince kemikliyseniz,
7- B vitamini eksikliği yaşıyorsanız,
8- Karaciğer, safra kesesi, mide rahatsızlığınız varsa,
9- Sürekli yorgunluk ve uykusuzluk yaşıyorsanız,
10- Aile büyüklerinizde bağırsak kanseri, siroz, karaciğer rahatsızlıkları, şeker, kalp hastalıkları varsa,
Lütfen kendinize Çölyak testi yaptırın. Eğer yaptıramıyorsanız tahıl-gluten diyeti yaparak kendinizi izleyin. Çölyak konusunda bilgilenin ve etrafınızı bilgilendirin ki, sebebi bilinmeyen bir sürü rahatsızlıkla ömürler geçmesin. Özellikle gençler açısından vaktinde tespit çok önemli. Çünkü Gluten alerjisi fark edilmediğinde tüm vücutta ciddi tahribatlar yapıyor ve geç kalınmaması çok önemli. Hastalığın genetik olduğunu lütfen dikkate alalım.
Türkiye’de 1 milyon Çölyak hastası var ve farkında değil
Türkiye’de 1 milyona yakın Çölyak hastası var ve hastalığının farkında değil. Bu sayının hızla arttığı söyleniyor uzmanlar tarafından. Halen 75 kişiden birisinin Çölyak hastası olduğu tahmin ediliyor.
Hastalığın en büyük tehlikesi, sinsi bir hastalık olması ve uzun vadede başka hastalıklara neden olarak yaşam kalitesini düşürmesidir.
Çölyak hastalığı (ya da Gluten Enteropatisi); bağırsaklardaki sindirimi sağlayan villus denilen yapıların bozulmasına sebep olur ve yiyeceklerdeki besinin emilmesini engeller. İnce bağırsakta hasarlar oluşturur. Bir sindirim sistemi hastalığıdır. Bu hastalıkta, buğdayda, arpada, çavdarda ve kesin olmamakla birlikte, yulafta bulunan ve gluten olarak adlandırılan bir proteine tahammülsüzlük mevcuttur. Vücudun bağışıklık sistemine zarar veren Çölyak nedeniyle hastalarda pek çok rahatsızlık meydana gelir. Genetik bir hastalıktır. Hastalık bir ameliyat, çocuk doğumu, hamilelik, viral enfeksiyon ya da şiddetli duygusal stresten sonra tetiklenebildiği gibi doğuştan da aktif olabilir. Hastalık yaşamının her hangi bölümünde ortaya çıkabilir.
Çölyak hastalığı belirtileri ve teşhisi
Kansızlık, şişkinlik, ishal, kabız, yorgunluk, cilt döküntüleri, karıncalanma-uyuşma, ağız yaraları, eklem ağrıları, ince kemik yapısı, zayıflık, gelişme geriliği, kısırlık, hamilelikte bebek kayıpları, başağrıları, depresyon-asabiyet gibi belirtiler gösterir. İlerleyen yaşlarda hepatit, siroz, karaciğer rahatsızlıkları, bağırsak kanseri, sara nöbetleri gibi durumlar ortaya çıkar. Süt ürünlerine karşı hassasiyet (laktoz intoleransı) görülebilir. Yine ilerleyen yaşlarda şeker ve tansiyon yükselmesi ile kalp rahatsızlıklarına neden olabilir.
Bütün bu rahatsızlıklar, o organlara bağlı diğer hastalıklar içinde saklanabildiği için asıl tehlikeli durumdur. Hastalığın var olduğunu tespit etmek için bir takım testler olsa da asıl teşhis, diyet sonucu septomların ortadan kalkması ile konulur. Mevcut yaşam koşulları gereği glutensiz yaşamı sağlamak gerçekten zordur. Bu yüzden hastaların besinlerini yanlarında taşıması gereklidir. Hızlı şehir koşulları içinde hazırlanan tüm gıdalar gluten içerir. Çölyak hastaları neredeyse hazır gıdaların hiç birini tüketemezler. Konserve, salça hatta diş macunu dahi gluten içerebilir. Diyet yapan hastaların vücudu glutenden arınınca, bir zerre gluten bile ciddi rahatsızlığa neden olur. Bu yüzden Çölyak hastalığı ile yaşamı sürdürmek gerçekten zordur. Çölyak hastalarına bir takım durumlarda muafiyet sağlamak ve korumak gereklidir. Toplu beslenmenin olduğu her durum onlar için tehlikelidir. Yatılı okul, zorunlu işyeri yemekleri, hapishane, askerlik gibi durumlarda muaflık sağlanmalıdır.
Çölyak hastaları nasıl beslenmeli?
Çölyak hastaları, sebze, meyve, kuruyemiş, et, balık, tavuk, pirinç, mısır unu gıdaları ile beslenmelidir. Bütün gıdaların hazırlanması sırasında un kullanılması çok büyük bir sıkıntıdır. Ekmeksiz, makarnasız, salçasız yemek türü bulabilmek, hazır gıda sektöründe neredeyse imkânsızdır. Glutensiz ürün bulabilmek için rafları taradığımda yaşadığım şok çok büyüktü, neredeyse market raflarındaki tüm ürünler gluten içeriyor.
Araştırmalara göre, dünya üzerinde tahılın kullanılması 10 bin yıl önce başlamıştır. Özellikle ülkemizde baş besin olarak kullandığımız tahıl, insanlık tarihinde çok yeni bir besindir. Bugün mutfağımızdaki en temel madde olduğu için, tahılsız bir beslenme şekli düşünemiyoruz. Özellikle ülkemiz dünyada en çok ekmek tüketen ülke durumunda ve buna bağlı olarak Çölyak hastası sayısı da çok yüksek.
Hastalığı araştıran uzmanların söylediğine göre, insanlık tarihine göre çok yeni bir besin olan tahıla, bazı insanların genleri uyum sağlamamış. Uyum sağlamayan bu gen, kuşaktan kuşağa aktarılmaya devam ediyor. Herhangi bir aşısı, ilacı, tedavisi yok. Bu yüzden diğer tüm hastalıklardan ayrılıyor. Hastalıktan korunmanın tek yolu, tahıl tüketmemek. Tüm yaşam boyunca tahıl yememek zor bir bedel ama farkına geç varılması nedeniyle tahrip olmuş bir bedenle hayata devam etmek çok daha zor bir bedel.
Henüz vakti olanların bunu yaşamaması için, lütfen tüm farkındalıklarımıza bu farkındalığı da ekleyelim ve Çölyak için bir ses olalım. Çölyak farkındalığını kazanalım ve tahılsız besin seçeneklerimizi arttıralım… Çölyak hastalığından haberdar olan her birey, bir başka kişiyi uyarsa ve haberdar etse diyorum… Özellikle de her sindirim rahatsızlığına sıradan gaz ilacı veren ve kullananları…
