“Son derece sade, dürüst eli açık insanlar. Herhangi birinden sahip olduğu herhangi bir şey istenince asla hayır demiyorlar ve hemen veriyorlar. Kötülüğün ne olduğunu hiç bilmiyorlar, kalplerini verecekmiş gibi sevgi gösteriyorlar.” Bu sözler Kolomb’un Kızılderililer hakkında kaleme aldığı 1493 tarihli notlarından bir kesit. Apache Kızılderilileri’nin yaşadığı Arizona, Nevada, Utah güzergahından gezi notları…
Arizona: Rotayı belirleyen Kızılderililer
Las vegas’ta da yapılacak bir evlilik töreninin tam bizlik olduğuna karar verdik. Zaten bu yolculuğa çıkılacaktı, hazır gitmişken orada evlenip güzel bir anımız olsun istedik. Evlilik prosedürü Türkiye’dekinden daha hızlı, daha eğlenceli ve daha ucuz.
İş geldi rotayı hazırlamaya, bu konuda Fatih’in, kullandığı program ile işi şansa bırakmadan son yaşayan Hopi Yerlileri’nin evini buluncaya kadar işten arta kalan gecelerde çalışması, bu yolculuğa hazırlık aşamasının en eğlenceli kısımlardan biriydi. Umarım biz gidene kadar sayın Amerikan başkanı son kalan Hopileri de topraklarından etmez de bizde kendilerine ulaşıp, bir çaylarını içer belki bir Peyote ritüeline katılır zihnimizi ve ruhumuzu açar, kendimize bir adım daha yaklaşmış olarak geri dönebiliriz.
Bu durumda, Amerika’nın gerçek sahiplerinin, bildiğim tarihlerinin detayına inerek, akademik araştırma yapma kısmı da bana kaldı. Rotanın büyük kısmı çölde ilerleyerek geçecek, dört eyalet sınırından içeri girilecek, California, Utah, Nevada ve Arizona.
Peyote dip not: İçildiği zaman katti bir sessizlik sağlanmalıdır çünkü bir su damlası bile an itibariyle pamuk ipliğine bağlı olacak akli dengeyi tamamen yok edebilir. Kısa bir süre içerisinde etki gösteren iksir önce görüntülerin donuklaşmasını, ardından beden dışı ilk yolculuğun başlamasını sağlar ve bu süre içerisinde kişi tam bir koma durumuna girer. Zihin parçalara bölünür ve dış dünya zihnin bir bölümü tarafından algılanırken, bedene dair tüm algılar uyuşur. Akıl ise çoktan zamanın ve gerçekliğin sınırlarını yok sayan korkutucu yolculuğa çıkmıştır. pek çoklarının denerken bedene bir daha geri dönmeyi başaramadığı bu deneyim tecrübeli ve güçlü bir şaman tarafından koordine edilmeli, gerektiği noktada verilecek farklı iksirler ile komadaki beden geri çekilmelidir.
Türkçe olarak paylaşabildiğim en anlaşılır kaynaklardan alıntılardır bu notlar… Farklı bölgelerde aynı kökenli toplumlar tarafından kullanılan kiminde Yale, kiminde Ayahuasca kiminde ise Peyote ismi ile bilinen bir yolculuk olup bilir kişiler tarafından uygulanmaktadır. Aşağıdaki ilk link Peyote deneyimine sahip birinin notlarıdır.
Geçen yıl gittiğimde yapamadığım her şey bu yolculukta gerçek olacak gibi görünüyor. Çünkü bir üçüncü şansım olmayacağını sanki biliyor gibiyim. Nitekim görülmesi gereken onlarca başka yer var. Bu yolculukta en çok istediğim ve tekrar gitmemi sağlayacak olan şey Amerikan yerlileriyle karşılaşıp, tanışmak olacak. Cherokee arkadaşım Orrin’in söylediğine göre bu şansım çok düşük çünkü bu alanlara beyazların girmesini artık onlar da istemiyorlar. Eğer ki Kızılderili Şaman dostlarım izin verirse neden olmasın?
Amerika’da yerliler kendilerine Amerikan hükumetince ayrılan en verimli topraklarda yaşıyorlar. Bu sınırları belli, özel yerleşimlerde yok yok, Kızılderili Rezervasyonu denilen bu bölgelerin her birinin kendine has özgür mü özgür yasaları var.
Tabi ki bu konuda ciddi değilim. Amerikalıların (aslında geçmişte ilk olarak İspanyolların) Kızılderililere yaptığı soykırımlar az çok pek çoğumuz tarafından bilinir. Bilmeyenler için , çiçek hastalığı gibi bağışıklık sistemlerine yabancı olan birçok garip hastalığın bulaştırılması, zorla kısırlaştırma, katliamlar, tehcirler, yer değiştirme operasyonları ve bugün de devam eden kültür ve dil soykırımı gibi örnekleri mevcuttur. Onlara değil verimli toprak vermek bugün bile hala çölü bile çok görmektedirler.
Kızılderili rezervasyonu denilen bu bölgeler kalan Kızılderililerin kapatıldığı küçük bölgelerdir aslında, haritada göreceğiniz üzere bu bölgelerin büyük hapishaneler olduğu ve verimden uzak araziler olduğu bir gerçektir. Kızılderililerin kendi istekleri ile değil burada yaşamaya mecbur bırakıldığı bölgelerdir. Alaska Bölgesinde yaşayan yerliler için bu rezervasyonlar, insan olmanın gereklilikleri göz önünde bulundurularak yerli talepleri çözümleme yasası ile kaldırılmıştır. ‘Vahşi’ olarak adlandırılan Yerlilerin aslında Kolomb’un günlüğü okunduğunda, ‘vahşilik kavramının’ onlara yapılanlar olduğu gerçeğini ortaya çıkarır. Ancak günümüzde pek çok örneğini bildiğimiz gibi masuma yapılan, masumun yaptığı şeklinde sunulmaktadır. Kolomb’un Nisan 1493 notlarında yazanlar;
“Son derece sade, dürüst eli açık insanlar. Herhangi birinden sahip olduğu herhangi bir şey istenince asla hayır demiyorlar ve hemen veriyorlar. Kötülüğün ne olduğunu hiç bilmiyorlar, kalplerini verecekmiş gibi sevgi gösteriyorlar.”
Orrin’in büyük annesi bir Cherokee ve çok şanslıyım ki kendisinden gerçeklerle ilgili bilgi alabiliyorum. Bugün Amerikan hükumetinin yaptığı Amerikan yerlilerini destekleme politikası, internette göreceğiniz bir çok yerlilere destek sitesi yalandır. Hiçbir gerçek Kızılderili para ve yardım kabul etmez. Nitekim çöl kültürünün tüm bilgisine sahiptirler, orada onlardan daha güzel yaşayacak kimse yoktur aslında.
Alaska, Sibirya gibi topraklarda yaşamış atalarının genleri doğa ile bizim kuramadığımız iletişimi kurmalarını sağlamıştır. Amerika’da yerlilerin %70’i iş bulma konusunda sıkıntı yaşamaktadır. Kültürlerine ait el sanatları ve dövmecilik gibi alanlarda çalışarak para kazanmaktadırlar. Bu konudaki detaylı yazımı aslında döndükten sonra sizlerle paylaşmak istiyorum. Öncelikle tecrübe etmek gerekir nitekim. Yabancı bir kaynak olarak detaylı bilgi edinmek isteyenler için Curtis kütüphanesini tavsiye ederim.
Biz bu rezervasyonlardan birkaçına çok yaklaşarak kimilerinin içinden geçmeye çalışacağız. Kim bilir belkide bu esnada şamanlar bu niyetimi duyarlar ve bir yerde karşımıza çıkarlar.
Arizona bölgesinde yakınından geçeceğimiz Kızılderili yerlilerinin isimleri:
Apache, Havasupai, Hopi, Hualapai, Mohave, Navajo, San Carlos Apache, White Mountain Apache, Yavapai yerlileri. Aslında bu yerlilerin çoğu Apachelerin daha sonra ayrılarak farklı isimlerle adlandırılması ile bu şekle gelmiş Kısacası zaten hepsi birbiriyle akraba olduklarını biliyor. İsimlerin pek bir önemi kalmıyor. Sadece her bir kabilenin farklı kültürel özellikleri var.
Gelelim rota üstünde görülmesi planlanan yerlere.
Los Angeles’tan başlayarak Los Angeles’ta biten bu sıcak mı sıcak yolculukta şimdiden üzüldüğüm şey ise 25 Ağustos’ta başlayacak olan Burning Man festivalini kaçırmış olmak. Ancak meşhur otoban Route 66’da ilerlemek işte bu acımı biraz hafifletiyor.
