Türkiye medikal turizminde başarılı olabilmesi için gerekli şartların birçoğunu taşıyor.
Dünyada son yıllarda gelişim gösteren sağlık turizminin Türkiye’ye yansımalarını Kavram Meslek Yüksekokulu’na misafir olup değerli hocaları ve öğrencileri ile birlikte tartıştık. İndigo Dergisi yazarı olarak beni okula davet eden öğretim görevlileri Sn. Öznur Şahin ve Sn. Sevinç Özgür’e ilgilerinden dolayı teşekkür ediyorum.
Konu kapsamında Kavram Meslek Yüksekokulu hocaları ve öğrencileri ile sağlık turizminin Türkiye’deki durumunu ve gelecekteki potansiyelini verdiğimiz seminerde konuyu genel olarak aşağıdaki şekilde ele aldık… Sağlık turizmi son yıllarda dünyada ve Türkiye’de oldukça ilgi gören bir turizm halini aldı. Gelişen teknoloji, insanların merak duygusu ve sağlığa verilen önemin artması 1900’lü yılların ikinci yarısından itibaren giderek önem kazandı.
Dünyadaki Karşılaştırmalarla Türkiye’de Sağlık Turizmi
Küba Hükümeti’nin 1990 yılların başından itibaren sağlık turizminin medikal alanında Arjantin, Şili, Meksika ve Venezüella’yı hedef pazar olarak belirleyerek sağlık turizmi pazarlama çalışmaları yapması medikal turizm seyahatlerinin bugünkü halini alması yönündeki ilk gelişimini başlattı. Bu yolla Küba, dünyada uluslararası hastalara planlı bir şekilde satın alınabilir çeşitli sağlık hizmetleri sunan ve bu alanın kârlı bir alan olabileceğini gösteren dünyadaki ilk ülke oldu. 1997-1999 yılları arasında Küba’nın sağlık hizmetleri ihracatı yaklaşık 30 milyon dolarlık parasal bir değere ulaştı.
Türkiye’de termal ve medikal sağlık turizmi potansiyeli
[quote]Türkiye medikal turizminde başarılı olabilmesi için gerekli şartların birçoğunu taşıyor.[/quote]
Türkiye’nin dünya coğrafyasındaki yeri, var olan turizm potansiyelinin sağlık hizmetlerine yansıması, hastanelerin dünya standartlarındaki teknolojik donanımı ve doktor ve insan kaynağı kalitesi, fiyatların gelişmiş ülkelere nazaran rekabet gücü vermesi, Türkiye’nin dünya genelinde en büyük 7. jeotermal kaynaklara sahip olması ve Avrupa’da yaşayan ve sağlık hizmetini Türkiye’de almayı tercih eden Türk vatandaşlarının varlığı Türkiye’nin avantajları olarak sayabiliriz. Türkiye’de 46 ilde 190 civarında kaplıca tesisi bulunuyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan termal amacına yönelik olarak (Sağlık Bakanlığınca kür merkezi uygun görülen) turizm yatırım belgesi almış 10 tesisin yatak sayısı 2.461, turizm işletme belgesi almış 30 tesisin yatak sayısı ise 8.562’dir. Yaklaşık olarak 16.000 yatak kapasiteli 156 tesis ise yerel idare tarafından belgelendirildi. Türkiye termal kaynak kapsamında oldukça zengindir diyebilirim. Bugün Türkiye’de 1800 civarında termal kaynak bulunuyor. Bu da termal turizmin güçlenmesine olanak sağlıyor.
Medikal turizmi diğer Avrupa ülkelerle kıyasladığımızda da Türkiye birçok açıdan son yıllarda pozitif yönde bir ivme kazandı diyebilirim. Avrupa’da implant (diş ekme) tedavisinin fiyatı 2500-3000 Euro olurken, Türkiye’de yaklaşık 1000 Euro olması, Türkiye’yi cazibe merkezi haline getirdi. Avrupa’nın diş sağlığı pastasının büyüklüğü 20 milyar Euro’dur ve sadece Macaristan bu pazardan 5 milyar Euro elde ediyor. Türkiye’nin tercih edilmesindeki tek sebep Avrupa ülkelerinden daha ucuz olması değildir. Örneğin tüp bebek tedavisi için Türkiye’yi seçenlerin gelme nedenlerinden biri, Türkiye’de ilk denemede başarılı olma oranının Avrupa ülkelerinden daha yüksek olmasıdır. Bu anlamda aşağıdaki tabloda sağlık turizmi için gelen turist sayısını gösterebilirim.
Sağlık Turizmi Kapsamında Türkiye’ye Gelen Turist Sayısı
|
YIL |
HASTA SAYISI |
| 2008 | 74.093 |
| 2009 | 91.961 |
| 2010 | 109.678 |
| 2011 | 176.000 |
| 2012 | 261.999 |
| 2013 | 300.000 |
Amerika’da çok yaygın olan “cyberknife” (uzay neşteri) teknolojisi Türkiye’de de uygulanıyor. Avrupa’da aralarında Türkiye’nin de bulunduğu beş merkezde uygulanan “cyberknife” teknolojisi, tedavinin 10 gün içinde tamamlanmasına olanak sağlıyor. Bunun dışında Avrupa’da bir burun ameliyatı 15 bin Euro’ya yapılırken, bu rakam Türkiye’ de 2 bin 500 Euro’ya kadar düşüyor (Akdu, 2009: 42). Türkiye’ye bugün 300 bin civarında sağlık turizmi kapsamında kişi gelirken 1 milyar dolar gelir elde ediyor. 2015 yılında ise 500 bin kişi ve 4 milyar dolar gelir hedefleniyor. 2023’de ise 2 milyon sağlık turisti ve 20 milyar dolar gelir bekleniyor (www.tursab.org.tr). Tabi bunları hedeflerken Türkiye’de sağlık hizmetleri sunan hekimlerin sayısı da sorulabilir…
Türkiye sağlık hizmetleri sunan hekimlerin sayısı yeterli midir?
Aşağıdaki tabloda inceleyebiliriz.
| Toplam Sayı |
100.000 Kişiye Düşen Sağlık Personeli Sayısı |
||
| Personel Türü | Türkiye | Türkiye | Avrupa Birliği |
| Tüm Hekimler | 126.029 | 169 | 326 |
| Pratisyen Hekim | 39.712 | 53 | 87 |
| Uzman Hekim | 66.064 | 88 | 239 |
| Diş Hekimi | 21.099 | 28 | 61 |
| Eczacı | 26.089 | 35 | 77 |
| Ebe & Hemşire | 51.905 | 308 | 571 |
Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz ki Türkiye son yıllarda sağlık turizmine oldukça ağırlık vererek olumlu yönde turizmine ivme kazandırdı. Bu gelişim sektördeki diğer turizm çeşitlerinin gelişimine de olanak sağlıyor. Sağlık turizmi kapsamında Türkiye’ye gelen ziyaretçiler bu durumu fırsat bilerek tatillerini yaz dönemine getirerek hem sağlık turizmine hem de deniz turizmine katkı sağlıyor. Böylece turizmin diğer dallarıyla ilişkisinin gelişimine olanak sağlıyor. Özellikle deniz turizminde Antalya ve İstanbul en çok turist çeken yerler olmasıyla birlikte aynı zamanda medikal turizmin Türkiye ekonomisindeki payını da arttırıyor. Sağlık turizmindeki bu gelişmeler ihracat içindeki yerine olanak sağlıyor. Türkiye’nin termal kaynak açısından zengin olanakları yabancı ziyaretçilerin yeterli olmasa da dikkatini çekiyor. Kaplıca sayısının zaman içerisinde artışı ile birlikte gelişen teknolojik merkezlerle yeni bir boyut kazanacağı görülüyor.Türkiye, hekim sayısı ile AB ülkeleri ile kıyaslandığında gözle görünür bir şekilde geride kaldığı ortaya çıkıyor. Kişi sayısına oranlandığında Türkiye’deki hekim sayısı nüfusuna göre daha geride kalıyor.
[divider]
Kaynaklar:
Akarsu Akdu, S. (2009). Sağlık Turizmi Kapsamında Medikal Turizm Ve Türkiye’deki Uygulamalar Üzerine Bir Araştırma; İstanbul Ve Ankara Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Kostak, D. (2007). Turizm Hareketleri (Türkiye Örneği Üzerinden Sağlık Turizmi). (Yaınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Yalçın, B. (2013). Antalya İli Sağlık Turizmi Potansiyeli Araştırması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Antalya
www.tursab.org.tr/dosya/…/saglikturizmiraporu_11430_3837043.docx
