Norveç Aile Bakanlığı alışveriş merkezlerinde ve gazetelerde yalnız bir çocuğun hüzünlü hikayesini anlatarak ya da otobüs duraklarına başını önüne eğmiş çocuk maketi yerleştirerek yeni koruyucu aileler arıyor.
Bir zamanlar Emma adında bir kız çocuğu yaşarmış. Annesi hastaymış ve çok içki içermiş. Emma genelde tek başına vakit geçirirmiş. Annesi yeni bir erkek arkadaş bulduktan sonra hayatı daha da zorlaşmış. Emma artık geceleri kırılan şişelerin, devrilen masaların ve annesi ile sevgilisinin bağırışlarını duymaya başlamış. Ama bu gürültüden daha kötü olanı aslında evdeki sessiz geceleriymiş. Sessizlik Emma’nın evde yanlız olduğu anlamına gelirmiş çünkü. Annesinin eve ne zaman geleceğini de hiç bilemezmiş Emma.
Bazı zamanlar odasındaki dolabın içine saklanırmış Emma. Küçük ve sıcak olan bu dolabın içinde oturunca duvarların kendisine sarıldığı hissine kapılırmış. Dolaptayken aslında durumunun o kadar kötü olmadığını, kendisinden daha zor durumda olan çocukların olduğunu düşünürmüş küçük kız. ‘Afrika’da mesela.’
Emma bazı akşamlar dışarıdaki karanlığın içeriye girmesine engel olamazmış. Vücudunun matkapla delindiğini hissedermiş o akşamlarda. Sanki sivri gagalı kocaman siyah kargalar Emma’nın kalbinde delik açmaya çalışırlarmış. “Seni kimse sevmiyor” diye çığlık atarmış o kargalar, Emma da korkup bağırmaya başlarmış o zaman. ‘İnsan yalnızlıktan ölür mü acaba?’
Bazen Emma birilerinin güzel ve cici kızları olduğunu hayal edermiş, tıpkı televizyonda gördüğü gibi. Ama annesinin sevgilisi kimsenin O’nun gibi bir çocuğu sevmeyeceğini ve Emma’nın işe yaramaz birisi olduğunu söylermiş. Bir de evdeki sırlarını başka birine anlatırsa bir daha annesini göremeyeceğini. ‘Annesi giderse Emma’ya kim bakacak peki?’
Bir gün Emma okula gitmeyi bırakmış, çünkü kendini çok yorgun ve bitkin hissediyormuş. Rol yapmaya takati kalmamış artık. Zaten kimse onunla oyun oynamak da istemiyormuş. ‘O zaman okula gitmenin ne anlamı var ki?’
Ama sonra bir gün bir şey olmuş. Kapı zili çalmış ve Emma gidip kapıyı açmış. Emma’ların evinde doğru gitmeyen bir şeylerin olduğunu fark eden öğretmeni meraklanıp O’nu görmeye gelmiş.
Emma bugün O’nun gibi bir kız çocuklarının olmasını isteyen bir ailenin yanında yaşıyor. O siyah kargalar tekrar çığlık atmaya başladığında ise yeni ailesi kargaları kovuyor. Emma düşüp canını acıttığında ona sarılıyorlar. Ağladığında teselli ediyorlar. Ve Emma’ya onu sevdiklerini söylediklerinde, Emma bunun doğru olduğunu hissediyor.
“Herkesin unuttuğu kız çocuğu” isimli bu hikaye Norveç’in bazı şehirlerindeki alışveriş merkezlerinin meydanlarında, bir çocuk odası dekorunun önünde, kırmızı büyük bir masal kitabından müşterilere okunuyor. Aynı hikaye Norveç’in En Yalnız Çocuğu başlıklı tam sayfa gazete ilanlarında da yer alıyor. ‘Siz de bir çocuğun hayatına anlam katmak istemez misiniz?’ diye biten hikayenin amacı Norveç’te daha çok kişinin koruyucu aile olarak başvurmasını sağlamak.
Norveçliler çocuk konusunda oldukça hassaslar. Norveç yasalarına göre çocuğa fiske vurmak yasak. Çocuğunu döven ya da kötü davrandığı tespit edilen anne babanın çocukları ellerinden alınıp çocuk yurtlarına ya da koruyucu ailelere veriliyor.
Norveç’te, ailesinden ayrı yaşamak zorunda olan çocukların barındığı birçok çocuk yurdu var ve her evde en fazla 4-5 tane çocuk kalıyor. Norveç Aile Bakanlığı bu çocukların daha sıcak bir aile ortamında büyümelerinin daha sağlıklı olacağını düşündüğü için bu çocukları gönüllü ailelerin yanlarına yerleştirmeyi amaçlıyor.
Evlatlık almak isteyen çocuklar daha ziyade Norveç’in evlatlık anlaşması yaptığı Çin, Kamboçya ve bazı Afrika ülkelerine gidiyorlar. Norveç’te bugün 19.000 yabancı evlatlık ve 10.000’den fazla da koruyucu aile yanında yaşayan çocuk var. Koruyucu aile olmak için başvuran aileler kabul aldıktan sonra bir eğitimden geçiyor. Devlet her bir çocuk için aileye yıllık yaklaşık 400.000 Kron ödüyor. Eşcinsel çiftler ya da bekar yaşayanlar da koruyucu aile olabiliyorlar.
Norveç’te her yıl en az 200 yeni koruyucu aileye ihtiyaç duyuluyor. Ülkedeki ihtiyacı karşılayacak yeni koruyucu aile bulmak için kamuda bir çok kampanya ve yaratıcı çalışmalar yapıyor Norveç Aile Bakanlığı’na bağlı Çocuğu, Genci ve Aileyi Koruma Kurumu (Bufetat). Daha önceki yıllarda Trondheim şehrindeki bazı otobüs duraklarına gerçeğinden ayırması çok zor olan küçük çocuk maketleri yerleştirilmişti. Başını önüne eğmiş ya da birini bekliyormuş gibi görünen bu çocuklar boyunlarında “koruyucu anne bekliyorum” yazılı bir kağıt taşıyorlardı.
