Doğum bir ailenin yenileşme halidir. Bu gelişim tüm aile üyelerinde heyecan oluşturur. Başta anne adayı olmak üzere, eş, aile büyükleri ve varsa önceki çocuklar bu heyecana dahil olur.
Anne adayı, “Bebeğim için daha iyi ne yapabilirim? Beni kim daha iyi sakinleştirir, kim doğumda yanımda olsa?” gibi soruları düşünürken, gebenin etrafındaki her bir üye “Ne yapsak daha iyi olur? Nasıl yardım edelim?” gibi pek çok sorunun cevabını arar. Bu yardım etme süreci özellikle profesyonel bir hizmete dönüşmüş olup, özellikle Amerika ve Avrupa’da yaygınlık gösterirken ülkemizde de ‘doğum destekçiliği’ başlığıyla yeni bir hizmet alanı olarak hız kazanmıştır. Buna ek olarak sadece gebelere ve ailelerine yönelik psikolojik hizmet sunmak için ülkemizde hamile ve doğum psikoloğu kavramı öne çıkmıştır.
Doğum destekçisi kimdir?
Doğum destekçisi, gebelikte ve doğumda gebenin/ ailenin yanında olan, onların kaygısını paylaşmak için ilaç dışı rahatlatıcı teknikler (müzik, aromaterapi, yoga, masaj, nefes teknikleri, gevşeme egzersizleri vb.) konusunda eğitim alarak ailenin sürecine dahil olan kişidir. Destekçi, gebe ile şefkat, yardımcı, arkadaş, kardeş, abla, kızı, anne gibi pek çok bağ kurar. Bu bağ ilişkisinde esas olan gebenin süreçte yalnız olmadığını hissetmesidir.
Neden doğum destekçisi?
Şehir hayatında akrabaların aynı ya da yakın çevrede olmaması, gebenin aile üyelerinden kendini sakinleştirebileceğini düşündüğü bir yakınını hissedememesi, eşlerin yoğun iş temposu, gebe ve eşin profesyonel bir hizmet talep etmesi vb. nedenler doğum destekçiliğine duyulan ilgiyi artırmakta.
Doğum destekçisinin işi nedir?
Gebenin hamilelik sürecini rahat geçirmesi için ona eşlik etmektir. İyi bir dinleyici olmak, onu tanıyarak ve zevklerini öğrenerek rahatlaması için bu bilgileri kullanarak yol almak ve her şeyden önemlisi gebenin yanında ‘Seninleyim’ duruşunu hissettirebilecek bir güç olmaktır. Aynı zamanda gebeyi doğum eylemine hazırlar ve nefes egzersizleri, gevşeme teknikleri gibi çalışmaları eğitimlerle gebeye aktarır.
Hamile ve doğum psikoloğu kimdir?
Üniversitede ruh sağlığı eğitimini tamamladıktan sonra Psikodrama ya da Gestalt ekollerinden birinde terapistlik eğitimi alan ve yine hamilelik ve doğum psikolojisi konusunda teorik ve uygulamalı eğitim alan uzmandır. Aynı zamanda doğum destekçiliğini de kapsar. Ancak doğum destekçisine ek olarak tüm hamilelik boyunca görüşmeleri ihtiyaç halinde terapötik bir iyileşme sağlar ve doğum anında yine psikolojik bir ihtiyaç halinde bağlı olduğu terapi ekolüne uygun yöntemleri kullanır.
Destekçiliğin bilimsel dayanağı var Mmıdır?
1992 yılında yapılan bir araştırmaya göre, gebenin yanında ona masaj yapan, yanında daimi duran bir destekçinin olması gebenin doğumdan mutlu ayrılmasını sağlıyor. 2007 yılında Türkiye’ de yapılan bir çalışmada ise doğumda destek alan kadınların, sonrasında oluşan doğum algılarının daha olumlu, doğum deneyimlerinin ise memnuniyetle sonuçlandığı tespit edilmiştir.
Başka bir araştırmada da Avustralyalı gebelerle 2007 yılında bir çalışma yapılmış olup, doğumda kesintisiz destek gören kadınların ağrı kesiciye daha az ihtiyaç duydukları, doğum müdahalelerine (epidural anestezi, epizyotomi vb.) daha az başvurulduğu gözlenmiştir.
2004, 2007 ve 2009 yıllarında İtalya, İsveç ve İngiltere’de gebelik sürecinde doğum destekçisiyle doğuma hazırlanan kadınların doğumu daha rahat geçirdikleri, doğumda bedenen ve zihnen daha gevşemiş oldukları görülmüştür.
İnsan en çok yeni bir durumla karşılaşacağı zaman heyecan duygusunu ve varsa endişelerini birileriyle paylaşmak ister. Çünkü paylaşmak duyguların daha kontrol edilebilir hale gelmesini sağlar ve kişiye “Yalnız değilsin” mesajını aşılar.
