Kardeş kıskançlığı aile içinde en sık yaşanan problemlerden biridir. Kıskançlık duygusu ebeveynin ”sevdiği tek kişi” olma isteğinden kaynaklanır. Kıskançlık doğal bir duygudur ancak aynı zamanda acı da verir.
Uzman Klinik Psikoloğu Melis Çekiç Gülloğlu kardeş kıskançlığının aile, sosyal ve okul hayatı üzerindeki etkileri konusunda önemli bilgiler verdi:
Büyükler küçükleri kıskanabildiği gibi küçüklerde büyükleri kıskanabilir. Örneğin büyükler küçükleri onlara daha çok ilgi gösterildiği yönünde kıskanırken, küçük çocuklarda büyükleri kıskanır çünkü küçük çocuk pek çok şeyi yapamazken (yürümek, koşmak, istediği nesneyi istediği anda alabilmek vb.) büyük kardeşin pek çok şey yapabildiğini görmek küçük çocukta kıskançlık yaratabilir ve bunları kaldırmak kolay olmaz.
Çocuklardaki kıskançlığın açık belirtileri şu şekildedir; kabuslar görmeye başlaması, gece altına kaçırmaya başlaması, ortalığı kırıp dökmeye başlamak- öfke patlamaları, tırnak yemek, kendi saçlarını yolmak, yemek yememek, içe kapanmak, eskiden yaptığı ve keyif aldığı aktivitelere karşı isteksizlik, baş ağrısı-mide bulantısı, cilt lekeleri.
Çocuklardaki kıskançlığın belirtisi olan gizli davranışlar ise şu şekildedir; sürekli rekabet halinde olması veya tüm performans gerektiren yarışmalardan kaçınması, sürekli girişken ve popüler olmaya çalışma veya kendine güvensiz ve başkalarına itaatkar olma. Kayıtsız veya fazlasıyla cömert olma veya insafsızlık ve açgözlülük.
Unutulmamalıdır ki kardeş kıskançlığı evrensel ve doğal bir duygudur ve çocuklar kardeş kıskançlığı yaşadıkları için cezalandırılmamalı ve ”kötü bir çocuk olarak adlandırılmamalı.
Çocuğu bu doğal duygusundan ötürü suçlamak cezalandırmak son derece yanlıştır. Çocuğun kardeşini büyük ve değişmez bir mutluluk içinde kabul etmesini ve sürecin peri masalı gibi geçmesini beklemek doğru değildir. Öncelikle doğumdan önce bir kardeş geleceği abartılmadan ve törensiz bir şekilde söylenmelidir. Anne karnı belirginleştikten sonra yeni gelecek olan bebeği beraber sevmek ve bu çalışmaları yaparken annenin çocuğunu yakınında tutması ve ona dokunması çok önemlidir. Yeni gelecek kardeş için onun dikkatini çekebilecek alışverişler yapmaktan kaçınılmalıdır. Kardeş doğmadan önce büyük çocuğun yatak odasını anne ve baba yatak odasından uzun süre önce ayrılmış olması gerekir.
Kardeş Doğdu Peki Şimdi Nasıl Davranmalıyız?
Büyük çocuk annesiyle doğumun hemen ardından değil, anne rahatladıktan sonra görüşmesi çok daha iyi olacaktır çünkü annesini bitkin ve hasta halde görmesi bebeği veya kendisini suçlamasına sebep olabilir. Kardeşle ilk karşılaşması ebeveynin kucağında değil, bebeğin kendi yatağının yanında olmalıdır. Gerekirse kardeşten gelen güzel bir ”merhaba” hediyesi kardeşi rahatlatabilir. Anne bebeği emzirmeye başladığında bir kolunda bebeği diğer tarafında büyük çocuğun olması önemlidir. Annenin bebeği emzirirken bir taraftan onunla sohbet etmesi onu çok mutlu edebilir.
