Avrupa Parlamentosu, Türkiye için hazırlanan ve her satırında Ankara yönetimine sert eleştirilerin yöneltildiği raporu, oy çokluğuyla kabul etti. AP’nin Hollandalı üyesi Kati Piri, vizelerin kaldırılması için ise ‘kötümser’ olduğunu söyledi.
Avrupa Parlamentosu’nun Türkiye raportörü Hollandalı üye Kati Piri tarafından hazırlanan raporun maddeleri bugün Genel Kurul’da tek tek oylandı ve raporun tamamı 133’e karşı 375 oy ile kabul edildi.
AP, raporun yazımında 15 Nisan 2015’te ‘Ermeni soykırımı‘nın parlamento tarafından kabul edilmesinin de dikkate alındığını ifade ediyor.
Ancak rapor içerisinde 1915 olaylarıyla ilgili herhangi bir yorumda bulunmuyor ve sadece Ermenistan – Türkiye ilişkilerinin iyileştirilmesi gerektiği çağrısı yapılıyor.
Bugüne kadar hazırlanan en olumsuz raporda, Türkiye’ye çok sert eleştiriler yöneltiliyor. Raporda, Kürt sorunu ve basın özgürlüğüne dair eleştirilerin yanı sıra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a kınama yer alıyor.
Avrupa Parlamentosu Türkiye Raporu beş ana başlıktan oluşuyor:
- Türkiye ve Avrupa Birliği ilişkileri
- Hukukun üstünlüğü, demokrasi, insan hakları ve temel hak ve özgürlükler
- Barış süreci ve Türkiye’nin güneydoğusundaki durum
- AB ve Türkiye’nin sığınmacı ve göçmen krizindeki işbirliği ve son olarak
- Kıbrıs konusu
Her satırında eleştiri yer alan Türkiye raporu şöyle:
Kopenhag kriterlerinden uzaklaşma
Avrupa Parlamentosu, Türkiye’de demokrasi ve hukuk devleti alanlarındaki gerilemenin ışığında reformlardaki genel hızın son yıllarda yavaşlamasından ve yargının bağımsızlığı, toplanma ve ifade özgürlüğü, insan haklarına ve hukuk devletine saygı gibi bazı ana alanlarda giderek Kopenhag kriterlerinden uzaklaştıran gerileme olmasından endişe duyar.
Medyaya saldırı önlenmeli
Türkiye, gazetecilere yönelik sindirmenin her türüne karşı eyleme geçmeli, gazetecilere yönelik her türlü saldırı ve tehdit soruşturulmalı, medya organlarına saldırılar aktif şekilde önlenmeli. Medya ve internette özgür konuşmayı perdeleyen gergin siyasi hava dağıtılmalı. AP, çok sayıda gazeteye sert ve yasadışı şekilde el konulmasını kınar.
PKK silah bırakmalı
Kürt sorununa şiddete dayalı çözüm yok. Avrupa Parlamentosu, terör örgütleri listesinde yer alan PKK’nın şiddete dönüşünü kınar ve haklı bulmaz. PKK silah bırakmalı, terörist taktiklerden vazgeçmeli ve beklentilerini barışçıl ve yasal yollarla dile getirmeli. Terörle mücadelenin Türkiye’nin meşru hakkı olduğu tanınır. Terörle mücadele operasyonları orantılı olmalı ve toplu cezalandırma halini almamalı. AP, PKK’nın güvenlik güçlerine ve sivillere yönelik saldırılarını güçlü şekilde kınar.
İlerleme raporunun ertelenmesi
AB Komisyonu’nun, 2015 İlerleme Raporu’nun Türk seçimleri sonrasına ertelenmesinin, Türk hükümetinin mülteciler konusundaki işbirliği karşılığında AB’nin temel haklar konusunda sessiz kaldığı izlenimi verdiği için yanlış bir karar olduğuna inanıyoruz.
Reform şart
Yargı, temel haklar, adalet, özgürlük ve güvenlik alanlarında acil reformlara ihtiyaç var.
Cumhurbaşkanı’na kınama
Avrupa Parlamentosu, düşünce ve ifade özgürlüğü ile bağımsız medyanın Avrupa’nın esas değerleri olduğunu yineler, Can Dündar ve Erdem Gül’ün serbest bırakılmasını memnuniyetle karşılar ve Cumhurbaşkanı’nın Anayasa Mahkemesi’ne yönelik açıklamalarını kınar. Tutuklu gazetecilerin derhal serbest bırakılması çağrısı yapan AP, Türk liderliğindeki artan otoriter eğilimleri derin üzüntüyle karşılar.
Yolsuzlukla mücadele
Yolsuzlukla mücadele Türkiye’nin önceliklerinden biri olmalı. Türk hükümeti yolsuzlukla her seviyede mücadele niyetinde olduğuna yönelik açık ve tutarlı sinyaller vermeli.
Seküler yaşam tarzına saygı
Avrupa Parlamentosu, Avrupa değerlerine uygun olarak inanç temelliler kadar seküler olanlar için de farklı yaşam tarzlarına tam saygı gösterilmesi ve devlet ile dinin ayrı tutulmasının sürdürülmesi gereğinin altını çizer.
Kadına yönelik şiddet
Kadına karşı şiddetin çok yüksek düzeyde olması endişe verici. İlgili yasanın uygulanmasında eksik var.
Aydınlara kovuşturma
Avrupa Parlamentosu, binden fazla akademisyene yönelik sindirme ve yargılamalardan büyük üzüntü duyulduğu belirtirken, insan hakları savunucusu avukat Tahir Elçi’nin Kasım ayında öldürülmesiyle ilgili sorumluların yargı önüne çıkarılması talebini dile getirdi.
Göçme Krizi
Raporun çok büyük bir bölümünde olumsuzluklar ön plana çıkarken Türkiye’nin Suriyeli mülteciler konusunda izlediği yaklaşım, AB açısından önemli bir stratejik ortak oluşu, dış politika ve güvenlik konularında AB ile Türkiye arasındaki diyaloğun yoğunlaştırılması pozitif şekilde not ediliyor.
Vizeler kaldırılacak mı?
Raporu hazırlayan Hollandalı Kati Piri, Strasbourg’daki Avrupa Parlamentosu’nda ‘Türkiye ile vizelerin kaldırılması‘ hakkında da açıklamalarda bulundu. Ankara yönetimi tarafından “Haziran ayında kalkacak” denilen vizelerin durumu için ‘kötümser’olduğunu dile getiren Piri, “Son iki yıldaki ilerlemeye bakıldığında ve yasanın kısa bir sürede geçmesi gerektiği dikkate alındığında bu imkansız gibi görünmektedir” dedi.
Türkiye, Avrupa Parlamentosu Türkiye raporunu yok hükmünde sayacak!
AB Bakanı Volkan Bozkır, Avrupa Parlamentosu’nun Türkiye Raporu’na ilişkin, “Bu raporu da yok hükmünde sayacağız. Raporu, daimi temsilcimiz AP’ye iade edecek.” dedi.
Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır, Avusturya Dışişleri, Avrupa ve Uyum Bakanı Sebastian Kurz ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Bozkır, Avrupa Parlamentosu’nda oylanarak kabul edilen yeni Türkiye Raporu’nda, geçen seneki raporun iade edilmesine yol açan ve Ankara’yı 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarını soykırım olarak tanımaya çağıran ifadelere atıf yapılmasına ilişkin soruya, şu yanıtı verdi:
“Türkiye olarak tarihimizde hiçbir anla ilgili olarak utanç duyacağımız bir an yok. Bütün arşivlerimiz açık. Bu konunun tarihçilerin karar vermesi gereken bir konu olduğunu düşünüyoruz. Siyasetçiler tarih yazmamalı. Tarihi olaylarla ilgili siyasi kararlarla sonuçlar çıkarılmamalı.”
Avrupa Parlamentosu’nun geçen yıl kabul ettiği rapor için de 1915 olaylarına soykırım şeklinde atıf yapılması durumunda iade edecekleri uyarısını yaptıklarını ve bunun da bu şekilde gerçekleştiğini anımsatarak şöyle devam etti:
“Bu çerçevede geçtiğimiz yıl 1915 olaylarına sözde soykırım referansı yapılması durumunda bu raporu iade edeceğimizi söylemiştik. Maalesef geçtiğimiz yıl raporu yok hükmünde sayarak, iade ettik. Bu yıl da maalesef, aynı referans Avrupa Parlamentosu’nun, Türkiye raporunda yer alıyor. Bütün çabalarımıza, bütün ikazlarımıza rağmen, bu referansın giderilmesi mümkün olmadı. O nedenle bu raporu da yok hükmünde, geçersiz sayacağız. Raporu, daimi temsilcimiz AP’ye iade edecek” diye konuştu.
