Çocuklarda geniz eti ve bademcik problemleri, solunum yolunu tıkayarak ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Uyku apnesi, kalp ve akciğer yetersizliğine kadar ilerleyebilen bu rahatsızlıklar, kısa süreli modern tedavilerle kontrol altına alınabiliyor.
Memorial Şişli Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Op. Dr. Nurten Küçük, çocuklarda büyüyen geniz eti ve bademcik problemleri hakkında bilgi verdi.
Bademcik ve geniz eti çocuğunuzun rahat uyumasını engeller
Geniz eti ve bademcik 2-5 yaş arası büyüyüp 5 yaş civarı en rahatsız edici düzeye ulaşmaktadır. 8 yaşından sonra geniz eti ve bademcik yavaş yavaş küçülmeye başlar. Solunum yoluyla vücuda giren mikroplarla mücadele ilk bu noktalarda başladığı için halk arasında bademcik ve geniz etinin alınmasının zararlı olacağına inanılmaktadır. Her ne kadar mikroplarla mücadele bu lenf dokularında başlasa bile enfeksiyon riski de taşımaktadır. Geniz etinin hava yollarını tıkayacak kadar büyümesi ya da “öpüşen bademcik” adı verilen bitişik durumdaki bademcikler çocuğun gece huzursuz uyumasına neden olmaktadır.
- Çocuk gece sık uyanıyor ve idrara çok kalkıyorsa
- Uyku sırasında sürekli hareketli ise
- Altına kaçırmaya başlamışsa
- Uykuda nefesi kesiliyorsa
- Konuşma bozukluğu ve yutma güçlüğü oluyorsa
- Alerjik yapısı varsa ve sık enfeksiyon geçiriyorsa
- Çocukta uyku bozukluğuna bağlı dikkat eksikliği ve okul başarısızlığı başlamışsa
- Fiziksel olarak büyümede yaşıtlarına göre geride kalmışsa
Geniz eti ve bademciğin yararından çok zararlı olmaya başladığı bu durumlarda alınması yararlıdır.
Çocuğunuzun uykusunu videoya kaydedebilirsiniz
Çocukların özellikle gece uykuları yakın takibe alınmalıdır. Çocuğun uykuda ağzının açık uyuyup uyumadığı, horlama ya da hırıltılı nefes almalar belli periyodlarla kontrol edilmelidir. Bununla birlikte çocuk uykuda nefesini tutuyorsa, dudaklarda morarma varsa en kısa sürede bir uzmana başvurulması gerekmektedir. Geniz eti ve bademciklerin büyük olduğu durumların uyku apnesine yol açabileceği unutulmamalıdır. Doktora gitmeden önce çocuğun uyku anının videoya alınması teşhis açısından önemli bir ayrıntıdır.
Akciğer ve kalp sorunlarına neden olabilir
Geniz eti ve bademcik büyümesi zamanla kontrol altına alınmazsa ilerleyen aşamalarında çocukta uyku apnesi görülebilmektedir. Geniz eti ve bademcik büyümesi sonucu yaşanan uyku apnesi bir anda meydana gelmediği için dikkatli anne babalar sorunu en başta fark edebilmektedir. Uyku apnesiyle birlikte çocukta akciğer ve kalp sıkıntıları da görülebilmektedir. Akciğer hastalıkları ve kalp yetmezliğine kadar gidebilen rahatsızlıkların haricinde çocuğun yüz yapısında bir takım değişiklikler yaşanabilmektedir. Solunumun yeterli olmadığı durumlarda ağız sürekli açık, alt çene ileri uzarken dudaklar da yukarı doğru büzüşebilmektedir. Dişlerin üste doğru yükselmesiyle çocuklarda zihinsel engelli görünümünün oluşabildiği durumlar erken müdahaleyle düzeltilebilmektedir.
Çocuğunuz baş ağrısından şikayet ediyorsa…
Geniz eti ve bademcik yüzünden gece uykusunu iyi alamayan çocuklar gün içinde baş ağrıları yaşayabilmektedir. Gündüz sürekli uyku halinde olan çocukların okul hayatlarında da başarısızlık göze çarpmaktadır. Dersleri anlamamaya başlayan bu çocuklarda dikkat eksikliği, davranış değişikliği ve hiperaktivite de görülebilmektedir. Ayrıca büyüme hormonu en fazla uykuda salgılandığı için gece iyi uyuyamayan bu çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimi de yavaşlamaktadır.
Çocuk işlemden sonra kısa sürede oyun oynamaya başlayabilir
Çocuklarda görülen her horlama, çok büyük geniz eti ve bademciği olduğu anlamına gelmemektedir. Bu nedenle her horlama şikayeti cerrahi müdahale gerektirmemektedir. Tedavide ilk aşama; çocuğun bademcik ve geniz etinin ne büyüklükte olduğunu, sık geniz eti ve bademcik enfeksiyonu geçirip geçirmediğini belirlemek ve şikayetlerinin alerji kaynaklı olup olmadığını ayırt etmektir. Yetişkinlerde endoskopik muayene değerlendirme için yeterli olurken, uzun süre hareketsiz kalamayan çocuklarda geniz bölgesini ve hava akışını belirleyecek özel görüntülemeler bulunmaktadır. Geniz eti ve bademciğin büyümesi solunum yollarını aşırı derece kapatmıyorsa, alerji ya da enfeksiyona bağlı geçici bir solunum sıkıntısı varsa ilaç tedavisi olumlu sonuçlar verebilmektedir. Uzun süren burun tıkanıklığı ve üst solunum yolu tıkanıklığı olması veya sık geniz eti ve bademcik enfeksiyonu geçirme gibi cerrahi müdahale gerektiren durumlarda, kısa bir dinlenme süresinin ardından çocuklar tekrar günlük yaşamlarına dönebilmektedir.
