Her mevsim yaşanabilen boğaz ağrısı, havaların soğuduğu kış aylarında daha fazla görülüyor. Boğaz ağrısı için hemen bir antibiyotik alınması ise en sık yapılan hataların başında geliyor.
Boğaz ağrısı için antibiyotik kullanılmalı mı?
Farenjit kaynaklı boğaz ağrılarında hiçbir faydası olmayan antibiyotik, iltihaplanan bademciklerin tedavisinde kullanılmalıdır. Memorial Şişli Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Prof. Dr. Sami Katırcıoğlu, boğaz ağrılarında gereksiz antibiyotik kullanımının zararlı etkileri hakkında bilgi verdi.
Boğazınız farklı rahatsızlıklar nedeniyle ağrıyabilir
Boğazda meydana gelen ağrıların tek sebebi, bademcik iltihabı olmamasına rağmen halk arasında genellikle ilk suçlu olarak görülmektedir. Halk arasında bilinen, dilin arka kısmında sağ ve solda bulunan bademciklerin dışında 5 tane daha bademcik bulunmaktadır. İnsan boğazına halka gibi dizilen ve adeta kontrol kulesi görevi yapan bademcikler hava yoluyla vücuda giren mikroorganizmaların kontrolünü sağlamaktadır.
Bademcik iltihaplanması yani kriptik tonsillit halk arasında bilinen bu iki bademciğin iltihaplanmasıdır. Boğazda ortaya çıkan ağrılar virüs kaynaklı da olabilmektedir. Bütün boğaz yapısını etkileyen farenjit ile bademcik iltihaplanmasının belirtileri birbirine karıştırılabilmektedir.
Soğuk algınlığının tedavisi antibiyotikte değil
Soğuk algınlığı ve gribin çoğunlukla kendi kendine ve destek tedavi ile belli bir süre içerisinde iyileşebilen rahatsızlıklardır. Antibiyotik, kişinin grip ve soğuk algınlığını atlatmasına yardımcı olmaz. Ağrıyı dindirmez, burun akıntısını ve öksürüğü hafifletmez. Ayrıca hastalığın başkalarına geçişine engel olmaz. Bu nedenle, kulak burun boğaz enfeksiyonlarında, ateş, ağrı ve genel durum bozukluğu başta olmak üzere tüm şikayetler, istirahat, bol sıvı alımı ve destek tedaviye rağmen 24 ile 48 saat içerisinde geçmiyorsa, bir doktora giderek profesyonel destek alınması öneriliyor.
Antibiyotik faydadan çok zarar getirebilir
Bademcik iltihaplanması genellikle bakterilere bağlı olarak gelişirken, burun yerine ağızdan nefes almak, geniz akıntısı, sinüzit hatta reflü gibi farklı rahatsızlıklar farenjite neden olabilmektedir. Tüm boğazı etkileyen farenjitin tedavisinde cerrahi yöntem kullanılamayacağı için, altta yatan tetikleyici unsur belirlenerek sebebe yönelik tedavi uygulanmalıdır. Yaşanan her boğaz ağrısında doğrudan antibiyotik kullanmak yerine, önce rahatsızlığın ne olduğunun belirlenmesi gerekir. Farenjit kaynaklı boğaz ağrısında antibiyotik kullanımı yarardan çok zarar verebilmektedir.
Direnç geliştirebiliyorlar
Antibiyotiklerin yanlış nedenlerle veya doğru olmayan dozlarda kullanılmasının, bakterilerin sonraki ilaç tedavilerine karşı direnç göstermesine neden olabiliyor. “Antibiyotik direnci, bakterilerin herhangi bir antibiyotiğin varlığına rağmen üreyebilmesi ve enfeksiyon yapabilmesi anlamına geliyor. Direnç geliştiğinde, bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde bu antibiyotikler etkili olamıyor. Bu durum, yalnızca kullanan kişi açısından değil, sonradan dirençli bakteriye yakalanma riski olan herkes için tehlike oluşturuyor.”
Virüslere karşı etkili değil
Antibiyotikler yalnızca bazı bakterilerin sebep olduğu enfeksiyonların tedavisinde kullanılan, bakterileri öldüren ve üremesini durduran ilaçlardır. Yani antibiyotikler, virüslere bağlı enfeksiyonları tedavi edemiyor. Ayrıca antibiyotik, ateş düşürmüyor. Uygun doz ve şekillerde kullanıldığında, hastalığın kaynağı olan enfeksiyonu ortadan kaldırmasının bir sonucu olarak ateş düşüyor.
Bademcikleriniz çok sık iltihaplanıyorsa…
Genellikle bakterilerin neden olduğu bademcik iltihaplanmalarında antibiyotik kullanımı etkili bir tedavi yoludur. Doktor kontrolünde alınan ilaçlara rağmen bademciklerde gelişen iltihaplanmanın önüne geçilemiyorsa, cerrahi tedavi ön plana çıkmaktadır. Her bademcik iltihaplanmasında cerrahi yöntemi başvurmak doğru bir yaklaşım değildir.
- Bir sene içerisinde 5 defadan daha fazla akut, ateşli bademcik enfeksiyonu geçiriliyorsa,
- Özellikle çocukluk döneminde aşırı büyüyen bademciklerin beslenme ve solunum fonksiyonlarını olumsuz etkilediği durumlarda,
- Tek taraflı asimetrik bademcik büyümelerinde,
- Kötü kokuya neden olan bademcik iltihaplanmalarında bademcik ameliyatı gerekebilmektedir.
Hastanın kalp veya eklem romatizması ile karşı karşıya kalmaması için bademciklerin alınması uygulamasına etkili ilaçlar sayesinde artık gerek kalmamaktadır.
Belirtileri karıştırmayın
Uzman bir doktor tarafından kolaylıkla birbirinden ayırt edilen bademcik iltihaplanması ile farenjit arasında kişinin anlayabileceği farklar da bulunmaktadır.
- Bademcik iltihaplanmasında kıpkırmızı bademciklerin üzerinde beyaz noktalar varken, farenjitte tüm boğazda kırmızı renk görülür.
- Farenjitte çok ateş olmamaktadır ancak bademcik iltihabında yüksek ateş görülür.
- Farenjitte ağız kokusu olmazken, bademcik iltihabında enfeksiyondan dolayı hastada ağız kokusu belirgindir.
- Bademcik iltihabı son derece ağrılıyken, farenjitte hissedilen ağrı bu kadar şiddetli değildir.
- Bademcik enfeksiyonunda genellikle hasta yatmak zorunda kalır ama farenjitte rahatsızlık ayakta geçirilebilir.
