Kış şartlarının etkisiyle ortaya çıkan yoğun kar yağışı ve buzlanma, özellikle büyük şehirlerde yayalar için olumsuz koşulları da beraberinde getiriyor. Karda düşmemek için ne yapmalı?
Kaldırımlar, ara sokaklar, üst geçitler ve merdivenlerde zeminin kayganlaşması, yürümeyi zorlaştırıyor. Kaymaya bağlı düşmeler sonucu el bileği, kalça, omuz çevresi ve ayak bileği kırıkları ortaya çıkabiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Hakan Özsoy, karlı havalarda ve özellikle de buzlanmış kaygan zeminde yürürken, kırıklardan korunma hakkında bilgi verdi.
Yola çıkarken ayakkabınızı iyi seçin
Evden çıkmadan önce dışarıdaki hava şartları kontrol edilerek, kıyafetler ile birlikte ayakkabılar da ona göre seçilmelidir. Kauçuk tabanlı ve altı tırtıklı ayakkabılar, tutucu özellikleri sayesinde kaymaya dayanıklıdır. Yüksek topuklu ve kösele ayakkabılar kıy koşulları ve özellikle de karda buzlanan yollar için uygun değildir.
Bu tür ayakkabılar kuru ortamlar için uygundur. Bu nedenle dışarıda yürürken mutlaka kaydırmaz tabanlı ayakkabılar tercih edilmelidir. Kar koşullarına uygun üretilmiş ayakkabıların da buzlanan yollarda kayma riski bulunmaktadır. Özellikle buzlanmanın çok fazla olduğu noktalarda ayakkabı üzerine çorap geçirmek de kayma riskini azaltır. Ayakkabının kaydırmaz özelliğinin yanı sıra ayak bileği yaralanmalarına karşı bileği kavrayan botların giyilmesi uygun olur.
Penguen yürüyüşünü deneyin
Karda kaymamak için yürüyüş sitilini değiştirmek de çok önemli bir önlemdir. Ayakların yere sağlam bastığından emin olmak ve normalden daha yavaş yürümek de önemlidir. Yürürken penguen tarzı minik adımlar ve sağa sola denge kurmak, dizleri hafifçe kırarak dengeyi başka bir şekilde de sağlamak yürümeyi kolaylaştıracaktır. Eller cepte olmamalı, mutlaka iki yanda kol desteği ile denge sağlanmalıdır.
Çünkü düşme anında ellerin cepte olması, kafa travma riskine yol açar ve kişi el desteği ile vücudunu koruma refleksi gösteremez. Özellikle ileri yaştaki kişilerde, karda düşmelere bağlı olarak kırık riskleri, gençlere göre yüksektir. Basit bir düşme bile kırık tehlikesine yol açtığından, ileri yaşta olan kişiler mecbur kalmadıkça karlı havalarda dışarı çıkmamalıdır.
Üst geçitlere ya da merdivenlere dikkat edin
Karda düşme azaltmanın en önemli yollarından biri de zemine dikkat ederek yürümektir. Kar yağarken ya da don olayları sonrası buzlanmanın ortaya çıktığı yerlere aniden sakatlanmamak için zeminin kontrol edilmesi çok önemlidir. Özellikle mermer ve granit zeminler kar yağdığında çok daha kaygan bir hale gelir. Üst geçitler ve merdivenler de kayma ve düşme riskinin en yüksek olduğu yerlerdir.
Bu nedenle karlı havalarda üst geçit veya merdivenleri kullanırken; mutlaka trabzanlardan destek alınmalı, adımlar yan yana yani ayakkabı tabanının tümünün yere basacağı şekilde atılmalıdır. Yürüdüğünüz yerde eğer korkuluk varsa ona tutunmak, ya da bir yerden destek almak kayma riskini azaltabilir.
Kaldırım ve park alanlarını tehlikeli düşman askeri gibi görün.
Kardan temizlenmiş bile olsa görünmeyen bir buz katmanı olabileceğini asla unutmayın. Islak ve buzlu bir yüzey sizi aşağıya doğru çekmek ister, sizin yere düşmemek için daha fazla sürtünmeye ihtiyacınız olacaktır
Güneye doğru yönelin.
Kaldırım ve yolların güney kısımlarından yürüyün. Kuzey kısımlarında buzun daha uzun süre kalacağını unutmayın.
Elinizde bir şey olmasın.
Karlı ve buzlu bir güzergahta yürüyecekseniz elinizde bir şey taşımamaya ve ellerinizi cebinize koymamaya gayret edin. Ellerin boş ve serbest olması dengenizi korumanızı sağlar.
Elinize kar bastonu gibi bir destek alın.
Normalde baston veya kanedyen kullanmıyor olabilirsiniz, kar ve buz aparatı da olan kar bastonlarını kullanmak kış şartlarının zorlaştırdığı yüzeylerde dengeli bir şekilde yürümenize yardımcı olacaktır. Kar bastonunu spor ve doğa malzemeleri satan yerlerden alabilirsiniz.
Pufidik kıyafetler giyin.
Hacimli ve pufidik kıyafetler, düşme sırasında, vücuda yapışan ve ince kıyafetlere oranla sizi daha fazla korur. Kemik erimesi olan kişiler için kıyafet içine giyilebilen kalça koruyucu ve pedlerin kullanımı hayat kurtarıcı olabilir. Sizi sıcak tutacak kıyafetleri tercih edin ama bere ve atkınızın görme alanınızı kapatmasına izin vermeyin. Karın ışıltısının sürücülerin de gözünü alacağı düşünülürse parlak ve reflektif kıyafetler giymeniz trafikte fark edilmenizi sağlayacaktır.
Kar gözlüğü kullanın.
Karın beyaz ışıltısı görme yetisini azaltabilir. Net görebilmek, sizin kaygan yüzeyleri iyi seçmenizi sağlar. Kar gözlüğü kullanarak karın parlak ışığını azaltabilirsiniz.
Yanınızda kum ve tuz taşıyın.
Düşmekten gerçekten çok mu korkuyorsunuz? Yanınızda küçük bir çanta içinde tuz, kum veya topaklanma yapmayan kedi kumu taşırsanız, karşılaştığınız buz bölgelerinin üzerine serpebilirsiniz.
Karın ortasından yürümeyin.
Karın ortasından yürümek yerine karın bittiği yol kenarlarında yürümek daha güvenlidir.
Geleneksel yöntemler işe yarayabilir.
Ayakkabınızın altına çorap geçirmek sürtünmeyi azaltacağı için düşmenizi engelleyebilir.
Ayaklarınızı sürümek de işe yarayabilir.
Penguen gibi yürümek istemiyorsanız ayaklarınızı sürüyerek, her iki ayağınızın birbirini takip ettiği küçük adımlar atarak yürümek de işe yarayacaktır. Yavaş tempoda yürümeyi unutmayın. Doğada koşan bir penguen yoktur.
Eğer düşecekseniz bir profesyonel gibi düşün.
Tüm bu tedbirlere rağmen düşme tehlikesiyle baş başa kaldıysanız, kolaylıkla kırılabilecek dirsek, el bileği, diz veya omurganız üstüne değil omuz, bacak ve kalçanızın üstüne düşmeye çalışın. Düşme esnasında kaslarınızı gevşetmeyi başarabilirseniz daha az yaralanırsınız.”
Tüm önlemlere rağmen düşerseniz…
- Kontrolsüzce ayağa kalkmaya çalışmayın.
- Yardım bekleyin, kol ve bacaklarınızı hareket ettirmeyi deneyin. Eğer vücudun üst kısmı yaralanmışsa, yavaşça yerden kalkın ve en yakın sağlık kuruluşuna başvurun.
- Bacak, kalça, diz gibi bölgelerde bir yaralanma söz konusu ise kesinlikle ayağa kalkmaya çalışmayın, sağlık ekiplerinden yardım isteyin. Özellikle bacak kırığı söz konusu ise üzerine basmamaya dikkat edin.
- Düşme veya çarpma sonrasında hareketle artan ağrı, şekil bozukluğu, ödem ve kanama nedeniyle şişkinlik ve morarma olması halinde kırıktan şüphelenilmelidir.
- Kolu ilgilendiren bir yaralanma ise yüzük, saat gibi eşyaları çıkarın. El bileği, ayak bileği, omuz çevresi kırığı varsa geçici tespitle acil servise başvurun, şişmeyi önlemek için cilde direkt temas etmeden buz uygulayın.
