Kafa travması nasıl olur? Yaşlılarda daha fazla dikkat gerektiriyor!

Kafaya alınan darbeler her yaş grubu için önem teşkil etse de yaşlılar için daha fazla tehdit oluşturuyor. Kafa travması nasıl olur?

Kafa travması nasıl olur? Yaşlılarda daha fazla dikkat gerektiriyor!

Çünkü darbe sonucu oluşan travmalar beyin kanamaları ile sonuçlanabiliyor. Travmaları ise tansiyon, bazı kan hastalıkları, bilinçsiz kullanılan kan sulandırıcı ilaçlar ve ilerleyen yaşla birlikte damarların tıkanması gibi sebepler tetikleyebiliyor.

En fazla yaşlılarda görülen düşme ve ev kazaları da travmaların diğer önemli nedenleri arasında yer alıyor. Central Hospital’dan Beyin ve Sinir Cerrahi Uzmanı Opr. Dr. Kenan Coşkun, yaşlılarda kafa travmaları hakkında bilinmesi gerekenleri ve uygulanabilecek tedavi yöntemlerini anlatıyor.


Kafa travmaları çocuk ve yaşlılarda daha fazla dikkat gerektiriyor

Hafif düzeyde kafa travması, ileri yaşlara ulaşmış kişilerde erken ya da geç dönem fark etmeksizin beyin kanamalarına yol açabiliyor. Ancak son yıllarda ağır kafa travmasına bağlı ölüm oranlarında belirgin bir düşüş görülmüş ve bu oran yüzde 20-30’lara kadar gerilemiştir.

Yaşanan bu travmaların büyük bir bölümünü ev kazaları oluşturuyor. Özellikle çocuklarda ve yaşlılarda kafa travmalarından sonra daha tedbirli olmak gerekirken, takiplerin de hastane ortamında sürdürülmesi öneriliyor.

Ayrıca ciddi ya da önemsenmeyen küçük bir çarpmanın aylar sonrasında kanama (subdural hematom), unutkanlık, dengesizlik gibi bulguların ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır.

Kafa travmalarının tek sebebi çarpmalar değil

Yaşanan çarpma kafatasının altında damarların bütünlüğünün bozulmasına, böylece kanamanın oluşmasına yol açabiliyor. Bu durum da beyin üzerinde baskıya neden olabiliyor. Damarlarda tıkanıklık riski, bazı kan hastalıkları, hipertansiyon, şeker veya karaciğer hastalığı, uzun süreli alkol kullanımı ve kan sulandırıcı ilaçların alımı da kanama olasılığını yükseltebiliyor. Ayrıca çok ileri yaş unsuru ve sık sık düşmeye bağlı travmalar da kanama riskini arttıran diğer faktörlerdir.

Beynin sol kısmında yaşanan travma daha tehlikeli

Kafa travması

Travmalar sonucu, konuşmada bozulma, kol ve bacaklarda güçsüzlük, denge ve yürümede güçlük, baş ağrısı, sersemlik veya uyuklama, bilinç kaybı, bulantı, kusma, bulanık veya çift görme, uyuşukluk, nöbet geçirme gibi bulgular görülebilir. Beynin sol yarısı, konuşma ve anlama merkezinin ve sağ kol ile sağ bacağın kontrolünü sağlar.


Beynin sağ yarısı ise yalnızca sol kol ve sol bacağın kontrol görevini üstlenir. Bu nedenle beynin sol yarısında yaşanan hasarlarda daha ciddi sonuçlar (sekeller) oluşabilir. Sağ kısımda gelişen hasarlar ise genellikle konuşma ve anlama yetisini etkilenmezken sol kol ve bacakta felç yaşanabilir.

Müdahale şeklini travmanın büyüklüğü belirler

Travma tanısı MR ya da BT ile konur. Travma sonucu kanama oluşmuş ise kanama büyüklüğü ve hastanın mevcut klinik tablosuna göre cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahale ile beyin üzerindeki ve içerideki basıncı azaltmak, baskıyı kaldırmak ve oluşan hasarı minimuma indirmek hedeflenir.

Hasarın şiddetine ve bulunduğu yere göre yapılan cerrahi müdahale değişiklik gösterir. Ameliyat başarısını ise, travmanın beyin üzerinde oluşturduğu tahribatın şiddeti, yeri ve kanamanın büyüklüğünün yanı sıra tedavinin ne kadar kısa sürede yapıldığı gibi faktörler etkiler.

Ameliyat sonrasında bazen hastanın normal fonksiyonlarını geri kazanabilmesi için bir rehabilitasyon sürecine de ihtiyaç duyulabilir. Ancak müdahalesi gecikmiş hastalarda kuvvetsizlik, uyuşukluk, nöbetler, konuşma problemleri, sersemlik, baş ağrısı, kalıcı hafıza kaybı, koma ve ölüm gibi sonuçlar doğabilir.

Cerrahi müdahale dışında ilaç kullanımı da önerilebilir

Nörolojik tablonun ciddiyetini anlamak için hastanın inceleme skalalarına göre değerlendirilmesi yapılır. Değerlendirmelerde hastanın göz açması, konuşma durumu ve komutlara uyup uymaması puanlandırılır.

Yapılan puanlama, hastanın iyileşme olasılığı açısından yol göstericidir. Kafa içi basıncı normal seviyelerde tutmak için cerrahi müdahale dışında, beyin fonksiyonlarını minimuma indirmek için uyutucu ilaçlar da verilebilir.

Özellikle yaşlılar dikkat!


Bilhassa yaşlılarda kafa travması hafife alınmamalı ve travmanın geç dönemde bazı problemler oluşturabileceği göz ardı edilmemelidir. Çünkü riskli gruplarda çok hafif travmalar dahi ciddi hasarlara neden olabilir. Bu nedenle kafa travması geçiren hastalar yakınları tarafından iyi gözlemlenmeli, geç dönemde de olsa konuşma, yürüme, hafıza ile ilgili problemler önemsenmelidir.

Gözde bir travma sonrası erken müdahalenin önemi


Editor
İndigo Dergisi Haber Merkezi | İndigo Dergisi, 18 yıldır yayın hayatında olan bağımsız bir medya kuruluşudur. İlkelerinden ödün vermeden tarafsız yayıncılık anlayışı ile çalışmaktadır. 2005 yılında kurulan İndigo Dergisi, indigodergisi.com web sitesi üzerinden tamamen dijital ortamda günlük yayın yapmaktadır. Aynı zamanda Türkiye’nin ilk internet haber dergisi olmakla birlikte, tüm yayın kadrosu ve okurlarıyla birlikte sürekli gelişmektedir. İndigo Dergisi’nin amacı; gidişatı ve tabuları sorgulayarak, kamuoyu oluşturarak farkındalık yaratmaktır. Vizyonu; okuyucularında sosyal sorumluluk bilinci geliştirerek toplumun olumlu yönde değişimine katkıda bulunmaktır. Temel değerleri; dürüst, sağduyulu, barışçıl ve sosyal sorumluluklarının bilincinde olmaktır. İndigo Dergisi, Türkiye’nin saygın İnternet yayınlarından biri olarak; iletişim özgürlüğünü halkın gerçekleri öğrenme hakkı olarak kabul etmekte; Basın Meslek İlkeleri ve Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ne uymayı taahhüt eder. İlaveten İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni benimsemekte ve yayın içeriğinde de bu bildiriyi göz önünde bulundurmaktadır. Buradan hareketle herkesin ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin eşitliğine ve özgürlüğüne inanmaktadır. İndigo Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti çıkarlarına ters düşen; milli haysiyetimizi ve değerlerimizi karalayan, küçümseyen ya da bunlara zarar verebilecek nitelikte hiçbir yazıya yer vermez. İlkelerinden ödün vermeyen şeffaf yayıncılık anlayışını desteklemektedir. Herhangi bir çıkar grubu, örgüt, ideoloji, politik veya dini; hiçbir oluşumun parçası değildir. Köşe yazarlarımızın yazdıkları fikirler, kendi özgür düşünceleridir; İndigo Dergisi yayın politikası dahilinde değerlendirilir ve yayın ilkeleri ile çelişmediği müddetçe, düşünce ve ifade özgürlüğünü teşvik ederek yayına alınır. İndigo Dergisi, sunduğu tüm bilgilerin doğruluğunu teyit ve kontrol eder; bu bilgilerin geçerliliğine son derece önem verir.