Kartel oluşturan 12 bankadan, ortak faiz belirlemesi nedeniyle zarara uğrayanlar, fazla ödedikleri paraları misliyle geri alabilecek. Peki nasıl başvuru yapabileceksiniz? İşte mahkemeye açılacak dava dilekçe örneği ve tüm detaylar…
Ortak faiz belirlediği için ceza kesilen 12 bankadan 21 Ağustos 2007 ve 22 Eylül 2011 arasında kredi ve kredi kartı kullananlar, uğradıkları zararı cezasıyla birlikte geri alabiliyor. İlk karar Ankara’dan geldi. Hakem heyetinin kararı emsal olacak…
12 bankaya karşı 3 kat tazminat (Kartel tazminatı) davası
İşte o bankalar:
- Akbank T.A.Ş. (AKBANK)
- Denizbank A.Ş. (DENİZBANK)
- Finans Bank A.Ş. (FİNANSBANK)
- HSBC Bank A.Ş. (HSBC)
- ING Bank A.Ş.(ING)
- Türk Ekonomi Bankası A.Ş. (TEB)
- Türkiye Garanti Bankası A.Ş. (GARANTİ), (Garanti Ödeme Sistemleri A.Ş.(GÖSAŞ) ve Garanti Konut Finansmanı Danışmanlık A.Ş. (GKFD)
- Türkiye Halk Bankası A.Ş. (HALKBANK)
- Türkiye İş Bankası A.Ş. (İŞ BANKASI)
- Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. (VAKIFBANK)
- Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. (YKB)
- T.C. Ziraat Bankası A.Ş.(ZİRAAT)
Rekabet Kurulu bu 12 bankanın 21.08.2007 ve 22.09.2011 tarihleri arasında kartel (uyumlu eylem/uzlaşma) oluşturduğunu tespit etmiştir.
12 banka hangi hizmetlerde kartel oluşturdular?
Rekabet Kurulu kararına göre, bu 12 banka mevduat (kamu bankaları için ayrıca kamu mevduatı), kredi ve kredi kartı hizmetlerinde kartel oluşturmuşlardır.
Kartel oluşturduğu tespit edilen tarih aralığı ne?
Eğer, 21.08.2007 ile 22.09.2011 tarihleri arasında bu 12 bankadan herhangi birisinden mevduat, kredi ve kredi kartı hizmeti almış iseniz, 3 kat tazminat davasını açma hakkını kazanmış olacaksınız.
Müşterinin ne kadar zararı var?
Rekabet Kurulu’nun gerekçeli kararının Belge-6 değerlendirilmesi bölümünde geçen Tablo 16’da yaptığı tespit önemli ve çarpıcıdır. Rekabet Kurulu’na göre,
- Konut kredilerinde 15 baz puanlık (0,15)
- İhtiyaç kredilerinde 10 baz puanlık (0,10)
- Taşıt kredilerinde 5-20 baz puan arasında (0,5-0,20) bir kartel uzlaşması (ortak faiz artırımı)söz konusudur.
- Mevduat ve kredi kartları ile diğer kredilerin faizlerinde ise net bir tespit yoktur.
3 kat tazminat davasını kimler açabilir?
- 3 kat tazminat davasını, 21.08.2007 ile 22.09.2011 tarihleri arasında mevduat, kredi ve kartı hizmetlerinden faydalananlar.
- Tüketiciler.
- Tacirler.
- Kamu Kurumları (özellikle kamu mevduatları bakımından)
12 bankaya 3 kat tazminat davası nasıl ve nerede açılır?
3 kat tazminat davasını, zararın miktarını tam olarak hesaplayamayacağımız ve bu zararın ancak uzman bilirkişilerce yapılacak kabuller neticesinde ortaya çıkacak olması sebebiyle mutlaka “belirsiz alacak davası” olarak açmalıyız. Usulen zor ve dikkat edilmesi gereken bir dava olduğu için, özellikle tüketiciler bu konuda yalnız hareket etmemeli, mutlaka bir avukattan yardım ve hukuki danışmanlık talep etmelidirler.
Dava dilekçesinde muhakkak “4054 sayılı Kanun’un 58. maddesi gereğince zararın 3 katı kadar tazminat” talebi olmalıdır. Mahkeme dilekçede belirtilen taleplerle bağlı olduğundan dolayı, bu talebin yer almadığı dilekçelerde sadece zarar miktarına hükmedilecek, zararın 3 katı hesaplanmayacaktır.
12 banka için emsal karar: Paranızı geri alabileceksiniz!
Davanın açılacağı yer de, açacak olan kişi veya kuruluşa göre değişmektedir:
- Tüketiciler tarafından açılacak davalar, Tüketici Mahkemelerinde.
- Tacirler tarafından açılacak davalar, Ticaret Mahkemelerinde.
- Kamu Kurumları tarafından açılacak davalar, Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılmalıdır.
Zaman aşımı ne kadar? Ne zamana kadar dava açılmalı?
Banka müşterileri ile bankalar arasında mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetleri bakımından sözleşme ilişkisi olduğundan dolayı bu davayı açarken 10 yıllık zamanaşımından faydalanacaksınız. Her ne kadar bankalar bu konuda, 2 yıllık (haksız fiil) ve 5 yıllık (dönemsel edimler) zamanaşımlarını savunacak olsalar da, bu savunmalar mahkemeler nezdinde pek dikkate alınmayacaktır.
Kartelin başlangıç tarihi olan 21.08.2007 tarihinde çekilen krediler veya açılan mevduat hesapları için dahi zamanaşımı 21.08.2017 tarihinde dolacak demektir.
Bu görüşe göre, kartelin son tarihi olan 22.09.2011 tarihinde çekilen krediler veya açılan mevduat hesapları için dahi zamanaşımı da 22.09.2021 tarihinde dolacaktır.
O halde dikkat etmeniz gereken şey, hangi tarihte kredi kullandığınızı veya mevduat hesabı açtığınızı tam olarak belirlemektir.
Kartel davası mahkemeye dilekçe ile başvuru
12 bankaya kesilen kredi cezası nedeniyle tüketici, tacir ve kamu kurumlarına dava yolu açıldı. Dava açmak isteyenler açacakları 3 katı tazminatlarında başvuru dilekçelerinde bu noktalara dikkat etmeleri gerekiyor.
Başvuru ve dava dilekçesinde bulunması gereken detaylar; Açılacak olan davalar da dilekçe ile başvuru yapıldığından başvurusu ve dava dilekçesinde ‘ 4054 sayılı Kanun’un 58. maddesi gereğince zararın 3 katı kadar tazminat’ talebini yapılmalıdır. Mutlaka bu talep yapılmalı mahkeme bu taleplerle değerlendirildiğinden ilgili talepte bulunmayan dilekçeler için sadece doğan zarar miktarının karşılanması hükmüne varılacak, 3 katı olarak tazminat bedeli hesaplanmadan tarafınıza ödenecektir. 3 katı tazminat talebinde bulunmak bu konuda atlanmaması gereken ve dava dilekçesinde mutlaka yazılması gereken taleptir.
Dava dilekçe örneği için tıklayın
12 bankaya kesilen cezanın Danıştay tarafından onanması ile tüketiciler ilgili mahkemelere bağlantıda bulunan dilekçe ile başvuruda bulunarak kredi/ kredi kartı/ mevdut kullanan tüketiciler zararlarının karşılanmasını talep edebilecekler.
Kartelden dolayı banka müşterilerin zararları ne kadar?
2007 ve 2011 tarihleri arasında serbest piyasada uygulanan faiz oranlarının dışına çıkılarak 12 banka tarafından daha yüksek faiz oranları ile kredi kullanan tüketicilerin zararları ise şöyle:
- 12 bankadan herhangi birisinde 2007 ve 2011 yılları arasında konut kredisi alanların 15 baz puanlık (0,15).
- Konut kredilerinde; çekilen konut kredisi tutarının % 38’i kadar tazminat kazanma hakkına sahipsiniz.
- Kartel uygulayan bu 12 bankadan birinden yüksek faizli ihtiyaç kredisi alanların 10 baz puanlık (0,10).
- Bu 12 bankadan yüksek faizli verilen taşıt kredisi alanların 5-20 baz puan arasında (0,5-0,20) bir kartel uzlaşması (ortak faiz artırımı) söz konusudur.
- Konut kredilerinde; çekilen konut kredisi tutarının % 38’i kadar tazminat kazanma hakkına sahipsiniz.
- İhtiyaç kredilerinde; çekilen kredi tutarının asgari % 7’si tutarında Tazminat kazanabilirsiniz.
- Taşıt kredilerinde; Çektiğiniz kredi tutarının % 12’si kadar tazminat kazanabilirsiniz.
Kamu kurumlarının aldığı Mevduat ve o yıllarda verilen kredi kartları ile diğer kredi ürünlerinden uygulanan faizlerde ise henüz net bir tespite varılamamıştır. Uzman bilirkişi ve avukatlara danışarak tarafınıza yansıtılan faiz zararlarının tazmini için ilgili mahkemeler başvuru yaparak 3 katı kadar tazminat davası açabilirsiniz.
3 kat tazminat davasından ödenecek harç ve masraflar
Tüketiciler 3 kat tazminat davalarını açarken ödemeleri gereken harç ve masraflara tabi tutulmamaktadır. Tüketiciler söz konusu davalarında sadece gider avansı ödeyerek dava açabilecektir. Masrafsız ve harçsız olarak açılabilen kartel davası zorlu bir süreç olduğu için mutlaka Tüketici Hukuku alanında uzman avukatlar ile çalışarak bu davayı birlikte yönetmeniz son derece önemlidir. Avukatınızdan ve neler yapmanız gerektiği ve doğacak ek masrafları asgari değer üzerinden nispi harç miktarlarının ne olduğunu öğrenebilirsiniz.
12 bankaya ceza yağdı!
Rekabet Kurulu, Kartel Faizine Tazminat Hakkı konusu ile ilgili 12 banka hakkında 1.1 milyar TL idari para cezası uygulanmasına karar verdi.
Konuya ilişkin Rekabet Kurulu tarafından yapılan açıklamada şunlar kaydedildi:
“Rekabet Kurulu tarafından 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun kapsamında yapılan denetimler neticesinde, Rekabet Kurulu’nun 8 Mart 2013 tarihli kararı ile 21 Ağustos 2007 ile 22 Eylül 2011 tarihleri arasında toplam 12 banka hakkında 1.1 milyar TL idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir.
Kamuoyu tarafından ‘Kartel Faizi’ kararı olarak bilinen söz konusu kararın ardından muhtelif basın yayın organlarında 4054 sayılı Kanun’un ‘Tazminat Hakkı’ başlıklı 57’nci ve ‘Zararın Tazmini’ başlıklı 58’inci maddeleri uyarınca rekabet ihlallerinden zarara uğrayanların zararlarının tazmini için yargı yoluna başvurabileceklerine ilişkin haberlerin yer alması sonrasında ülke genelinde tüketici hakem heyetlerine tüketiciler tarafından çok sayıda başvuru yapılmıştır.”
Yapılan açıklamada:
Karara konu bankalar tarafından Rekabet Kurulu’nun söz konusu kararının iptali talebiyle yargı yoluna başvurduğu, konunun Danıştay nezdinde karar düzeltme talebi ile incelenmeye devam edildiği bildirilerek, “Bu noktadan hareketle 12 bankanın 4054 sayılı Kanun’un ihlal edilmesi nedeniyle zarara uğradığını iddia eden tüketiciler tarafından, zararlarının tazmini için tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurularda; uyuşmazlığın karara bağlanmasının, karar düzeltme talebine ilişkin incelemenin Danıştay nezdinde devam etmesi nedeniyle konuya ilişkin olarak kesinleşmiş bir yargı kararı bulunmadığı gerekçesi ile yüksek mahkemelerde görülmekte olan bu davaya kısmen veya tamamen bağlı olduğu, bu durumun da 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 165 inci maddesi uyarınca ‘Bekletici Sorun’ olarak kabul edilebileceği değerlendirilmektedir.
Yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde söz konusu kararın kesinleşmesine kadar olan süreçte tüketici hakem heyetlerince verilecek kararların yüksek yargı makamlarınca bozulmasının başta karşı taraf vekâlet ücreti ve yargılama giderleri ile benzeri ücretleri ödemek gibi tüketiciler açısından ciddi maliyetler ortaya çıkaracağı ve tüketicilerin mağduriyetler yaşanmasına sebebiyet vereceği ihtimalini dikkate alarak olası mağduriyetlerin yaşanmasını önlemek amacıyla konu hakkında yüksek mahkemede görülmekte olan davanın sonucunun beklenmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir” denildi.
İlk karar Ankara’dan çıkmıştı
Bir başvuruyu inceleyen Ankara’daki Sincan Tüketici Hakem Heyeti, bankanın başka bankalarla kartel oluşturup tüketiciye yüksek faizle kredi sattığına hükmedip, fazla ödenen parayı faiziyle birlikte tüketiciye iade ettirdi. Takvim’in haberine göre, Ankara’da Hakkı İsmail Küçükyavuz isimli bir vatandaş, 2008 ila 2010 yılları arasında bir bankadan 4 farklı tarihte çektiği toplam 38 bin 500 liralık ihtiyaç kredisine yüksek faiz uygulanmış olabileceği düşüncesiyle Sincan Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurdu.
Parasını faiziyle geri aldı
Rekabet Kurulu’nun ‘kartel’ kararının gerekçe gösterildiği davada heyet, bankanın Küçükyavuz’dan olması gerekenden 740 lira 57 kuruş daha fazla faiz tahsil ettiğine karar verdi. Hakem heyeti, fazladan alınan bu faizin iade edilmesini, ayrıca o tarihten bu yana oluşan mağduriyeti gidermek için 761 lira 14 kuruş faiz işletilmesini kararlaştırdı. Küçükyavuz, bankadan bin 501 lira 71 kuruş iade aldı. Mahkeme ayrıca tebligat ve bilirkişi gideri olarak bankadan 169 lira tahsil etti.
Tazminat davası konusu neyi ve hangi tarihleri kapsıyor? Kimler faydalanabilecek?
12 bankanın birlikte hareket ederek faiz oranlarını yükselttikleri, vatandaşların daha yüksek faiz oranı ile kredi kullanmak zorunda bırakılarak, zarara uğratıldığı tespit edilmişti. Tüketiciler, tacirler ve kamu kurumlarının bu bankalara karşı tazminat davası açma hakkı var. Banka müşterisi, 21 Ağustos 2007 ve 22 Eylül 2011 tarihleri arasında, 12 bankadan (listesi aşağıda) herhangi birisinden mevduat, kredi ve kredi kartı hizmeti almışsa, suni şekilde oluşturulan kartel faizi oranında zararı için 3 katına kadar tazminat davası açma hakkı bulunuyor.
Örnek: 300 Bin TL’lik 120 ay vadeli konut kredisi
Örnek olarak: 21/08/2007 – 22/09/2011 tarihleri arasında 300 bin TL’lik 120 ay vadeli konut kredisi çeken bir kişi yüzde 1.0 faizle (serbest piyasa için kabul edilen faiz oranı) toplamda 516 bin 330 TL ödemesi gerekirken, kartelden dolayı suni faiz oranlarının yüzde 1.15 faiz olarak ayarlanması sonucu 554 bin 638 TL ödemek zorunda kaldı. Bu örnekten yola çıkarsak; ortalama bir konut kredisinde müşteri 38 bin 308 TL zarara uğratılmış oldu. 38 bin 308 TL olarak belirlenen zararın üç katına kadar tazminat talep edilebileceği, yani 300 bin TL kredi çeken bir müşterinin 114 bin 924 TL’ye kadar tazminat hakkı olduğu söylenebilir.
Örnek: 200 Bin TL’lik 120 ay vadeli konut kredisi
Örnek olarak: 200 bin lira 120 ay vadeli konut kredisi çekildiğini varsayalım. 15 baz puan ‘kartel faizi’ kadar zarar hesabı yapılırsa, yüzde 1,0 faizle (serbest piyasa için kabul ettiğimiz faiz oranı) çekilirse 344 bin 330 lira eder. Yüzde 1,15 faizle (kartelden dolayı suni olarak belirlenen faiz oranı) çekilirse 369 bin 759 lira eder. Aradaki fazladan alınan faizin 200 bin liralık 120 ay vadeli konut kredisine krediye yansıyan tutarı, 25 bin 429 lira ediyor. İşte bu kartel faizinin oluşturduğu fark tutarının 3 katı oranında tazminat verileceği hesaplandığında, 200 bin lira kredi çeken bir vatandaşın 76 bin 287 lira tazminat kazanabileceğini ifade edebiliriz.
Örnek: 80 Bin TL’lik 48 ay vadeli taşıt kredisi
Örnek olarak: Taşıt kredisinde ise kartel faizi ortalama 0,12 seviyesinde. 80 bin liralık, 48 ay vadeli kredi kullanılmışsa; kazanılacak tazminat miktarı 10 bin lira civarında olacak.
