Neden bazı insanlar hep sinirlidir? Bazılarımız laf bitmeden hemen verir cevabı. Kimimiz sabırsız yerinde durmaz. Kimileri dağınıktır ve hep kaybederler eşyalarını, hatta sürekli. Kimileri suskun, kimileri çok konuşur, kimileri ise dokunduğunuz zaman bile ağlarlar. Peki Nöroterapi nedir?
Bu farklılıkları yaratan beynimizin çalışma özelliğidir. Ya doğuştan almışızdır bazılarını ya da sonradan oluşuvermiştir beynimizde bir şeyler.
Beynin ön tarafı, insanı hayvanlardan ayıran temel özellikleri yönetir. Dikkat, konsantrasyon, sabır, muhakeme etme, hatalardan ders çıkarma, analitik düşünce, gelecekle ilgili öngörüde bulunma, sağduyu, insanların duygularını anlama, hoşgörü, tolerans, düzenli olma, zamanı iyi kullanma, etkilere uygun tepkiler verme.
Beynimizin ön tarafında oluşan farklılıklar, karakterimizi belirler. Aslında grinin tonlarıyız bizler. Gri tonu koyulaştıkça hastalıklar ortaya çıkıyor. Renkler normal tonlarda ise normal insanlar sayılıyoruz diyor Nöroloji Uzmanı Dr. Güçlü Ildız.
Röportaj: Dr. Güçlü Ildız
Nöroterapi nedir?
Beynin çalışma sisteminden bahseder misiniz?
Beyin iki temel özellik ile çalışır. Elektrik akımı ve kimyasal maddeler. İç ve dış uyaranların çoğu, beyin merkezinde bulunan “talamus”a gelir, burada analiz edilir ve tüm beyine elektrik akımıyla dağıtılır.
Ulaştığı beyin bölgeleri bilgileri alarak kendi özelliklerine göre çalışmasına yön verir. Elektrik akımı beyin hücreleri içinde iletimi sağlarlar. Hücreler arası iletim ise kimyasal maddeler (nörotransmitterler) ile sağlanır.
Hücre içi oluşan bir sorun hem elektrik akımını bozar hem de nörotransmitter yapımını etkiler. Sonuç beyin duyarlılığıdır.
Nöroterapi nedir?
Beyinde var olan anormal duyarlılığı düzeltmeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir.
Beyindeki duyarlılığa neden olan şeyler nelerdir?
Öncelikle kalıtım özellikleri. Elimiz yüzümüz anne-babaya benzediği gibi beyin çalışması da bundan nasibini alır. Doğum zorlukları, anne sütü almamak ya da yeterli almamak, ateşli havale geçirilmesi, çocukluk dönemi beyni etkileyen diğer hastalıklar, aile içi eğitim özellikleri ve kafa darbeleri beyin duyarlılığının oluşmasını sağlayan nedenlerdir.
Beyin duyarlılığı
Beyin duyarlılığı bizleri nasıl etkiliyor?
Duyarlılık, beyin hücre içi çalışmasında olan farklılıklardır. Kişilik özelliklerimizi duyarlılıklar belirler. Her insanda duyarlılık dereceleri farklıdır. Kimi insan genelde çabuk sinirlenir. Nedeni, ilgili beyin bölgesinde duyarlılığının fazla olmasıdır. Diğer tüm kişilik özellikleriyle bu kural örneklendirilebilir.
Yukarıdaki nedenlerle oluşan duyarlılık, stres gibi iç ve dış etkenlerle artar ya da azalabilir. Genelde sinirli yapıya sahip insanlar, aşırı sıcakta, üzüntülü durumlarda zaten fazla olan duyarlılığın daha da artmasıyla daha kolay sinirleneceklerdir.
Başka bir örnek verelim. 30 yaşında aktif çalışan bir kadın. 50 km. sabit hızla giden araba aniden durduğunda beyin bu ivmeli harekete ayak uyduramayıp kendi kafatası içine çarpar. O an hafif bir şaşkınlık yaşanır ve önemli bir şey olmadığı düşünülür. Ya da çekilen beyin MR raporu normal olarak gelir.
Ama gelişen duyarlılık, beyni gösteren filmlerde anlaşılamaz. Çünkü sorun yapısal değil beyin çalışmasıyla ilgilidir. Bir kaç ay ya da yıl sonra baş ağrıları, isteksizlik, hayattan zevk almama gibi yakınmalar başlar. Bu durumda hekimin hastayı sorgulaması çok önemlidir. Ne yazık ki bu gibi durumlar çoğunlukla hastalar tarafından da önemsiz olduğu gerekçesiyle unutulmaktadır.
Hafif ya da şiddetli kafa darbelerinden aylar sonra hipertansiyon, astım, diyabet gibi hastalıkların geliştiği görülebilmekte. Çünkü beyindeki duyarlılığın kafa darbesiyle artışı sonucu vücudun kontrolü de bozulmuş, hastalıklar başlamıştır.
Kafa darbeleri
Bu birçok insanı etkileyebilir mi?
Beynimizin ön bölgesi bize insan olma özellikleri sağlayan bölgedir. Sabır, dikkat, sağduyu, hoşgörü, analitik düşünme, karar verme, yargılama, duyguları ifade etme ve anlama gibi kişinin karakter özellikleri bu bölgenin çalışmasıyla belirlenir. Herkesin beyin ön bölge duyarlılık dereceleri farklıdır. Kişiliklerin çeşitli olmasını sağlayan da budur.
Eğer duyarlılık çok fazla ise o zaman sabırsız, aceleci, çabuk sinirlenen bir kişilik oluşacağı gibi içine kapanık, duygularıyla hareket eden biri de ortaya çıkabilir. Son yapılan bilimsel çalışmalarda, vücudumuzun çalışmasını kontrol eden ve bu kontrolün bozukluğu sonucu oluşan hipertansiyon, şeker hastalığı gibi hastalıkların ortaya çıkmasını sağlayan merkezin beyin ön bölgesi tarafından kontrol edildiği ortaya çıkmıştır.
Bu çok önemli bir konu. İşte Nöroterapi ile beyin ön bölge duyarlılığı azaltılabiliyor. Üstelik bunu sağlayacak bir ilaç da yok. Kulak çınlaması olan bir hastam vardı. Nöroterapi’den fayda gördü ama hastamın şeker hastalığı da vardı ve seanslar sonunda şeker hastalığı için artık ilaç kullanmasına gerek kalmadı. Çünkü kan şeker düzeyi de normale dönmüştü. Bu da beyin ön bölgesinin şeker hastalığı yaratan beyin merkezini kontrol ettiğini ispatlıyor.
Nöroterapi ile nasıl tanıştınız?
4 yıl önce internette karşılaştım ilk defa. Kafa travması sonrası gelişen yakınmalarda çok başarılı sonuçlar alındığına dair bir haberdi. Araştırmaya başladım. Amerika’dan kitaplar getirttim. Sonra Uluslararası Nöroterapi derneğine üye oldum. 2 kez kongrelerine katıldım. Nöroterapi uygulayanlarla tanışma fırsatım oldu. Biri İngiltere, diğeri Hollanda da bulunan Nöroterapi merkezlerinde volünter olarak çalıştım. 2006 yılından bu yana, son 1 yıldır, aktif bir biçimde uyguluyorum.
Nöroterapi kimlere uygulanabilir?
Migren ve diğer baş ağrıları, epilepsi ya da sara ve çocuklardaki havaleler, hafif zeka geriliği olan çocuklar, uzun süreli olan baş dönmeleri, kulak çınlamaları, tikler, huzursuz bacak sendromu, yaygın vücut ağrılarıyla olan fibromiyalji sendromu, panik atak, depresyon, anksiyete gibi psikolojik bozukluklar, aşırı sinirlilik durumları, uzun süreli olan ağrılar mesela bel, boyun, sırt ağrıları gibi, uzun süreli sindirim bozuklukları mesela kabızlık, barsak tembelliği, ya da irritabl barsak sendromu, ayrıca son yapılan çalışmalar allerjik durumlarda, sinirsel tansiyon denilen tansiyonun inip çıktığı durumlarda nöroterapinin belirgin faydası oluyor. Sonuçta tüm bu sayılan rahatsızlıklar, beyin duyarlılığı sonucu gelişen sinirsel rahatsızlıklardır.
Uygulama öncesi test
Uygulama yapmadan önce hastalara test yapılıyor mu? Hangi testler yapılıyor? Hastanın terapi için uygun olması gerekiyor mu? Böyle bir kriteriniz var mı?
Evet, tabi. Öncelikle QEEG (beyin haritası) ile duyarlılıkları saptıyoruz. Beynin hangi bölgelerinde çalışmamız gerektiğini öğreniyoruz. Kısaca uzun süreli yakınmaları olan hastalar için nöroterapinin uygun olduğunu söyleyebilirim.
Nöroterapi uygulaması nasıl yapılıyor?
QEEG ile tespit edilen kafa bölgelerine, diğer ucu nöroterapi aletine bağlı olan 3 adet elektrot adı verilen alıcılar yapıştırılıyor. Mikrofon gibi. Ses yerine beyin elektriğinin oluşturduğu dalgalar ölçülüyor. Ölçümler nöroterapi aletiyle animasyona dönüştürülüp monitörde gösterilerek aslında olması gereken ölçümleri elde etme konusunda, kişi kendi beyin dalgalarını yönlendirebiliyor. Doğru yönlendirme sonucu çıkan ses, ödül ya da feedback (geri besleme) ile kişinin anlaması sağlanıyor. 30 dakika süren seanslar sonucu beyin öğrendiği yeni ve normal çalışma biçimini unutmuyor. Her 40 seansta bir QEEG ile duyarlılıkların durumu kontrol ediliyor.
Terapi etkisinin kalıcı olduğunu söyleyebilir miyiz?
Çoğunlukla kalıcı. Tabi bu seansı alan kişinin özelliklerine de bağlı. Ne kadar istekli ve başarılı bir seans geçirirse etkisi de o ölçüde kalıcı oluyor.
Terapinin etkili olabilmesi için kişinin bu terapiye inanması gerekiyor mu?
Hayır, koma durumunda bile uygulanabilir.
“Ölçülebilen 40 ayrı beyin dalgası var”
Nöroterapi’nin etkin olduğu hastalıkların tümüne aynı yöntem mi uygulanıyor? Farklı bir uygulama yaptığınız hastalık var mı?
Temelde aynı yöntem ama her kişinin tedavi protokolü farklı. Çünkü ölçülebilen 40 ayrı beyin dalgası var. 19 ayrı kanaldan ölçüm yapılıyor. Olasılıklar çok fazla. QEEG bu nedenle çok önemli.
Terapi yapılamayacak olan hasta var mı? Varsa nedeni nedir?
Bebekler. Rahat duramadıkları için.
Uygulamalar kişiye nasıl etki ediyor? İlk seansta geri bildirim alınabiliyor mu? Ya da hastalığın türüne göre, kaçıncı seansta alınabiliyor?
En az 40 seans prensibiyle çalışıyoruz. Her insanın beyin özellikleri farklı. Bu nedenle Nöroterapiye verilen yanıtlarda farklı olabiliyor. Zeka geriliği gibi ciddi duyarlılıklar dışında ilk 40 seans içinde mutlaka faydası görülüyor. Her 40 seansta bir beyin harita çekimi tekrar ediliyor ve seans başarıları saptanıyor ve kaç seans daha gereklidir sorusuna cevap veriyor. Hastalığın durumuna göre 200 seansı bulabiliyor.
Terapinin beyin egzersizi olduğunu söyleyebilir miyiz?
Evet, diyebiliriz. Batıda psikologlar çok yaygın bir biçimde uyguluyorlar. Bildiğiniz gibi 4-5 yıl sürebilen psikoterapi ve psikanalizin kısa süreli bir versiyonu diyorlar Nöroterapi için. Tabi bu psikolojik yakınmaları olan hastalarımız için geçerli
Epilepsi nedir?
Beyin duyarlılığının bir ürünü. Duyarlılığın bulunduğu yer ve kalıtım özelliklerine göre hastalık tipide ortaya çıkıyor. Epilepsi yerine migren de olabilirdi mesela. Gene duyarlılık yerine göre verdiği belirtilerde farklı olabiliyor. Farkedilemeyen 1 saniyelik dalgınlıklar epilepsi olabileceği gibi sadece yutkunma ile ortaya çıkan epilepsi türleri de var.
Epilepsinin sebepleri
Bu aileden geçen genetik bir rahatsızlık mı? Başka hangi şekilde insanlar bu hastalığa yakalanıyor?
Epilepsi nedenleri ile beyin duyarlılığı nedenlerinin aynı olduğunu görürsünüz. Epilepside genetik etkinin daha fazla olduğu söylenebilir. 20 yaş sonraları başlıyor ise kafa darbeleri ve beyin yapısıyla ilgili yer kaplayan nedenler düşünülmeli.
Bu anlamda genetik olarak aileden geçen başka rahatsızlıklar var mı?
Beyin duyarlılığının genetik özellikleri olduğu düşünülürse çoğu hastalıklarda da genetik geçişi görebiliriz. Ama tıpta kesinlik yoktur. Olasılıklar üzerinden görüş bildirmekte fayda var. Kimi hastalıklar direkt genetik etkiyle başlarken birçoğu hem genetik hem de diğer etkenlerin varlığında ortaya çıkabilir.
Şizofreni
Ağır psikolojik rahatsızlığı olan kişilere de uygulanıyor mu? (şizofreni)
Bu konuyla ilgili yapılmış başarılı çalışmalar var. Benimde ılımlı bir kaç hastam oldu. Hastalığın şiddeti bu noktada çok önemli.
Psikolojik bozuklukları olan insanları, terapi öncesinde bir psikologla görüştürüyor musunuz? Bu terapinin etkin olması için gerekli olabilir mi?
Psikoloji, beyin çalışması sonucu ortaya çıkar. ABD’de kimi psikologlar artık Nöroterapi uyguluyorlar.
Hastalar seanslardan sonra tamamen iyileşiyor mu? Başarı düzeyi nedir?
Başarı beyin özelliklerine göre değişir. Hiç bir biçimde çare bulunamamış hastalara faydalı olduğu düşünüldüğünde bugün ki tıp uygulamalarıiçinde geleceği parlak olan bir tedavi yöntemi olduğunu söyleyebilirim.
Beynimizi nasıl korumalıyız? Hangi besinler beyne faydalıdır?
Doğal olan tüm besinler. İşlenmemiş, rafine edilmemiş tüm gıdalar. Bu nedenle ekmek asla temel besin maddesi olamaz. Şeker sadece beynin değil insanlığın önemli bir düşmanı olduğunu düşünüyorum.
Beyni geliştirmek için neler yapılabilir?
Düzenli spor, doğal beslenme ve okumak
Yapılan bu çalışmalar IQ düzeyini yükseltebilir mi?
QEEG ile IQ ölçüm ve takibini yapıyoruz. Nöroterapinin olumlu etkisi var.
Tıptaki son gelişmelerden bahseder misiniz?
Akıl, beyin çalışmasıyla ortaya çıkar. Hastalıkları vücudun patronu beyni göz ardı ederek tedavi edemezsiniz. Son 10 yılın bu şekilde özetini yapabilirim.
