Bugün en kötü ihtimalle evimize yüz metre uzaklıkta saç boyası satan bir yer bulunduğu için üzerinde pek durmuyoruz ama, hakikaten, saçlar niçin beyazlar?
Saçların beyazlaması, kıl foliküllerimizin ürettiği pigmentin zamanla değişime uğramasından kaynaklanır.
Üretim sürecinde yaşanan bu değişime yaşımızın, çevresel faktörlerin ve stresin sebep olduğu bilinmektedir. Ancak saçlarımızın neden beyazladığını tam olarak anlayabilmek için, öncelikle saçlarımızın nasıl uzadığını ve ona rengini verenin ne olduğunu bilmemiz gerekiyor…
Saçlarımıza rengini veren, melanin ismindeki pigmentlerdir.
İki aminoasitten oluşan bu pigmentler, melanosit adı verilen özel bir grup hücre tarafından üretilirler. Melanositlerin bu pigmentleri üretme sürecine ise melanojenez adı verilir. Melanosit hücreleri yalnızca kafamızda değil, tüm vücudumuzda bulunur ve yalnızca saçlarımıza değil, derimize ve gözlerimize de rengini veren bu hücrelerdir.
Saçlarımızın sahip olduğu renk, tamamen melanosit hücrelerinin nasıl ve ne oranda birleştikleriyle ilgilidir.
Ancak melanositlerin birbirleriyle nasıl birleştikleri ve saçlarımıza nasıl renk verdikleri tamamen aydınlatılabilmiş bir süreç değildir.
Kaldı ki kesin olarak bilinen, saç rengimizi belirlemek konusunda genetiğin büyük rol oynadığıdır. Belirli bir renk kazanmış melaninler vücut tarafından üretildikten sonra ise, kıl foliküllerimizde bulunan keratinosit hücrelerine aktarılır ve buradan çıkan saçlara melanin tarafından renk kazandırılır. Keratinositler, saçlarımızı oluşturan ölü protein hücrelerinin yani keratinin üretildiği yerdir.
Bu süreci açıkladıktan sonra gelelim beyaz saçlara:
Keratin hücresinde bulunan melanin miktarı ne kadar azsa, saçlarımız o kadar grileşir ve melaninin hiç bulunmadığı durumda saçlarımız bembeyaz olur. Kısacası beyaz saç, içinde hiç melanin bulunmayan saça verilen isimdir.
Saç beyazlamasının birden fazla sebebi bulunmaktadır.
Bunlardan ilk akla gelen elbette yaşlanmadır. Yıllar geçtikçe melanosit hücrelerimiz yok olmaya ya da pasif hale gelmeye başlarlar ve bu sebeple vücudumuzun ürettiği melanin miktarı azalmaya başlar. Bu sürecin ardından grileşmeye başlayan saçlarımız ise vücudumuzdaki melaninin tamamen tükenmesi durumunda beyaza bürünürler.
Saçların beyazlamasına sebep olan diğer faktörler şu şekilde sıralanabilir:
Genetik bozukluklar, kronik stres ve benzeri durumların tetiklediği olağandışı hormon üretimi, melanin üretiminde meydana gelen dengesizlikler, toksin veya kimyasal maddelere maruziyet ve iklim şartları da saçlarımızın beyazlamasına sebep olabilmektedir.
Bu sebepler arasında en ilginci strestir. Stres, vücudumuzda belirli nörotransmiterlerin üretimini arttırarak DNA hasarı yaratabilmekte, yaşlanma sürecini hızlandırabilmekte, tümörlere, akıl hastalıklarına ve saç beyazlamasına sebep olabilmektedir.
Saçların ne zaman ve ne kadar hızlı beyazlayacağı ise kişiden kişiye değişiklik göstermektedir.
Saçların beyazlamasında birden fazla faktörün söz sahibi olduğunu söylemiştik. Hepsini hesaba katamadığımız bu faktörler, saçlarımızın beyazlayacağı zamanı belirlemektedir.Ancak şunu söyleyebiliriz ki, eğer beyaz ırka mensup bir insansanız, saçlarınız elli yaşına ulaştığınızda büyük ihtimalle gri bir renk almış olacak…Kaynak: onedio.com
