Yaşam koşulları, beslenme düzeni değişen dünyada, insanların genel özellikleri ve sağlık durumları da değişmektedir. Bu bağlamda hem ülkemizde hem de tüm dünyada doğal yolla gebe kalabilme oranı hızla düşmekte, üremeye yardımcı tedavilere başvurarak bebek sahibi olabilme oranları hızla yükselmektedir.
Dolaysıyla günümüz tıp bilimi gelişmeleri esasınca kısırlık tedavileri arasında en yaygın olarak kullanılan ve en başarılı sonuçlar alınan tüp bebek tedavisi de çok fazla merak edilmektedir. Çok fazla ihtiyaç duyulan tüp bebek tedavisi hakkında çiftlerin pek çok sorusu ve soru işareti bulunmaktadır. Bu mucizevi tedavi hakkında en çok merak edilen sorulara Prof. Dr. Bülent Tıraş yanıt verdi.
1- Tüp bebek tedavisinde cinsel ilişkiye girilir mi?
Tüp bebek tedavisi devam ederken kısa bir süre cinsel ilişki önerilmez. Bunlar sperm alınmadan önceki en az 3 gün baba adayının cinsel ilişki yaşamaması, anne adayından yumurta toplama işlemi öncesindeki 2 gün içinde ve embriyo transferinden sonraki 3 gün cinsel ilişki önerilmez. Bunların dışındaki zamanlarda doktor aksini söylemediyse cinsel ilişkiye girmekte sakınca yoktur.
2- Tüp bebek tedavilerinde kimlere genetik tarama önerilir?
Tekrarlayan gebelik kayıpları, anomalisi olan ya da metabolik sorunu olan bebek öyküsü, tekrarlayan başarısız tüp bebek tedavi denemeleri, kadının yaşının ileri olması, kadın ya da erkeğin kromozomsal bozukluğa sahip olması, açıklanamayan kısırlık vakaları, sperm kalitesinin kötü olması ve DNA hasarlarının bulunması gibi durumlarda doktor, genetik taramaya başvurabilir.
3- Tüp bebek tedavisini kaç kez deneyebilirim?
Tüp bebek tedavisinde başarılı bir gebelik elde etme ve eve canlı bebek götürebilmek olasılığı, şansı çok yüksektir. Fakat %100 başarı şansından bahsetmek de mümkün değildir. Başarısız tüp bebek denemesinden sonra bir süre dinlenme arası vererek ortalama 3 kez denemesinde fayda vardır. Ancak bu sayı çiftin genel sağlık durumu ya da uzmanın gördüğü ihtimaller doğrultusunda değişiklik gösterebilir.
4- Sperm vermekte zorlanan hastalara ne önerilir?
Yumurtanın toplanacağı gün erkekten de sperm alınması gerekir. Tedavinin yapıldığı sağlık kurumunda erkeğin boşalabileceği bir ortam mevcuttur ve genellikle bu şekilde sperm alınabilir. Ancak erkeğin mastürbasyon yapmasıyla sperm elde edilemiyorsa, geriye boşalma ya da menide hiç sperm olmaması gibi sorunlar varsa erkeğe bazı cerrahi işlemler uygulanarak sperm elde edilir.
5- Tüp bebek tedavisinde erkeğin yaşı önemli midir? Sperm sayısı yaşa göre değişir mi?
Sperm üretimi erkekte her yaşta devam eder. Fakat erkeğin yaşı ilerledikçe spermlerin kalitesi düşer, gebelik elde edebilmek, sağlıklı bir embriyo elde edebilme ihtimali azalır. Özellikle erkeğin yaşı 55’i geçtiğinde sperm hareketliliği de yaklaşık yarı yarıya azalmış olur. Bu bağlamda sağlıklı bir gebelik elde edebilmek için kadının yaşı kadar olmasa da erkeğin yaşı da önem taşır.
6- Tüp bebek tedavisi öncesinde bir beslenme programı gerekli midir?
Tüp bebek tedavisi öncesinde özel bir beslenme programı uygulanmasına gerek yoktur. Fakat gebeliği sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi ve devam edebilmesi için kadının sağlıklı olması, doğru kiloda olması önem taşır. Bu bağlamda hem aşırı zayıf olmak hem de aşırı kilolu olmak tüp bebek tedavisinde başarıyı olumsuz etkiler. Genel olarak söylemek gerekirse bu dönemde kadın karbonhidrat bakımından fakir, vitaminler, mineraller, Omega 3, folik asit ve protein açısından zengin beslenmelidir. Günlük 2 buçuk litre su içmeli, taze meyve ve sebzelerle beslenerek genel sağlık seviyesini yükseltmelidir.
