Kronik böbrek hastalığı günümüzde adeta küresel bir salgın halini alan çok önemli bir sağlık problemi. Türk Nefroloji Derneği’nin yaptığı çalışmaya göre, ülkemizde de her 7 kişiden biri kronik böbrek hastası. Üstelik her 10 kronik böbrek hastasından sadece biri hastalığının farkında oluyor.
Sinsi seyrettiği için çoğunlukla böbrek yetmezliği evresinde tespit edilen böbrek hastalıklarının gelişmesindeki en önemli etken ise günlük hayatımızda sıkça uyguladığımız hatalı alışkanlıklarımız. Özellikle yetersiz su içmek ve aşırı tuz tüketmek böbrek hasarında başrolü oynuyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Nefroloji Uzmanı Dr. Bennur Esen Atay, hastalığın yol açtığı ölümcül tabloyu önlemenin en etkili yolunun ise tedaviden çok sağlıklı yaşam tarzını benimsemek olduğuna dikkat çekiyor. Nefroloji Uzmanı Dr. Bennur Esen Atay, böbrek sağlığını tehdit eden alışkanlıklarımızı anlattı, önemli önerilerde bulundu.
1. Az su içmek
Az su tüketmek böbrek yetmezliğine en sık yol açan hatalı alışkanlıklarımızdan biri. Sağlıklı bir insanda vücut ağırlığının yüzde 60’ı sudan oluşuyor. Su idrar yapımını artırarak böbreklerin sürekli temizlenmesini sağlıyor. Bu nedenle sağlıklı böbrekler için yeterince sıvı tüketmemiz şart! İçtiğimiz sıvının en saf ve kana en yakın olanı ise saf sudur. Bu nedenle böbrek sağlığınız için hekiminiz aksini önermediği sürece günlük 2-2,5 litre su tüketmeyi asla ihmal etmeyin.
2. Aşırı tuzlu yemek
Böbreklerde hasar oluşturan bir başka önemli alışkanlığımız da fazla tuz tüketmemiz. Sağlıklı beslenmek kronik böbrek hastalığının ilerlemesini önleyebiliyor. Sağlıklı beslenebilmek için de en başta günlük tuz tüketimini azaltmak gerekiyor. Fazla tuz tüketildiğinde böbrek içindeki küçük damarların dolaşım sisteminde kan basıncı yükseliyor ve beraberinde bu damarlar yırtılarak böbrek dokusunda hasar oluşturuyor. Ayrıca tuzun aşırı tüketimi idrardan protein kaçırmaya da yol açıyor.
Protein kaçağı da böbrek hücrelerinde hasar oluşturarak böbrek yetmezliğine neden olabiliyor. Böbrek sağlığınız için tuz tüketiminiz günde 5-6 gramı, örneğin bir çay kaşığını geçmesin.
3. İdrarı uzun süre tutmak
İdrarın uzun süre tutulması böbreklerde hem enfeksiyon hem de taş oluşum riskini arttırıyor. Daha ileri aşamalarda da hidronefroz, bir başka deyişle böbrek büyümesi gibi oldukça ciddi bir tablo gelişebiliyor. Bu nedenle idrarı bekletmemek, kişisel hijyene dikkat etmek ve idrar yolu enfeksiyonu geliştiği takdirde zaman kaybetmeden bir hekime başvurmak böbrek sağlığı için çok önemli.
4. Gelişigüzel ilaç kullanmak
Gelişigüzel ilaç kullanmak toplumumuzda oldukça yaygın olan bir başka hatalı alışkanlığımız. Reçetesiz olarak en sık da ağrı kesici grubu ilaçları alıyoruz. Ancak özellikle ağrı kesiciler, doz ve süreyle ilişkili, bazen de hiçbir şekilde doza bağlı olmadan böbreklerde hasar oluşturabiliyor. Yapılan araştırmalar uzun süreli ve fazla miktarda ağrı kesici kullanımının böbrek dokusunun beslenmesini bozduğunu ve bunun sonucunda da böbrek yetmezliğine neden olduğunu ortaya koymuş. Bu yüzden ilaçları hekim kontrolünde yeterli doz ve sürede kullanmaya özen gösterin.
5. Sigara ve alkol tüketmek
Sigara ve alkol tüketimi böbreğin kanlanmasını azaltıp, protein kaçağına neden olabiliyor. Böbrek içinde yer alan kılcal damarlardaki dolaşımı yavaşlatıyor ve oksijen miktarını azaltıyor. Bu durum da böbreklerde fonksiyon bozukluğuna neden oluyor. Alkol de böbrekleri baskı altına alan pek çok toksin içeriyor. Uzun süreli ve fazla miktarda alkol alımı böbrek dokusundaki kanalların beslenmesini bozuyor, vücuttan sıvı ile yararlı minerallerin kaybına yol açıyor. Bunun sonucunda da böbrek yetmezliği gelişebiliyor.
6. Hareket etmemek
Hareketsiz bir yaşam sürmek de böbrek sağlığını olumsuz yönde etkileyen önemli bir etken. Hareketsizlik ve hatalı beslenme sonucu gelişen obezite böbreğin içindeki kılcal damarlardaki basıncı arttırarak idrarda protein kaçağına yol açıyor. Düzenli olarak egzersiz yapmak hem dinç bir bedene sahip olmanızı hem de fazla kilolarınızdan da kurtulmanızı sağlıyor. Böylece diyabet, hipertansiyon gibi hastalıkların gelişmesini ve böbreklerde yol açabileceği hasarı önleyebilir veya azaltabilirsiniz.
7. Proteinden zengin beslenmek
Üre ve kreatinin proteinli gıdanın atık ürünleridir. Proteinden zengin beslenmek üre ile kreatinin yapımını artırarak böbreğin daha çok çalışmasına, bunun sonucunda da yorulmasına neden oluyor. Dolayısıyla günlük beslenmenizde protein, yağ ve karbonhidratları dengeli tüketmeye özen gösterin.
Böbrek sağlığı için bu kontrolleri mutlaka yaptırın!
Nefroloji Uzmanı Dr. Bennur Esen Atay böbrek sağlığınız için aşağıda yer alan tetkikleri mutlaka yaptırmanız gerektiğine dikkat çekiyor.
1. Yılda bir kez böbrek tetkiki yaptırın:
Böbrek hastalıklarında en önemli risk faktörleri diyabet ve yüksek tansiyondur. Bu nedenle herhangi bir yakınmanız olmasa bile yılda bir kez kan ve idrar testi ile böbrek tetkiki yaptırmayı ihmal etmeyin.
2. Kan basıncınızın farkında olun:
Yüksek tansiyon böbrek içindeki incecik damarlarda yapısal bozukluğa ve tıkanıklığa neden oluyor. Kan basıncı yüksekliği böbrek yetmezliğine yol açabileceği gibi; hipertansiyon böbrek hastalığının bir bulgusu olarak da ortaya çıkabiliyor.
3. Kan şekeri kontrolü yaptırın:
Diyabet, böbrek içindeki incecik damarlarda yapısal bozukluğa ve tıkanıklığa yol açarak böbrek yetmezliğe neden olabiliyor. Diyabet varlığında kan şekerinin iyi kontrolü böbrek hastalığının gelişmesini engelleyebiliyor veya geciktirebiliyor.
