Özellikle ev hanımları ve ikiz bebeği olan kadınlarda daha fazla görülen Karpal Tünel Sendromu’yla ilgili merak edilen soruların yanıtlarını Hastane Derindere Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Yavuz Çırpıcı’dan aldık…
Karpal Tünel Sendromu nedir?
Karpal tünel, el bileğin orta bölümünde bulunan kemik ve bağlardan oluşan dar bir geçittir. Başparmakla birlikte 2 ve 3. parmaktaki hareketi ve hissetmeyi sağlayan medyan sinir, bu kanaldan parmaklarımızı büken, elimizi yumruk yapabilmemizi tutma ve kavramamızı sağlayan tendonlarla birlikte geçer. Bu kanalın üzerini örten bağ genişleyip şişerse; dar ve sert olan karpal tünelde medyan siniri sıkıştırarak elin ilk 3 parmağında hissizlik, karıncalanma, güçsüzlük veya ağrıya neden olabilir. Bu belirtiler bir veya iki elde olabilir; genellikle en çok kullanılan elde önce gelişir. İlk olarak Karpal Tünel Sendromu 1800 yılların ortalarında tanımlanmıştır. Kadınlarda erkeklere göre 3/1 oranında daha sık görülür.
Kimler risk altındadır?
30-50 yaş aralığında daha sık görülür. Özellikle bilgisayar başında saatlerce zaman geçiren, veri girişi yapan, uzun süre kulağında telefon tutan, uzun süre direksiyon kullanan kişilerde daha çok görüldüğü konusunda yaygın bir inanç olsa da; montaj hattı gibi titreşimli el aletlerini sık kullanan, ellerini havada yüksekte tutan kişilerde görülme riski daha yüksektir. Ayrıca diyabet, gut, hipotiroid, romatoid artrit gibi bağışıklık sistemini olumsuz yönde etkileyen kronik hastalıkları olan kişilerde, hamilelerde, ikiz bebekleri olan ve bunları sürekli kucağında taşımak durumunda kalanlarda, bilek burkulması ya da kırılması yaşayanlarda da sık görülür.
Bu belirtileri dikkate alın!
• Ağrı ve karıncalanma: Karpal Tünel yavaş gelişir. Önceleri, gece veya sabahları uyandığınızda ağrı, uyuşma, acı, karıncalanma fark edersiniz. Gün boyunca, telefon veya kitap gibi şeyleri tutarken veya sürüş sırasında yanma, ağrı veya karıncalanma hissedebilirsiniz. Parmaklarınızı sallamak veya hareket ettirmek ilk zamanlarda yakınmaların geçmesinde genellikle yardımcı olur.
• Zayıflık: Karpal Tünel Sendromu ilerledikçe başparmak, işaret ve orta parmakta güçsüzlük fark etmeye başlayabilirsiniz. Özellikle elinizi yumruk yaparken ya da herhangi bir küçük cismi kavramaya çalışırken zorlanma ya da bir anda tutamayarak elinizden düşürme, gömlek düğmelemek gibi basit şeyleri yapamama gibi problemler yaşayabilirsiniz. Daha ileri evrede başparmak kökündeki kaslarda erime olabilir.
• Duyarlılık sorunları: Karpal Tünel Sendromu ellerde hissizlik de yaratabilir. Şişkinlik olmamasına rağmen parmakları şişmiş gibi hisseden bazı kişiler, sıcak ve soğuğu, ayırt etmekte zorlanabilir.
Bazen başka hastalıkların belirtileri de Karpal Tünel Sendromu’nun belirtilerine benzeyebilir. Şikayetlerin gerçek nedeninin ortaya çıkması için hekiminizin önereceği testlerle diğer problemlerin ekarte edilmesi gerekir. Bunlar;
• Kas, bağ veya tendon hasarları,
• Başparmak veya bilek artriti,
• Kırılma gibi bilek hasarı,
• Boyun omurgaları arasında sinir kökü sıkışması,
• Diyabetik nöropati gibi sinir problemleridir.
Karpal Tünel Sendromu önlenebilir mi?
Karpal tünel sendromunu önlemenin kesin yolu bulunmamakla birlikte;
• Çalışma alanınızı ergonomik şekilde düzenleme,
• El ve bileklerinizi düzenli hareket ettirme,
• Masa başında çalışıyorsanız kol ve bacaklarınızı uzun süre sabit tutmaktan kaçınma,
• Ellerinizi sıcak tutma (Soğuk eller, ağrı ve sertliğinizi daha da kötüleştirebilir),
• El ve bileklerinize yüklenmeden iş yapma,
• Tekrarlanan hareket gerektiren, titreşimli işlerden uzak durmaya çalışma gibi önlemlerle şikayetlerinizi azaltmanız mümkündür.
Karpal Tünel Sendromu’nun belirtilerini dikkate alarak erken dönemde yakalarsanız, bilek desteği ve ağrı kesiciler gibi daha basit seçeneklerle şikayetlerinizi azaltabilirsiniz. Bileğinizin üzerine çok fazla stres veya kuvvet yüklememeye çalışın. Çoğu kişi bileklerini bükerek uyur. Bu medyan sinir üzerine baskı yapar.
Hekiminizin önerisiyle takacağınız bir bileklik, bileğinizi düz bir konumda tutacağı için; gün boyunca, özellikle alevlenmeleri tetikleyebilecek aktiviteler sırasında bileğinizi koruyabilir. Bilekliği çıkardıktan sonra bileklerinizi normalde olduğu gibi hareket ettirmeye dikkat edin. Bu kaslarınızın gevşek ve güçlü olmasına yardımcı olur. Yapılan araştırmalara göre; gece bileklik kullanımı Karpal Tünel Sendromu’nun tedavisinde önemli bir rol oynamaktadır.
Ne zaman ameliyat gerekebilir?
Bütün önlemleri aldığınız halde tekrarlanan hareketler veya bileğinizde fazla zorlanma, semptomlarınızı daha da kötüleştirebilir ve ameliyat gerekebilir. Ağrı, acı, uyuşma ve karıncalanma kol ve omuza kadar yayılabilir. Tedavi edilmezse, zamanla başparmağınızdaki kasların erimesine yol açabilir. Genellikle lokal anestezi altında Karpal tünelin üstündeki bağ, basıncı azaltmak için kesilir. İyileşen bağ, Karpal tünelde daha geniş bir alana izin verecektir.
Ameliyattan hemen sonra, elinizi kalbinizin üzerine kaldırarak ve parmaklarınızı sık sık hareket ettirerek rahatlayabilirsiniz. Bir miktar şişme ve sertlik olabilir; ancak ameliyatlı elinizi ameliyattan bir gün sonra çok yormadan kullanmaya devam edebilirsiniz. Ağrı ve zayıflık genellikle ameliyattan sonraki 2-3 ay içinde düzelir, ancak tamamen iyileşmesi altı aydan bir yıla kadar sürebilir.
