Sarkom, vücudun herhangi bir yerinde (kemik veya yumuşak doku gibi) başlayabilir. Kol ve bacaklarda tümör oluşumları ile kendini gösteren yumuşak doku kanseri, çocukluk ve gençlik çağındaki tüm kanser hastalıklarının yaklaşık %6,6’sını oluşturuyor. Hastalık ilk evrelerinde genellikle hiçbir belirti göstermiyor ancak tedavide geç kalındığı takdirde, vücutta hızla yayılabiliyor.
Yumuşak doku kanseri belirtileri
Kemikler zayıflar ve kırılmalar görülebilir
Eklem şişmeleri ve hassaslığı (yakınında veya içindeki tümörler için)
Yorgunluk
Ateş
Kilo kaybı
Anemi
Tümörün evrelendirilmesinde PET-CT çok önemli
Kesin tanı, tümörün evrelendirilmesi ve tedavisinin planlanması açısından biyopsi büyük bir önem taşımaktadır. Biyopsi, doğrudan veya ultrason ile yapılabildiği gibi bazı zor alanlarda CT eşliğinde özel biyopsi iğnesi ile örnek alınarak gerçekleştirilmektedir.
Yumuşak doku sarkomları görünüm ve vücutta yayılma şekillerine göre dört evrede incelenirler. Evre 1 ve 2 lokaldir. Evre 3’te tümör yakın lenf bezlerine, evre 4’de ise vücuda yayılmış demektir. Evrelendirmede Pet-CT çok değerli bir incelemedir.
%50 bir kol ya da bacaktan başlar.
%40 gövde veya karında başlar.
%10 baş ve boyun bölgesinde görülür.
Hem çocuklar, hem de yetişkinlerde sarkom gelişebilir. Yetişkinlerde nadiren görülür ve tüm yetişkin kanserlerin yaklaşık %1’ini oluşturur. Bununla birlikte, sarkomlar çocuklarda daha yaygındır ve tüm çocukluk çağı kanserlerinin yaklaşık %15’ini temsil eder.
Yumuşak doku sarkomu
Yumuşak doku sarkomu, vücudu destekleyen ve bağlayan bağ dokularında başlayan kanserler grubudur. Bunlara aşağıdakiler dahildir:
Kan damarları
Yağ hücreleri
Eklem astarları
Lenf damarları
Kas
Sinirler
Tendonlar
Sonuç olarak, yumuşak doku sarkomları neredeyse vücudun herhangi bir yerinde görülebilir. Yumuşak doku sarkomu başladığında ve küçük olduğunda, genellikle probleme neden olmayacağı için fark edilmeyebilir. Bununla birlikte, yumuşak doku sarkomu büyüdükçe, vücudun normal işlevlerine müdahale edebilir.
En az 50 farklı yumuşak doku sarkomu tipi olduğu için, bunları tek bir hastalık olarak değil, ilgili hastalıkların bir ailesi olarak tanımlamak daha doğrudur. Spesifik sarkom türleri, aşağıda listelenen gibi, en çok benzeyen normal doku hücrelerine göre adlandırılır. Bu, kanserin başladığı vücudun bir kısmı olarak adlandırılan kanser türlerinin çoğundan farklıdır. Bazı sarkomlar herhangi bir normal dokuda görünmüyor ve kök hücrelerden veya diğer ilkel hücrelerden kaynaklandığı düşünülüyor. Kök hücreler, belirli dokulara veya organlara dönüşebilen özel hücrelerdir.
Aşağıdaki listede, yumuşak doku sarkomları ve ilgili bağ dokusu tümörlerinin birkaç yaygın türü ve bulundukları yerler tanımlanmaktadır.
Anjiyosarkomlar (Kan veya lenf damarları)
Desmoid tümör, aynı zamanda derin fibromatozis (Bağ dokusunda en yaygın hücre türü olan fibroblastlar)
Ewing ailesi tümörleri (Belirgin ilgili normal doku yok; kök hücrelerin bir tümörü olabilir)
Fibrosarkom (Bağ dokusunda en yaygın hücre türü olan fibroblastlar)
Gastrointestinal stromal tümör (GIST) (Sindirim sisteminin özelleşmiş nöromüsküler hücreleri)
Kaposi sarkomu (Kan damarları)
Leyomiyosarkom (Düz kas)
Liposarkom (Yağ dokusu)
Miksofibrosarkom (Bağ dokusu)
Malign periferik sinir kılıfı tümörü (MPSKT) (Sinir uçlarını çevreleyen hücreler)
Rabdomyosarkom (İskelet kası)
Sinovyal sarkom (Belirgin ilgili normal doku yok; kök hücrelerinin bir tümörü olabilir)
Geçmişte genellikle malign fibröz histiositoma (MFH) olarak anılan ayırt edilemeyen pleomorfik sarkom (UPS) (Belirgin ilgili normal doku yok; kök hücrelerinin bir tümörü veya rabdomiyosarkomun uzak bir akrabası olabilir)
Uzman patologlar birçok sarkom tipini ve alt türünü tanımlamış ve sınıflandırmıştır. Patologlar, tümörün alt tipini hızlı bir şekilde belirlemenin yeni yollarını arıyor. Çünkü bu, prognozu anlamaya ve tedavi planını belirlemeye yardımcı oluyor. Bir tümörün anormal genetiğine bakmak, özelliklerini belirlemeye ve hangi tedavilerin en etkili olacağını tahmin etmeye yardımcı olabilir.
Hedefe yönelik tedavi kullanımı; GIST, dermatofibrosarkoma protuberans (DFSP), tenosinoviyal dev hücreli tümör ve desmoid tümörler de dahil olmak üzere çeşitli sarkomların tedavisinde büyük ilerlemeler sağlamıştır.
Patologlar, sarkomu “mikroskopta izlerken ne kadar kanserli hücrenin sağlıklı hücrelere benzediğini” anlatan “derecelendirmesi” ile de tarif eder. Derece sarkomun ne kadar hızlı büyüyeceğini ve yayılabileceğini doktorunuza yardımcı olabilir. Genel olarak, tümörün derecesi ne kadar düşükse prognoz o kadar iyi olur ki bu da başarılı tedavi ve sonuç verme şansını ifade eder.
Yumuşak doku sarkomu belirtileri
Sarkomlu kişiler aşağıdaki semptomları veya işaretleri görebilirler. Bazen, sarkomlu insanlarda bu değişikliklerin hiçbirine rastlanmaz. Veya, semptomların nedeni kanser olmayan başka bir sağlık sorunu olabilir.
Yumuşak doku sarkomu nadiren erken evrelerde semptomlara neden olur. Kol, bacak veya gövdede sarkomun ilk belirtisi ağrısız bir yumru veya şişlik olabilir. Çoğu yumrular sarkom değildir. En yaygın yumuşak doku yumruları lipomlardır. Lipomlar (yağ bezeleri) yağ hücrelerinden oluşur ve kanser değildir. Lipomlar genellikle yıllarca var olmuşlardır ve nadiren boyutlarında değişiklik olur.
Bununla birlikte, yerinden bağımsız olarak, 5 cm’den büyük, büyüyen veya ağrılı olan tüm yumrular hakkında doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Karında sarkom başlayan kişilerin semptomları olmayabilir veya ağrısı ya da dolgunluk hissi olabilir.
Yumuşak doku sarkomu esnek, elastik dokularda veya vücudun derin bölgelerinde gelişebildiğinden, tümör genellikle büyüdükçe onun yolundan normal doku itebilir. Dolayısıyla semptomlara neden olmadan bir sarkom oldukça genişleşebilir. Sonuçta büyüyen tümör sinirlere ve kaslara karşı baskı yapmaya başlarsa ağrıya neden olabilir.
Yaşadığınız herhangi bir değişiklikten endişe ediyorsanız, lütfen doktorunuzla konuşunuz.
Yumuşak doku sarkomu tanısı
Aşağıdaki liste, bu kanser tipinin teşhis edilmesine yönelik seçenekleri açıklar ve listelenen tüm tanı testleri her kişi için kullanılamaz. Doktorunuz bir tanı testi seçerken şu faktörleri dikkate alabilir:
Şüphelenilen kanser türü
İşaret ve semptomlar
Yaşınız ve tıbbi durumunuz
Daha önceki tıbbi testlerin sonuçları
Sarkom için standart tarama testi bulunmamaktadır. Bir doktor, kanser olmadığından emin olmak için büyüyen olağandışı veya yeni yumrular veya darbeleri incelemelidir. Sarkomlar nadirdir. Sarkom şüphesi varsa bu kanser tecrübesine sahip bir doktorla konuşmanız çok önemlidir.
