Paket tur tatil sözleşmesi nedir? Bir sözleşmenin paket tur tatil sözleşmesi olduğunu nasıl anlarsınız? Tatil programı değişikliği veya iptali halinde tüketici hakları neler?
Paket tur tatil sözleşmesi nedir?
Paket tur tatil sözleşmesi; günümüzde sıklıkla başvurulan ve daha uygun fiyat imkanı sunduğu için bireyler açısından genelde değerlendirilen ve faydalanılan sözleşme türüdür. Özellikle yurt içi ve yurt dışı tatillerinde tüketiciler sıklıkla bu sözleşme türüne göre tatil olanaklarından faydalanmaktadır.
Geçtiğimiz yaz dönemine ilişkin olarak biraz hafızamızı zorlarsak, otele konaklama için giden tüketicilerin otel kapalı olduğu için kapıda kaldıklarını ya da ulaşım ve rehberlik hizmetine ilişkin birçok eksik hizmetin verildiği sorunları ile karşılaştık. Bu sebeple son dönemlerde uygulamada bu tarz davalar yoğun bir şekilde açılmaya başlandı.
Yine bir diğer önemli hususta tüketicinin aldığı paket tur tatilinin satışını yapan şirketin Türkiye’de olmamasıdır. Burada tüketici mevzuatı ağırlıklı olarak tüketiciyi korumaya yönelik olduğu için, bu hizmetin verilmesinde aracılık eden firmanın da söz konusu sözleşme gereğince sorumlu olacağına yöneliktir.
Burada dikkat edilmesi gereken bir başka hususta, bu hizmetten faydalanan ancak daha sonra sözleşmede yaşanan sorun nedeniyle kimlerin dava yoluna gidebileceğidir. Kanun burada gerçek ve tüzel kişilerin, bu hizmeti alması halinde tüketici sayılacağını ve bu sebepten dolayı dava açılması halinde bunun bir tüketici işlemi olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Hal böyle olunca sorumuza dönecek olursak, paket tur tatil sözleşmesi, paket tur düzenleyicileri veya aracıları tarafından, ulaştırma, konaklama veya başka turizm hizmetleri (rehberlik, gezi gibi) hizmetlerin en az ikisinin herşey dahil olduğu fiyatla satılmasını veya satılmasının vaad edilmesini, aynı zamanda hizmetin en az 24 saatten uzun bir süreyi ya da 24 saatten az ama gecelik konaklamayı içerdiği sözleşme türüdür.
Bir sözleşmenin paket tur tatil sözleşmesi olduğunu nasıl anlarsınız?
Taraflardan birisi tüketici birisi tur düzenleyicisi veya aracılık eden olacak. Lütfen unutmayalım buradaki tüketici gerçek veya tüzel kişi olabilir.
Sözleşmenin en az iki hizmeti bir arada içermesi gerekir. Yani ulaşım, konaklama veya diğer turizm hizmetlerinden en az ikisini birlikte almak gerekir.
Fiyatın her şey dahil olduğu bir sistemdir. Ödemenin peşin veya taksitli yapılması sözleşmenin niteliğini etkilemez. Her şey dahil fiyat sisteminde tüketiciden hiçbir şekilde ayrıca bir ücret talep edilemez.
Hizmet 24 saatten uzun bir süreyi kapsamalı veya 24 saatten az bile olsa gecelik konaklamayı kapsamalıdır. Yani özellikle son dönemlerde yakın çevrelere düzenlenen 24 saatten az veya gecelik olmayan günü birlik turlar bu sözleşme kapsamında değerlendirilemez. Böyle bir durum olduğu zaman ayıplı hizmete dair haklarımızı kullanabiliriz.
Söz konusu izah ettiğimiz hususların bir arada olması halinde bu sözleşmenin bir paket tur sözleşmesi olduğunu kabul ederiz ve bu doğrultuda tüketici mevzuatından faydalanabiliriz.
Sözleşme nasıl yapılmalı ve içeriğinde neler olmalı?
Tüketici bir paket tur satın almak istediği zaman kendisine, bir ön bilgilendirme formu verilmesi gerekir. Bu form genellikle broşür şeklide olur. Kanun koyucunun buradaki amacı tüketicinin öncesinde söz konusu programla ilgili bilgilenmesini sağlamaktır. Broşürde belirtilen hususların tamamı bu hizmeti verenler için bağlayıcı olup, yapılacak olan paket tur sözleşmesine broşürdeki hususların eklenmemesi tüketici aleyhine kullanılamaz. Eğer tura ilişkin bir değişiklik yapılma durumu söz konusu olacak olursa bunun mutlaka broşürde de yazıyor olması gerekir ve sözleşme öncesi yine tüketiciye bir değişiklik olacağının bildirilmesi gerekir. Örneğin konaklama yanında verilen gezi hizmetinden bir yerlerin çıkartılması iptal edilmesi gibi…
Bir önemli nokta da, tur başladıktan sonra programda değişikliğe gidilecek olursa mutlaka ve mutlaka tüketicinin onayının alınması gerekmektedir.
Sözleşmenin içeriğinde:
Tarafların bilgileri, açık adres ve iletişim bilgileri,
Ulaşım aracı türü ile kalkış ve varış saatleri,
Konaklama türü, niteliği, sınıfı ve yeri,
Vergiler dahil toplam fiyatı,
Fiyat değişikliğinin şartları ile fiyata dahil olmayan vergi, resim, harç ve benzeri yasal yükümlülükler,
Ödeme planı ve şekli,
Tüketici tarafından bildirilen özel hususlar ve taraflarca kabul edilen özel talepler,
Mücbir sebep halleri ve bu hallerde tarafların hak ve yükümlülükleri,
Sözleşmeden dönme ve sözleşmeyi fesih etme hakkı sözleşmede bulunması gereken unsurlardandır.
Sözleşmede tüketicinin bilgilendirme usulü nasıl olmalı?
Biraz öncede belirttiğimiz üzere bir broşür veya benzer bir belge ile tüketiciye ön bildirimde bulunulması gerekir ve satıcı bu ön bilgilendirme formunda yazan şartların tamamı ile bağlıdır.
Yine taraflar arasında sözleşme imzalandıktan sonra, tur başlamadan önce yine yazılı olacak şekilde tüketiciyi bilgilendirmek zorundadır. Dolayısı ile taraflar arasında bir ihtilaf çıkma ihtimaline karşı tüketicinin hem ön bilgilendirme belgesini hem sözleşmeyi hem de sözleşme sonrası tur öncesi bilgilendirme formunu saklaması ispat açısından önem arz etmektedir.
Yapılacak olan bilgilendirmenin en az on iki punto büyüklüğünde, açık, anlaşılır ve sade bir dille yazılması gerekmektedir.
Yine tur düzenleyicisi veya aracısı, paket turu oluşturan hizmetler kapsamında bulunması halinde, turun başlamasından yurt içi turlarda en az 24 saat önce yurt dışı turlarda en az 48 saat önce, tüketiciyi bilgilendirmek zorundadır.
Yalnız lütfen unutmayalım, bilgilendirme ayrıntılı olarak broşür de veya paket tur sözleşmesinde yapılmış ise, paket tur düzenleyicisi veya aracısı yeniden bilgilendirme yapmak zorunda değildir.
Tüketicinin sözleşmeyi devretmesi mümkün mü?
Sözleşme yapıldıktan sonra bazı hallerde tüketicinin kararlaştırılan tura katılması sağlık nedenleri veya başka nedenlerle imkansız hale gelebilir. Haklı nedenin varlığı halinde tüketici bu hakkını başka birine devredebilir. Ancak bu hakkı kullanabilmesi için en az 7 gün öncesinden tur düzenleyicisi veya seyahat acentasına ihbarda bulunması gerekmektedir. Sözleşmeyi devir alan kişi tüm şartları aynı şekilde kabul etmiş sayılır. Talep eksiltemez veya arttıramaz. Bu devirden dolayı bir ek masraf çıkması halinde devreden ve devralan müteselsilen sorumlu hale gelirler. Ancak bazı hallerde yapılan turun özel durumu ve niteliğine göre sözleşme ancak o tura katılacak meslek grubu veya benzer koşulları taşıyan kişiye devredilebilir. Dolayısı ile bu turlara katılım için devir alacak kişinin turdaki diğer misafirlerle aynı özelliği taşımaması nedeniyle satıcı devir talebini kabul etmeme hakkına sahiptir.
Tatil programı değişikliği veya iptali halinde tüketici hakları neler?
Tüketicinin kusurundan kaynaklanmayan bir nedenle, turu düzenleyenin kusuru nedeniyle programın değiştirilmesi veya iptal olması halinde, turu düzenleyen tüm zararlardan sorumlu olur.
Bu kapsamda tüketici:
Eşit veya daha yüksek değerde bir başka paket tura ek ücret ödemeden katılabilir,
Fiyat farkının kendisine iade edilmesi şartıyla daha düşük bütçeli bir tura katılabilir,
Sözleşme kapsamında ödemiş olduğu tutarı geri alma hakkını kullanabilir,
Yine manevi anlamda bir zararı var ise manevi tazminat talebinde bulunabilir.
Ancak mücbir sebeplerden ötürü programın iptali halinde tüketicinin tazminat talep etme hakkı olmayacaktır.
Ya da paket tur için belirlenen asgari katılım sayısına ulaşılamaması nedeniyle turun iptal edilmesi halinde yine tazminat hakkı doğmayacaktır. (Ancak asgari katılım seviyesinin ne olacağının tüketiciye broşür veya sözleşme ile bilgilendirilmesi gerektiği kanısındayım)
Tüketicinin sözleşmeyi fesih etmesi, mücbir sebepler dolayısı ile tatil programı iptal olursa tüketici olarak haklarımız neler?
Tüketici sözleşmeyi turun başlamasından 30 gün önceye kadar fesih ederse; ödenmesi gereken zorunlu masraflar vergi, resim harç ve benzeri giderlerin kesintileri yapıldıktan sonra kalan bedel tüketiciye iade edilir. Ancak tur düzenleyicisi tarafından özel kişilere veya kamu kurumlarına ödenen ve iadesi mümkün olmayan bedeller tüketiciye iade edilmez.
Tura başlanmasına 30 günden daha az bir süre kala sözleşme tek taraflı olarak tüketici tarafından fesih edilirse; bu durumda sözleşmede hüküm bulunması şartıyla belirli bir tutar veya oranda kesinti yapılabilir. Bu arada söz konusu 30 günlük süre daha kısa belirlenebilir.
Tura başlanmasına 30 günden daha az bir süre kala tüketicinin zaruri hali veya mücbir sebep nedeniyle fesih bildirimi yapılması halinde zorunlu kesintiler yanında tur düzenleyicisi tarafından ödenen ve belgelendirilen aynı zamanda iadesi mümkün olmayan masraflar kesildikten sonra kalan bedel tüketiciye iade edilir.
Tatil programının başladığı ve devam ettiği süreçte programda yaşanan sorunlarda tüketicinin hakları neler?
Tura başlandıktan sonra ifanın eksik veya ayıplı olması halinde tüketici belirli haklara sahip olacaktır. Yaşanan aksaklık nedeniyle ödediği bedelden indirim talep edebilir veya eğer yaşanan aksaklık önemli bir aksaklık ise o zaman tüketici sözleşmeden dönebilir. Sözleşmeden dönme halinde en geç 10 gün içinde tüketiciye ödediği bedelin iadesi gerekmektedir. Tüketicinin o ana kadar faydalandığı hizmetlerden oranlama yapılarak kalan bedelin iadesi sağlanır. Örneğin tura başlandığında bir gezinin iptal edilmesi veya 5 yıldızlı otel yerine 3 veya 4 yıldızlı otelde konaklama imkanı sunulması.
Yani kısaca hizmette esaslı bir değişiklik olması gerekir.
Tüketici paket tur tatil sözleşmesinden kaynaklanan ihtilaflarda nasıl ve nereye başvurmalı?
Tüketici söz konusu paket tur sözleşmesine dair yaşadığı ihtilaflarda, talep edilecek miktara göre Tüketici Mahkemesi, Tüketici İl Hakem Heyeti veya Tüketici İlçe Hakem Heyetlerine başvuruda bulunabilir. Tüketici bu hakkını kendi ikametgahında bulunan yer hakem heyetlerinde veya mahkemede kullanabilir.
Sözleşmeden kaynaklanan ihtilaflarda zaman aşımı süresi nedir?
Bu konuya ilişkin olarak tüketici mevzuatında bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu doğrultuda Türk Borçlar Kanununda bulunan hususları değerlendirmek gerekir ve kanunun 146. Maddesi gereğince 10 yıllık zaman aşımı uygulanır. Ancak unutmamak gerekir ki on yıllık zaman aşımı alacağın muaccel olduğu tarihten itibaren başlar.
Burada bilinmesi gereken bir diğer önemli hususta ayıplı hizmet değil ifa yokluğu veya eksik iştir. Bu nedenle tur düzenleyicisine söz konusu dava hakkını kullanmak için ihbarda bulunma külfetinin olmayışıdır.
