Peptik ülser, gastrit ve gastroözofageal reflü gibi mide hastalıklarının özellikle ilkbahar ve sonbahar gibi geçiş mevsimlerinde artış gösterdiğini belirten Medicana International İstanbul Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Laika Karabulut, bu dönemde beslenme ve ilaç kullanımına özen göstermek gerektiğine dikkat çekti.
Hayatı olumsuz etkileyen peptik ülser, gastrit, duodenit, crohn, kolit ve gastroözofageal reflü nedir? Mide rahatsızlıkları belirtileri neler?
Mide hastalıkları ile mevsimsel ilişkinin ilk defa peptik ülser hastalığında istatistiksel olarak dikkat çektiğini ve gastrointestinal sistem hastalıkları kitaplarında bahsedilmeye başlandığını ifade eden Medicana International İstanbul Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Laika Karabulut; bahar döneminde hayatı etkileyen mide hastalıkları hakkında şu bilgileri verdi:
1- Peptik Ülser
Onikiparmak bağırsağı yerleşimli peptik ülser, yüksek asit salgılanması, konak faktörü ve daha sonraları keşfedilen Helikobakter Pilori isimli bakterinin varlığı ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Peptik ülser, özellikle onikiparmak bağırsağının bulbus adı verilen ilk bölümünde ve nadiren de midede oluşmaktadır. Genellikle üst karın duvarı ve/veya göbek sağ tarafında hissedilen, sırta vuran ağrı ile tanı konulur. Nadiren kanama ve delinme ile de ortaya çıkabilir.
Yirminci yüzyılın başlarında ülser hastalığının istatistik çalışmalarında bu hastaların özellikle ilkbahar ve sonbaharda tıbbi destek için müracaat ettiği görülmüştür. Yani ülserin açılmasının bahar aylarında arttığı saptanmıştır. Diğer alerjik hastalıkların da baharda artmasının, bazı alerjen kabul edilebilen gıdaların baharda ortaya çıkmasının, baharın getirdiği duygusal değişimler ile serotonin ve adrenalin seviyelerindeki değişimlerin, mide hastalıklarını etkilediği öne sürülmektedir.
2- Gastrit ve Duodenit
Gastrit, mide mukozasına iltihabi hücrelerin göçü ile oluşmaktadır. Duodenit ise onikiparmak bağırsağının ilk kısmına göçen iltihabi hücrelerin oluşturduğu bir hastalıktır. Gastrit, çoğunlukla Helikobakter Pilori tarafında oluşmakla beraber, asit salgısı veya alınan ilaçlara bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir.
Gastrit ve duodenitte, göbek üstü ve karnın orta bölgesinde huzursuzluk, şişkinlik ve ağrılar görülmektedir. Bu problemler de, aynı peptik ülser gibi bahar aylarında daha çok hissedilir ve hatta ülsere benzer ağrılarla bahar mevsimlerinde artış gösterir. Gastroduodenit olarak isimlendirilen hastalıkta da mide ve onikiparmak bağırsağının mukoza adı verilen örtüsünde iltihap hücreleri bahar döneminde artmakta ve oluşumunda da yine gıda, duygu durumu ve meteorolojik değişiklikler öne çıkmaktadır.
3- Gastroözofageal Reflü
Gastroözofageal reflü, yemek borusu ile mide arasında yer alan ve mide kapakçığı olarak ifade edilen yerde gelişen gevşeme veya fonksiyon yitimi sonucu, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasıdır. Özefagusun (yemek borusu) alt uç mukozasında hasara, bu da yanma hissine neden olmaktadır.
Son zamanlarda sosyal alanlarda mide koruyucu gibi isimlerle alınan ilaçlarla, asit salınımı baskılanmaktadır. Bu tip ilaçların kullanımı reflü yakınmasına bağlı yanmaları düzeltse de, sürekli kullanılması kalsiyum, demir, vitamin ve B12 gibi bazı maddelerin emilimini azalttığı için mutlaka hekim tarafından takibi yapılmalıdır. Reflü yakınmaları da mevsim dönüşlerinde, gıdalar ve duygusal değişikliklere bağlı olarak artış gösterebilir. Mevsim dönüşlerinde, çikolata, kahve, susam gibi reflüye neden olan gıdaları daha dikkatli tüketmeli ve özellikle günlerin uzamasına bağlı olarak gelişen akşamları geç yemek yeme alışkanlığından kaçınılmalıdır.
4- Ülseratif Kolit ve Crohn Hastalığı
İnflamatuar barsak hastalığı başlığı alında toplanan ülseratif kolit ve Crohn hastalığı, kalın bağırsak ve ve ince bağırsağın kalın bağırsağa bağlandığı yerde görülür. Karın ağrısı, kanlı ve kansız ishaller ile kansızlıkla ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkış sebebi bilinmeyen bu iki hastalığın, bağışıklık sisteminde kaynaklanan bir tepki doğrultusunda ortaya çıktığı kabul edilmektedir.
Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı da bahar mevsimlerinde alevlenme gösterir. Bu nedenle inflamatuvar bağırsak hastalığı teşhisi konmuş hastaların sürekli kullandıkları ilaçları bahar aylarında daha özenli kullanmaları önemlidir.
