Yaz mevsiminde pek çoğumuz denizin, güneşin tadını çıkarıyoruz. Ancak özellikle vücudunda pek çok sayıda benleri olanlar güneşe karşı çok dikkatli olmalı.
Benleri şekil ve renk değiştirenler dikkat!Liv Hospital Dermatoloji Uzmanı Dr. Ahmet Günay: Hemen herkesin vücudunda ben vardır. Özellikle yaz aylarında güneş nedeniyle bedenimizdeki benlerin sayısı artıyor. Aslında sağlık için zararları olmayan benler renk ve şekil değiştiriyorsa tehlike sinyalleri çalıyor demektir. Bazı ben tipleri zamanla deri kanserine dönüşebiliyor. Bu yüzden benleri düzenli olarak takip etmek çok önemlidir.
Yazın benlerin tehlikesi neden artıyor?
Bir benin kansere dönüşebilmesi için bir travmaya uğraması gerekir. Bu travmaların başında güneş gelir. Bu nedenle yazın kansere dönüşme riski artar. Güneş dışında avuç içi, ayak tabanı, sutyen tokası, iç çamaşırı lastiği gibi yerlere denk gelen benler sıklıkla sürtünme ya da kopmalara bağlı olarak travmaya uğrar. Bu tip benlerin aldırılması gerekir.
Güneş ışınları benlerin kansere dönüşebilme riskini artırır. Özellikle ani ve yüksek dozdaki güneş çok önemlidir. Özellikle yanık yapacak boyutta kızarma, soyulma gibi durumlar, deri kanserine dönüşme riskini artırır. Hücre tipini bozarak atip yaratır.
Özellikle koyu renk melanin içeren benlerde daha fazla risk bulunur. Hücre yapısı bozulunca kanser riski de artar. Güneş ışınlarından özellikle ultra viyola A ışınları daha riskli ışınlardır. Ne yazık ki kullandığımız güneş koruyucular da ultra viyole B ışınlarına göre belirlenmiş faktörler yer alır. Güneş koruyucu kullanırken üzerinde “Ultra viole A ve B’den korur” yazması gerekir.
Ne yapmak gerekir?
Öncelikle 11.00 ile 16.00 arası güneşe çıkmamak gerekir. Bu saatler dışında da dermatoloğun önerdiği güneş koruyucuları kullanılmalı. Açık renk cildi olanlar ya da ailesinde melanom öyküsü olanlar senede bir defa kontrolden geçmeli. Ayak tabanı, el ayası ve iç çamaşır lastiği ya da sutyen tokası temas eden yerlerdeki koyu renk benleri aldırılmalı.
Hangi ciltler tehlike altında?
- Koyu renk beni olanlar
- Ailesinde melanom öyküsü olanlar
- Yoğun şekilde güneşe maruz kalanlar
- Geçirilmiş güneş yanığı öyküsü olanlar
- Açık tenliler
Tanı nasıl konuluyor?
Çıplak gözle ya da dermatoskop isimli cihazla muayene yapılır. Sonra da benin çıkartılmasına ya da biyopsi alınıp alınmaması gerektiğine karar verilir. Risk faktörü saptanır. Risk olsa da benin erken dönemde çıkartılması hastalığın tedavisi için yeterlidir.
Bu belirtiler varsa hemen doktora!
- Ben aniden büyüdüyse
- Konturları düzensizleştiyse, şekli bozulduysa
- Rengi kuzguni siyah yani koyu siyaha döndüyse
- Subjektif belirtiler eşlik ediyorsa (Yanma, kaşınma, ağrı)
