Friedrich Engels. Büyük bir düşünür, önemli politik bir figür ve değerli bir sınıf ve mücadele insanı olarak Engels, tüm zamanların saygın kişiliklerinden birisi olarak kalacaktır.
Engels elbette birçok nedenden dolayı önemli ve değerlidir. Ama galiba onu değerli kılan şeylerden birisi de onun ait olduğu sınıfın değil de, tam tersi emekçi sınıfının, yani proletaryanın safında yer almayı seçmiş olmasıdır.
Friedrich Engels ve Engels gibi insanların güzelliği ve değerliliği hiç mecbur olmadıkları halde, ezilenin yanında yer alıyor olmalarıdır. Üstelik bu yer alış sadece duygusal bir yer alış değil, gündelik bir yer alış değil, göstermelik bir yer alış değildir. Bu yer alış aklını ve emeğini ve hatta varlığını tüm yaşamı boyunca kullanmayı da içerecek bir yer alıştır.
İşte bu nedenledir ki, bugün tüm insanlığa düşen görev, özellikle de sömürülen tüm dünya emekçilerine düşen görevlerden birisi de anısı önünde saygıyla eğilmek olsa gerektir.
Sermaye ile emek savaşı çatışması ve çelişkisinde, bir sermaye sınıfı insanı olarak emeğin safında yer almak, mülk sahibi olarak özel mülkiyet zenginliği karşısında durmak ve üretim araçları sahibi olarak, üretim ilişkilerini belirleyecek konumdasın ama kamuculuğu, kolektivizmi ve hatta proletarya diktatörlüğü için çabalıyor, hayatını buna adıyorsun.
Erdemin daha büyüğü başka ne olabilir ki?
Özetle Engels ve onun gibiler özel bir saygınlığı her zaman hak ediyorlar.
Engels, şimdiki Wuppertal kentinde doğdu. Babası fabrikatör Friedrich Engels, annesi Elisabeth Franciska Maurita idi. Saygın bir aileden gelen Engels ilk eğitimine Barmen’de başladı. 1834 yılında Elberfeld’deki daha ileri durumundaki bir okula başladı. Bu sırada babasıyla ilk fikir ayrılıkları başladı.
1837 yılında liseyi bitirmesine bir yıl kala babası tarafından okuldan alınarak Barmen’deki aile şirketinde muhasebecilik yapmak zorunda kaldı. 1838 yılında Bremen’e giderek burada ünlü sanayici Heinrich Leopold’un yanında çalıştı ve 1841 yılına kadar eğitimine devam etti. Bremen’in kozmopolit ortamında yeni düşüncelerle karşılaşan Friedrich Engels hem mesleğinde başarılı oldu hem de edebiyat ve sanatçı çevrelerine girmeye başladı. Bu dönemde çeşitli gazetelerde değerlendirme yazıları yazdı ve makale, şiir, drama gibi alanlarda eserler verdi. Telegraph für Deutschland gazetesinde Friedrich Oswald mahlasıyla yazılar yazdı.
1841 yılında bir yıllık gönüllü askeri görevini yapmak için Berlin’e gitti. Topçu birliğinde askerken Berlin Üniversitesinde felsefe derslerini takip etti. Buradaki ilk Genç Hegelciler arasında yer aldı. 1842 yılında o dönemdeki önde gelen burjuva muhalif gazetelerden olan Rheinische Zeitungda Prusya devletinin gidişatını eleştiren bir yazı dizisi kaleme aldı.
1842 yılında babası tarafından İngiltere Manchester’a gönderildi. Yol üzerinde Köln kentinde Rheinische Zeitung bürosunu ziyaretinde ilk kez Karl Marks ile karşılaştı.(wikisosyalizm.org/Friedrich_Engels)
Sonrası süreçte uzun, verimli ve mücadeleci bir yaşamın mimarı olan Engels’i kendi cümlesiyle anımsama ve yad etme amacı taşıyan yazıyı sonlandıralım.
Babasının Manchester’da bulunan dokuma fabrikasında çalışırken İngiliz proleteryasının çalışma koşullarını gözlemleyen, zengin kapitalist bir aileden gelen Friedrich Engels, “İngiltere’de Emekçi Sınıfın Durumu” kitabında; “Emekçiler! Alman ülkedaşlarımın önüne koymaya gayret edindiğim bu çalışmayı sizlere adıyorum. Şirketten, ziyafetten, orta sınıfın porto şarabından vazgeçtim, tüm zamanımı siz emekçilere adadım…” diye seslenirken dünden bugüne büyük saygıyı hak eden politik büyük bir filozoftur.
Anısına saygıyla…
