Sadri Alışık’ın hiç bilinmeyen filmi Ayyaş’ın senaryosu ortaya çıktı!

2016 yılında hayata gözlerini yuman yönetmen Ülkü Erakalın’ın özel eşyaları sahaflara ve eskicilere satıldı. Bu arşivden hakkında hiçbir bilgiye rastlanmayan ve “kayıp” olduğu söylenen “Ayyaş” filminin senaryosu ve görüntüleri ortaya çıktı. Birçok ünlünün rol aldığı filmin fotoğrafları ilk kez yayımlanıyor.

Belirsiz nedenlerden dolayı yarıda kalan “Ayyaş” filmi aslında kayıp bir film değil. 92 sayfalık ve 178 sahnelik filmin sadece 42 sahnesi çekilebilmiş durumda. Çeşitli İstanbul manzaralarının çekimi dışında, sadece hapishane hücresinde, barda, hastanede ve tiyatro kulisinde geçen sahneler çekilebilmiş. Filmin diaları da bunu doğruluyor.

Senaryonun yazım tarihi, senaryonun son sayfasında belirtildiği üzere, 18 Eylül 1975. Erakalın’ın o günlerde yakın çevresine filmden bir hayli ümitli olduğunu, yurt içi ve dışı festivallerde ödül almayı ümit ettiğini söylediği biliniyor.


Muhterem Nur, Gönül Yazar, Renan Fosforoğlu, Ekrem Bora gibi ünlüler mevcut 

Filmin öyküsüne göre; Salih (Sadri Alışık), Ferha (Muhterem Nur) ve Ferha’nın kızı Selma (Gönül Yazar) bir tiyatro kumpanyasında çalışmaktadırlar. Dönemin ünlü kantocularından Ferha, gösterilerden birinde kalp krizi geçirir ve sahneye çıkamaz. İzleyiciler alkış kıyamet salonu inletince, yerine mecburen kızı Selma çıkar. Daha önce hiç kanto yapmamış olan Selma, başlarda bocalasa da seyircinin de coşkusu ile sahnede yıldızlaşmaya başlar.

O gün gösteri bittikten sonra Salih, sadece tiyatroya annesine yardıma gelen bu genç ve güzel kıza hem sesinin güzelliğinden dolayı hayranlık duyar hem de günler geçtikçe âşık olur. Günler sonra anne tekrar kalp krizi geçirir ve doktor (Renan Fosforoğlu) çok vaktinin kalmadığını söyler. Selma yıkılır. Ferha, Selma’yı Salih’e emanet edip son nefesini verir.

Çolpan İlhan ve Senih Orkan da oynuyor

Salih ve Selma hayatlarını ve işlerini düzene sokmak için ve evlenirler. Tam her şey yoluna girmiştir ki ünlü organizatör Ferit Bey (Ekrem Bora), bir akşam tiyatroya gelir. Selma’nın sesine ve gösterisine bayılır. Ona kendisi için çalışmasını teklif eder. Salih, bu kadar büyük bir işin içine girerse, tüm düzenlerinin bozulacağını söyler.


Selma ise “Hep bu tiyatroda mı şarkı söyleyeceğim?” diyerek Ferit Bey’in teklifini kabul eder. Bu dakikadan filmin sonuna kadar Salih, Selma’yı çok sevmesinden kaynaklı büyük bir kaybetme korkusuna kapılır. Bu nedenle alkole başlar. Gün geçtikçe daha çok içerek filme adını veren bir “Ayyaş”a dönüşür. Bu dönüşümde en büyük pay, “içkilerin kraliçesi” lakaplı Leyla (Çolpan İlhan) adlı bar sahibi kadın ve onu kendine sürekli borçlandırıp varını yoğunu alkole yatırmasına sebep olan Dut Ali (Senih Orkan)’dir.

Sadri Alışık hapse girince eşi başkasıyla evleniyor

Filmin son kısımlarında Salih, içki alacak parası kalmadığı için, Ferit Bey’in Selma’ya hediye ettiği köşkteki gümüş şamdanları çalıp kaçarken bekçiye yakalanıp hapse atılır. Bu süreçte Selma, Salih’in kendinden çok alkolü sevdiğini düşünüp Salih’ten ayrılır, Ferit Bey’le evlenir.

Salih ise hapishanede alkolden kurtulmak için tedavi görmeye karar verir ve hastaneye yatar. Acı haberi, kendini ziyarete gelen Selma’dan öğrenir. Salih, Selma ve Ferit Bey’e acı bir bakış atarak hastane odasından çıkıp gider. Selma kaygılı gözlerle etrafa bakar. Film, bu sahneyle biter.

Klasik Yeşilçam filmlerinin aksine mutlu bir sonu yok

Ayyaş’ın klasik Yeşilçam filmlerinin aksine mutlu bir sonu bulunmuyor. Senaryonun ilk sayfalarında çeşitli İstanbul sahnelerinden sonra okuduğumuz ilk sahne hücrede geçiyor. Salih, kederli sesi ile hikâyesini, alkolün tuzağına düştükten sonra başına gelenleri anlatıyor. Bilinmeyen filmin hikâyesi ve fotoğrafları ilk kez kültür, sanat ve edebiyat dergisi İzdiham’ın yeni sayısında işlendi. Dergi, kapaktan duyurduğu filmin ayrıntılarını iç sayfalarına sinema arşivcisi Erhan Tuncer ile taşıdı.

Gerçek hayattan esinlenilen senaryoda alkol-sanatçı sorunu da işlenmiş 


Senaryoda gerçek hayattan esinlenmeler de görülüyor. Yönetmen Erakalın’ın annesi Vaso Hanım, Yunanistan’dan Türkiye’ye gelen bir tiyatro sanatçısı ve usta bir kantocu. Senaryonun ilk sayfalarında kalp krizi geçiren kantocu Ferha gibi. Senaryonun ilk 20 sayfasındaki kantoların yazımındaki coşkunun, hâkimiyetin kaynağını burada bulmak mümkün. Erakalın’ın bu filmde ayrıca meslek hayatında şahit olduğu alkolün sanatçılar üzerindeki olumsuz etkilerine de dikkat çekmek istemiş.

‘Hem Güldüren Hem Ağlatan Adam: Sadri Alışık’


Editor
İndigo Dergisi Haber Merkezi | İndigo Dergisi, 18 yıldır yayın hayatında olan bağımsız bir medya kuruluşudur. İlkelerinden ödün vermeden tarafsız yayıncılık anlayışı ile çalışmaktadır. 2005 yılında kurulan İndigo Dergisi, indigodergisi.com web sitesi üzerinden tamamen dijital ortamda günlük yayın yapmaktadır. Aynı zamanda Türkiye’nin ilk internet haber dergisi olmakla birlikte, tüm yayın kadrosu ve okurlarıyla birlikte sürekli gelişmektedir. İndigo Dergisi’nin amacı; gidişatı ve tabuları sorgulayarak, kamuoyu oluşturarak farkındalık yaratmaktır. Vizyonu; okuyucularında sosyal sorumluluk bilinci geliştirerek toplumun olumlu yönde değişimine katkıda bulunmaktır. Temel değerleri; dürüst, sağduyulu, barışçıl ve sosyal sorumluluklarının bilincinde olmaktır. İndigo Dergisi, Türkiye’nin saygın İnternet yayınlarından biri olarak; iletişim özgürlüğünü halkın gerçekleri öğrenme hakkı olarak kabul etmekte; Basın Meslek İlkeleri ve Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ne uymayı taahhüt eder. İlaveten İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni benimsemekte ve yayın içeriğinde de bu bildiriyi göz önünde bulundurmaktadır. Buradan hareketle herkesin ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin eşitliğine ve özgürlüğüne inanmaktadır. İndigo Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti çıkarlarına ters düşen; milli haysiyetimizi ve değerlerimizi karalayan, küçümseyen ya da bunlara zarar verebilecek nitelikte hiçbir yazıya yer vermez. İlkelerinden ödün vermeyen şeffaf yayıncılık anlayışını desteklemektedir. Herhangi bir çıkar grubu, örgüt, ideoloji, politik veya dini; hiçbir oluşumun parçası değildir. Köşe yazarlarımızın yazdıkları fikirler, kendi özgür düşünceleridir; İndigo Dergisi yayın politikası dahilinde değerlendirilir ve yayın ilkeleri ile çelişmediği müddetçe, düşünce ve ifade özgürlüğünü teşvik ederek yayına alınır. İndigo Dergisi, sunduğu tüm bilgilerin doğruluğunu teyit ve kontrol eder; bu bilgilerin geçerliliğine son derece önem verir.