Çocuklarının iyi bir yaz tatili geçirmesini isteyen ailelerin ilk tercihlerinden biri spor oluyor. Ancak henüz yaşı küçük bile olsa, çocuğu spora başlatmadan önce mutlaka kardiyolojik testlerin de içinde olduğu kapsamlı bir sağlık kontrolünden geçirmeliyiz. Aksi takdirde, kalp kaynaklı ani ölümler yaşanabilir.
Spor gizli kalp rahatsızlıklarını tetikliyor! Çocuklarda spor öncesinde kardiyolojik testler ve sağlık muayenesi yapılmalı!Çocuklarda kontrolsüz spor, gizli kalp sorunlarının ortaya çıkmasında en önemli tetikleyici faktörlerden biri olarak kabul ediliyor.
Gizli kalp rahatsızlıkları çocukluk yaşlarında da görülebilir
Spor, gizli kalp sorunlarının ortaya çıkmasında en önemli tetikleyici faktörlerden biri olarak kabul ediliyor. Spor yapan çocuklarda ani ve beklenmedik ölümlerin nadir de olsa görülebileceğine dikkat çeken VM Medical Park Pendik Hastanesi Çocuk Kardiyolojisi Uzmanı Dr. Murat Şahin, “Düzenli fiziksel egzersiz yapan çocuklarda kalbin sol karıncığındaki duvar kalınlığı artışı, kalp boşluklarında genişleme ve kalbin elektriksel ileti sisteminde yavaşlama sonucunda dinlenme durumundaki kalp hızının düşmesi ve ritim bozuklukları gibi değişik sorunlar gelişebiliyor. Özellikle altta yatan kalp hastalığı varsa, bu değişiklikler daha önemli sorunlara yol açabiliyor” dedi.
Ani kalp durması 10 yaşından önce görülebilir!
Spor yapmasa daha ileriki yaşlarda tanı konulabilecek bir kalp rahatsızlığı, spor sırasında ortaya çıkan şikayetler nedeniyle daha erken tanı alabiliyor. Spor yapan çocuklarda ani kalp durması 100 binde 1-2 oranında görülüyor. Spor sırasında görülen ani kalp durmalarının çoğunluğu, 12-35 yaş arasında yaşanıyor. 10 yaşından önceki çocukluk grubunda daha nadirdir. Ancak altta yatan bazı kalp rahatsızlıkları varsa, ailede erken yaşta kalp hastalığı nedeniyle vefat etmiş kişilerin görülmesi ya da bazı genetik geçişli ritim bozukluklarına rastlanması durumlarında daha erken yaşlarda da ani ölümler görülebilmektedir.
Erkek çocuklarda belirtiler daha belirgin
Düzenli spor yapan çocukların kalbinde meydana gelen değişiklikler, cinsiyete göre de farklılık gösterebilmektedir. Erkek çocuklar, kızlara göre daha abartılı kalp değişikliği yanıtı vermektedir. Erkek çocuklarda görülen kalp duvar kalınlığı artışı ve kalp boşluklarında genişleme, kızlara göre daha belirgin olabilmektedir. Çoğunlukla bu değişikliklerin, kızlarda daha hafif olduğu gözlemlenmiştir. Altta yatan gizli kalp rahatsızlıkları ve bazı genetik ritim bozuklukları erkeklerde daha sık görülebilmekte ve ciddiyetleri erkeklerde daha önemli olabilmektedir.
Sorun yoksa sporun koruyucu etkisi var
Spor yapan ve yapmayan çocuklarda ani ölüm riskleri değişmektedir. Spor hem altta yatan gizli kalp hastalıklarının tetikleyicisi olması hem de kalpte bazı değişikliklere yol açtığı için; ani ölüm riskini artıran bir faktördür. Bu nedenle düzenli spor yapacak çocukların mutlaka Çocuk Kardiyoloji bölümü tarafından kalp değerlendirmesi yapılması önerilmektedir.
Yapılan incelemeler sonucu sorun olmadığı tespit edilen çocukların düzenli spor yapmaları önerilmektedir. Çocukluk çağında yapılan düzenli egzersiz, ileriki yaşlarda görülen kardiyovasküler hastalıklardan koruyucudur. Sedanter (hareketsiz) yaşam süren çocuklarla kıyaslandığında, düzenli fiziksel egzersiz yapan çocuklarda hipertansiyon, kolesterol yüksekliği/lipit bozuklukları, obezite, şeker hastalığı ve insülin direnci daha azsıklıkta görülmektedir.
Haftalık kritik değer 10 saat!
Çocuklarda kardiyovasküler hastalık tarama kılavuzları, çocukluk çağında fiziksel egzersizin haftada 3 gün 20-60 dakika olmasının yeterli olduğunu bildirmektedir. Yoğun spor yapan çocukların kalbinde, yapısal ve kalbin elektriksel sistemi ile ilgili değişiklikler gelişebilmektedir. Bu nedenle kardiyak açıdan yoğun spor için kritik eşik değer, haftada 10 saatle sınırlandırılmıştır. Bu değerin üzerinde spor yapan çocuklarda, ani kardiyak ölümler ve kalpte görülen değişiklikler daha belirgin hale gelebilmektedir.
Çocuk kalbi nasıl atar?
Bir çocuk kalbi günde ortalama 100 ila 150 bin kez arasında atar. Bu sayı çocuğun kalp hızına göre değişir. Kalp hızı vücudun ihtiyacına göre belirlenir. Çocuk uyuyorsa vücudun gereksinimi az olduğu için kalp hızı yavaşlar, çocuk hareketliyken ve egzersiz yaparken vücudun oksijen gereksinimi arttığı için kalp hızlanır. Bazı kalp ritim bozukluklarında ise kalp hızı olması gerekenden çok düşük veya yüksek olabilir.
