Günlük yaşamın önemli birer parçası haline gelen telefon ve bilgisayar gibi insan anatomisine uygun olmayan teknolojik ürünleri uzun süreli kullanmak, ellerde sorunlara neden olabiliyor.
Kireçlenme, sinir sıkışmaları, kas ve tendonlarda yorgunluk ile ortaya çıkan sorunlar iş ve sosyal yaşamı olumsuz yönde etkiliyor. Memorial Şişli ve Hizmet Hastaneleri Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Mehmet Alp, ellerde görülen rahatsızlıklar ve tedavileri hakkında bilgi verdi.
Yaşanan sorunlar işe ve yaşa göre değişebiliyor
Gün içerisinde sürekli kullanılmak zorunda kalan ellerde her yaş ve cinsiyette sorunlar yaşanabilmektedir. Çalışma hayatına bağlı olarak yaralanmalar yaşanabileceği gibi, yaşın ilerlemesiyle birlikte kireçlenmeler de ortaya çıkabilmektedir.
Çocuk, genç ve masa başı çalışanlarında ise daha çok teknolojik aletlerin aşırı kullanımına bağlı, kümülatif travma denilen birikici yaralanmalar ile kas yorgunluk hastalıkları, tendon iltihapları ve sinir sıkışmaları görülmektedir.
Erken dönemdeki ağrıları önemseyin
Belli bir yaşın üzerindeki insanların hastalığı olarak bilinen kireçlenme aslında 30-40’lı yaşlarda başlayabilmektedir. Bağları doğumsal olarak gevşek olan kişilerde küçük bir zorlamaya bağlı olarak ortaya çıkan eklem uyuşmazlıkları kireçlenmeyi tetikleyebilmektedir.
Erken dönemde ağrılarla kendini belli eden kireçlenme, diyabet ya da tiroit gibi hastalıklardan dolayı da oluşabilmektedir. Kadınlarda erkeklere göre daha sık karşılaşılmaktadır. Masa başında uzun süre ve yoğun bilgisayar kullananlarda, temizlik işlerinde çalışanlarda, fitness salonlarında uygunsuz çalışma yapanlarda, kümülatif travma bozukluklarına bağlı hastalıklar daha fazla görülmektedir.
İş ortamının çalışanın yapısına uygun düzenlemesi, egzersiz, dinlenme araları ve bazı ağrı azaltıcı ilaçlar tedavinin ilk adımlarıdır. Gecikmiş olgular yada uygulanan tedaviye yanıt alınamayan durumlarda cerrahi tedavi gerekebilmektedir.
Bebeğinizi taşırken sakatlanmayın
Yeni anneler, “Bebeğimi doğru taşıyabiliyor muyum?”, “Acaba düşürür müyüm?” kaygısıyla vücudu ile birlikte ellerini de yanlış kullanabilmektedir. Baş ve işaret parmağı kullanarak bebeği taşımak özellikle başparmak kökünde ciddi ağrılara yol açabilmektedir.
Yeni anne sendromu denilen rahatsızlık ağrının yanında;
- Başparmağın hareketleri esnasında bu bölgede bir sürtünme sesi
- Başparmak bölgesinde sertlik
- Kısıtlı hareket aralığına neden olabilmektedir.
Özellikle sıkma ve nesneleri kavrama sırasında zorlanma, bebeği kaldırma ve taşıyamama, elden düşürme gibi sakarlıklar yaşanabilmektedir.
Aynı pozisyonda uzun süre çalışmayın
Modern çağın en sık görülen rahatsızlıklarından biri olan karpal tünel sendromu el ve el bileğini fazla kullanmak zorunda olanlar ile özellikle ofis ortamında çalışanlarda görülmektedir.
Marangoz, kasap, şoför gibi el bileğinin fazla kullanıldığı meslek grupları ile tenis oynayanlar veya elleriyle bulaşık yıkayan kadınlarda sık görülen karpal tünel sendromu ofis ortamında bilgisayar başında uzun süre çalışanları da etkilemektedir. Ofis ortamında, sinirlerin geçtiği tüneli sıkıştıracak şekilde uzun süre aynı pozisyonda çalışmak karpal tünel sendromunu tetikleyebilmektedir.
Baş, orta ve yüzük parmağının ilk yarısında ortaya çıkan karıncalanmalar poşet taşırken ya da gazete okurken yaşanan uyuşmalar hastalığın en sık görülen belirtilerindendir. Hafif olgularda medikal tedavi ve egzersiz ile birlikte istirahat atelinin kullanılması cerrahiye giden süreci yavaşlatmaktadır.
Parmaklarınızdan gelen sesi önemseyin
Daha çok ilerleyen yaşla ortaya çıkan tetik parmak hastalığı, cep telefonu ve bilgisayarların uzun süreli kullanımı veya zorlamalı açma kapama işlemleri sonrası gelişebilmektedir.
Parmak köklerinde ağrı ve hareket kısıtlığıyla kendini belli eden tetik parmak rahatsızlığında en önemli belirti, parmak hareketleri sırasında takılma ve aniden ses ile atlama şeklinde hareketlerdir. Bazı hastalarda parmağın çıkıp yerine oturduğu hissi oluşabilmektedir.
Özellikle sabah saatlerinde parmakları açma kapama zorluklarının yaşanmasına neden olmaktadır. Tetik parmak oluşumunu yaratan nedenlerden uzak durmak, buz uygulaması ve antienflamatuar ilaçlar medikal tedavi seçeneklerindendir. Gerektiğinde cerrahi tedavi uygulanabilir.
Çocuğunuzun yüzük ve serçe parmağı uyuşuyorsa…
Genellikle dirseklerin uzun süreli bükülü kalmasına bağlı olarak bölgeden geçen ulnar sinirin tünel içinde sıkışmasıyla ortaya çıkan “Kubital Tünel Sendromu”; yüzük ve serçe parmağındaki uyuşma ve elde güç kaybı ile kendini göstermektedir.
Bilgisayar, oyun konsolu veya cep telefonu başında fazla zaman geçiren 14-15 yaş arası çocuklarda görülebilmektedir. Uyuşma ve güç kaybı fark edildiğinde mutlaka doktora danışılmalıdır. Erken dönemde ilaç tedavisi ile genellikle olumlu yanıt alınmaktadır.
