Kuzey yarımkürenin en büyük tatlı su kaynağı olan Grönland buzul tabakasının erimesinin son yıllarda alarm verici hızda arttığı belirtiliyor.
Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) ile California Üniversitesi araştırmacıları, Grönland fiyortlarının zemin kesitlerinin ayrıntılı kabartma haritalarını yayımladı.
Sanayi ürünleri, petrol, kömür gibi fosil yakıtlarının tüketiminden kaynaklanan karbondioksitle dünya ikliminin giderek ısınması, en çarpıcı biçimde Grönland’da kendini gösteriyor. Reuters erimenin ürpertici boyutlara ulaştığı buzulları görüntüledi.
Buz örtüsü haritaları, NASA’nın Greenland Okyanus Erimesi (OMG) Projesi’nden elde edilen veriler ve IceBridge Projesi kapsamında hava yoluyla yapılan gözlemlerden derlenen bilgilerle oluşturuldu.
Grönland buz tabakası tamamen eriyince okyanuslar 7 metre yükselecek
Grönland’daki buz tabakası her geçen gün biraz daha inceliyor. Bilim insanları buzulların erimesinin tüm insanlık için çok önemli sonuçlar getireceğini söylüyor.
Tam olarak bu sebepten uzunca zamandır Grönland’da çeşitli araştırmalar yapılarak bölgedeki erimeler inceleniyor.
Tamamen erimesi durumunda dünya denizleri ve okyanuslarının 7 metre yükseleceği Grönland’dan çarpıcı görüntüleri Reuters aboneleriyle paylaştı.
2100’de 10 santimetreye kadar yükselecek
Araştırmacılar, buzul tabakasının erimesinin 2100’de dünyadaki deniz suları seviyesinin 5 ile 10 santimetre yükselmesine yol açacağını, bu yükselme miktarının aşırı ısınma durumunda 20 santimetreye kadar çıkacağını belirtti.
Grönland’ın İlulissat bölgesindeki Jakobshavn Isbrea buzulunun son sekiz yılda 15 kilometre azaldığı kaydedildi.
Bilim insanları, birkaç yıl öncesine kadar Grönland’ın eriyerek parçalara ayrılmasının 1000 yıl süreceğini tahmin ediyordu. Ancak son gelişmeler ve buzulların erimesiyle yeni adaların oluşması, Grönland’ın daha hızlı şekilde parçalanarak dünya genelinde deniz seviyesini yükselteceğini gösterdi.
Buz örtüsü haritaları, NASA’nın Greenland Okyanus Erimesi (OMG) Projesi’nden elde edilen veriler ve IceBridge Projesi kapsamında hava yoluyla yapılan gözlemlerden derlenen bilgilerle oluşturuldu.
Hesaplamalar yeniden yapılıyor
Araştırmacılar, Helheim buzulunun buz tabakasının incelenmesi için bölgeye radar yerleştiriyor.
Yeni haritalarda, Grönland kıyılarında deniz seviyesinin 200 metreden fazla altına inen buz örtüsünün daha önceki haritalarda tespit edilenden 2 ila 4 kat fazla olduğu görüldü.
NASA Earth Science Flight Projesi yönetisici Eric Ianson, Grönland buzullarının buz tabakası kalınlığının incelenmesi için gerçekleştirilen keşif uçuşu sırasında.
Grönland kıyılarında 200 metre derinliğe kadar olan deniz suyunun Kuzey Buz Denizi’nden geldiği ve soğuk su kaynağı olduğunu kaydeden araştırmacılar, ancak 200 metrenin altındaki suların güney akıntılarıyla geldiği ve yüzeydeki sulardan 3-4 derece daha sıcak olduğuna dikkat çekti.
NASA buzulları incelemek üzere 1 milyar Dolar değerinde uydu fırlattı
Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA, dünyadaki buz tabakası, buzullar, deniz buzu ve vejetasyondaki değişimi lazerle inceleyecek bir uydu fırlattı. 1 milyar dolarlık proje çerçevesinde ICESat-2 uydusu kutup bölgeleri üzerinde inceleme yapacak.
NASA yetkililerinden Michael Freilich, ICESat uydularının Grönland ve Antarktika buzullarındaki erimenin, deniz seviyesi yükselmesinde ne denli rol oynadığını inceleyeceğini söyledi.
NASA verilerine göre, buz katmanlarında yalnızca son bir yılda yaşanan erime, tüm dünyada deniz seviyesinin bir milimetre yükselmesine yol açtı.
Northrop Grumman şirketi tarafından yapılan ICESat-2 uydusu, ölçümü lazerle yapacak. Araç tarafından gönderilen lazer ışınının dünya yüzeyinden geri yansıma süresi üzerinden yapılacak ölçümle buz yüzeylerindeki incelme miktarı hesaplanacak.
Araç ilk gönderilen ICESat uydusuna oranla 250 kat daha fazla bilgi toplayabilecek şekilde yapıldı. Son gönderilen bu ikinci ICESat uydusu saniye başına 10 binin üzerinde lazer ışını gönderebilecek kapasiteye sahip. Lazerin dünya yüzeyinden araca geri yansımasıysa saniyenin bir milyarda biri süresinde gerçekleşecek.
Uydu aynı zamanda, vejetasyon, kar tabakaları ve nehir yüksekliklerini de hesaplayacak. Bu hesaplamalar ormanlardaki karbon gazı miktarı ölçümü, sel ve kuraklık önlemleri, yaban hayatı davranışları konusundaki araştırmalarda kullanılacak.
ICESat-2 uydusunun fırlatımında son kez Delta 2 roketi kullanıldı. Roket en son 1989’da GPS uydusu fırlatımında kullanılmıştı.
