Sakız çiğnemek diş çürüklerini önler mi? Sakızlarda tatlandırıcı olarak kullanılan Xylitol nedir? Ağızdaki bakterileri öldürür mü?
Bazı sakızlarda bulunan Xylitol (ksilitol) nedir?
Xylitol, bir şeker alkolü (veya polialkol) olarak sınıflandırılan bir maddedir.
Şeker alkolleri, bir şeker molekülü ve alkol molekülünün melezleri gibidir. Yapıkları onlara dil üzerindeki tatlı tat alıcılarını uyarabilme yeteneği kazandırır.
Ksilitol birçok meyve ve sebzede az miktarda bulunur ve bu nedenle doğal kabul edilir. İnsanlar normal metabolizma yoluyla az miktarda üretirler.
Başta sakızlar olmak üzere çikolata şekeri, şeker, nane, diyabet dostu gıdalar ve ağız bakımı ürünlerinde sık kullanılan bir üründür.
Xylitol (ksilitol) içeren sakız etkisi
Ksilitol içeren yapay tatlandırıcılı sakız çiğnenmesi hem mekanik diş temizliğine yardımcı olur; hem de yapay şekerler sayesinde çürük oluşturan bakterilerin üremesini durdurur.
Şekerden yüzde 40 daha az kaloriye sahip
Xylitol, normal şeker kadar benzer bir tatlılığa sahiptir fakat % 40 daha az kalorisi vardır:
- Sofra şekeri: gram başına 4 kalori.
- Xylitol: gram başına 2,4 kalori.
Xylitol nasıl üretilir?
Xylitol (ksilitol) rafine edilmiş bir tatlandırıcı olduğundan, herhangi bir vitamin, mineral veya protein içermez. Bu anlamda, boş kalorileridir.
Ksilitol, huş ağacı gibi ağaçlardan işlenebilir ancak xylan adı verilen bitki lifini Xylitol haline dönüştüren endüstriyel bir işlemle de üretilebilir.
Şeker alkolleri teknik olarak karbonhidrat olmasına rağmen çoğu kan şekeri düzeylerini yükseltmez ve bu nedenle “düşük yağlı” ürünlerde popüler tatlandırıcılar olarak kullanılır ve “net” karbonhidrat olarak sayılmazlar.
Ksilitol çok düşük bir glisemik indeksi var ve kan şekeri veya insülini yükseltmez
Eklenen şekerin (ve yüksek fruktoz mısır şurubu) olumsuz etkilerinden biri, kan şekeri ve insülin seviyelerini yükseltebilmesidir.
Yüksek fruktoz miktarı nedeniyle aşırı tüketildiği zaman da insülin direncine ve her türlü metabolik problemlere neden olabilir.
Ksilitol, sıfır fruktoz içerir ve kan şekeri ve insülin üzerinde önemsiz etkilere sahiptir.
Şekerin zararlı etkilerinin hiçbiri xylitol için geçerli değildir.
Glisemik indeks (gıdaların ne kadar hızlı kan şekeri seviyesini yükselttiğinin bir ölçütü), glisemik indeksi 60-70 olan normal şekere kıyasla yalnızca 7’dir .
Şekerden % 40 daha az kalori içerdiği için aynı zamanda bir kilo kaybı dostu tatlandırıcı olarak da düşünülebilir.
Şeker hastalığı, diyabet öncesi, obezite veya diğer metabolik problemleri olan insanlar için, Ksilitol şekere iyi bir alternatiftir.
İnsan incelenmesi henüz yapılmamış olsa da, sıçan çalışmaları göstermiştir ki; Ksilitol, diyabet semptomlarını iyileştirmek karın yağını azaltmak ve hatta kilo alımını önlemek gibi etkilere sahiptir.
Ksilitol, ağızdaki kötü bakterileri atlatır ve diş sağlığı için yararlar sağlar
Sayısız çalışma xylitolün diş sağlığı ve diş çürümesinin önlenmesinde güçlü faydaları olduğunu göstermesidir.
Diş çürümesinin önde gelen risk faktörlerinden biri, “Streptococcus mutans” adı verilen bir oral bakteri türüdür. Bu çoğunlukla plaktan sorumlu olan bakterilerdir.
Dişler üzerinde bir miktar plak olması normal olmakla birlikte, bağışıklık sistemi ele geçirildiğinde bakteri hücrelerine saldırmaya başlar. Bu diş eti iltihabı gibi iltihaplı diş hastalıklarına neden olabilir.
Bu oral bakteriler yiyeceklerden glikoz alırlar, ancak xylitolü kullanamazlar. Şekeri ksilitol ile değiştirirseniz, zararlı bakteriler için mevcut yakıt azaltılır.
Fakat xylitolün etkileri bunun ötesine geçer, kötü bakteriler yakıt için Ksilitol kullanamazlarsa da, yine de onu tüketirler.
Bakteriler ksilitol ile dolduğunda, glikozu alamazlar, bu yüzden aslında enerji üretim yolları “tıkanır” ve ölürler.
Xylitol içeren sakız, ağızdaki bakterileri öldürür mü?
Başka bir deyişle, xylitol içeren sakız çiğnediğinizde (veya bir tatlandırıcı olarak kullandığınızda) bakterilerdeki şeker metabolizması engellenir ve tam anlamıyla açlıktan ölürler.
Bir çalışmada, xylitol (ksilitol) ile şekerlendirilmiş sakız kullanılması, kötü bakteri seviyeleri % 27-75 oranında azalırken, dost bakteriler üzerinde herhangi bir etki yaratmadı.
Ksilitolün diş hekimliği faydaları:
Sindirim sisteminde kalsiyum emilimini artırır ve dişleriniz için iyi olur ve osteoporoza karşı da koruma sağlar.
Tükürük üretimini arttırır. Tükürük, dişler tarafından alınıp yeniden mineralize edilmesine yardımcı olan kalsiyum ve fosfat içerir.
Diş minesinin asidik bozulmasına karşı savaşırken tükürüğün asiditesini azaltır.
Çok sayıda çalışma, ya şekeri değiştirerek ya da diyetin üzerine ekleyerek ksilitolün kaviteleri ve diş çürümelerini % 30-85 oranında azaltabileceğini göstermektedir.
İnflamasyon, birçok kronik hastalığın kökünde olduğu için, plak ve diş eti iltihaplarının azaltılmasının vücudunuzun geri kalanı için de fayda sağlayabileceği mantıklıdır.
Xylitol, çocuklarda kulak enfeksiyonlarını azaltır ve maya kandida albicans ile savaşır.
Ağız, burun ve kulaklar birbirine bağlıdır. Bu nedenle, ağızda yaşayan bakteriler, çocuklarda sık görülen bir problem olan kulak enfeksiyonlarına neden olabilir. Xylitol (ksilitol), bu bakterilerin bir kısmını, plak üreten bakterileri yoksun bıraktığı gibi aç bırakabilir.
Tekrarlayan kulak enfeksiyonlu çocuklarda yapılan bir çalışmada, xylitol ile şekillendirilmiş sakızın günlük kullanımı % 40 oranında enfeksiyon oranını azalttı.
Ksilitol, maya kandida albicans ile mücadeleye de yardımcı olup, bir yüzeye yapışma ve enfeksiyona neden olma kabiliyetini azaltır.
Xylitol’ün birkaç tane daha potansiyel sağlık faydası var:
Kolajen vücuttaki en bol proteindir ve ciltte ve bağ dokularında büyük miktarlarda bulunur. Sıçanlarda xylitolün, yaşlanmanın derideki etkilerine karşı koymasına yardımcı olabilecek kolajen üretimini artırabileceğini gösteren bazı çalışmalar vardır.
Ksilitol, ayrıca farelerde artan kemik hacmi, kemik mineral içeriğine bağlı, osteoporoz sorununa karşı koruyucu olabilir.
Ksilitol ağızda “kötü” bakterileri öldürmekle birlikte, bağırsaktaki dost bakterileri besleyebilir, bu da iyi bir şeydir. Bu bağlamda, çözünür lif gibi işlev görür .
Xylitol potansiyel zararları veya yan etkileri
Dikkat! Kedi ve köpeklere xylitol içeren sakız vermeyiniz ölümlerine yol açabilir. İnsanlar üzerinde bilinen ciddi bir zararı yoktur, ama her üründe olduğu gibi yüksek doz kullanımında sakıncalar olabilir.
Xylitol (ksilitol) genellikle iyi tolere edilir ancak bazı insanlar çok fazla tükettiklerinde sindirim yan etkileri görürler. Şeker alkolleri suyunu bağırsağa çekebilir veya bağırsak bakterileri tarafından fermente edilebilirler. Bu, gaz, şişkinlik ve ishale neden olabilir.
