Mercer, iş dünyasındaki maaş ile yan haklarda genel eğilim ve uygulamaları ortaya koyan ‘2019 Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Yıl sonu enflasyon tahminlerinin artmasıyla beraber güncellenen araştırmaya göre, özel sektörün Eylül 2018’de yüzde 16 olarak öngördüğü 2019 maaş artış oranı beklentisi, Ekim 2018 itibariyle ortalama yüzde 22 olarak belirlendi.
Maaş artışı oranlarının yanı sıra yan haklar konusunda da araştırmanın sonuçları dikkat çekici. Araştırmaya katılan şirketler, 2019 yılında özellikle şirket araçları politikalarını gözden geçiriyor.
Firmaların değişen iş gücünün sağlık, varlık ve kariyer alanlarındaki ihtiyaçlarını yönetmeleri için teknoloji odaklı çözümler sunan ve danışmanlık veren Mercer, iş dünyasındaki ücret, zam eğilimleri ve yan haklar uygulamalarını ortaya koyan ‘2019 Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. 385 firmanın katıldığı araştırmaya göre, enflasyon beklentisi ile birlikte ücret artışı beklentisi de arttı.
Türkiye’den hızlı tüketim ürünleri, perakende, dayanıklı ürünler, enerji, teknoloji, ilaç, kimya ve kağıt, hizmet, üretim, lojistik, sigorta gibi farklı sektörlerden, ağırlıklı olarak uluslararası firmaların katılımı ile gerçekleşen araştırmanın sonuçlarına göre; özel sektörün Eylül 2018’de yüzde 16 olarak öngördüğü 2019 maaş artış oranı beklentisi, Ekim 2018 itibariyle ortalama yüzde 22 olarak gerçekleşecek.
Emek yoğun sektörlerde maaş artışı daha yüksek olacak
Araştırmanın sektörel dağılımına bakıldığında madencilik ve metal yüzde 28, otomotiv yan sanayi yüzde 26, enerji yüzde 26, üretim yüzde 24 ve lojistik, yüzde 23 ile Türkiye ortalamasının üstünde maaş artış beklentisi olan sektörler olarak karşımıza çıkıyor.
Firmalar 2019’da ek istihdam sağlayacak
2019 Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın sonuçlarının sonuçlarına göre; 2019 yılında firmaların yüzde 50’lik bir bölümü çalışan sayısını artırmayı düşünüyor. Yüzde 46’lık bölümü ise, çalışan sayısında artış ya da bir eksilme olmayacağını belirtiyor. Ekonomideki dalgalanmalara rağmen, son iki yıl ile karşılaştırıldığında bu oranlarda 2019’da belirgin farklar olmaması da dikkat çekiyor.
Ek ödeme eğilimi
Araştırmanın sonuçlarına göre, şirketlerin yüzde 40’ı 2018 yılı içerisinde çalışanlarına yüksek enflasyon ve devaluasyon nedeniyle ek maaş artışı gerçekleştirdiğini veya gerçekleştireceğini belirtiyor. Ek maaş artışı gerçekleştiren şirketlerin yüzde 85’i bunu belli bir yüzde oranında artış sağlayarak, yüzde 15’i ise toplu bir sabit ödeme gerçekleştirerek yapacağını söylüyor.
Yan haklar programlarına yatırım yapan şirketlerin sayısı artıyor
Dünyada ve Türkiye’de yan haklar uygulamaları konusunda lider olan Mercer’ın ‘2019 Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın sonuçlarına göre, firmaların yüzde 15’i esnek yan haklar programlarını yapılandırıyor. Bu programı uygulayan şirketlerin yüzde 12’si çalışanlarına ücretten kesinti ile bütçe üretme imkânı vererek avantajlı fiyatlardan ve muafiyetlerden faydalanma olanağı sunuyor.
Şirketlerin yüzde 7’si ise ek bütçe ile yan haklar programlarına yatırım yapıyor. Araştırmaya göre, firmaların yüzde 20’si fabrika hattındaki saha çalışanlarını da yan haklar programına dâhil ediyor.
Şirket aracı politikaları gözden geçiriliyor
Araştırmanın sonuçlarına göre, şirket aracı politikaları da gözden geçiriliyor. Türkiye’de her gün yaklaşık 400 bin araç iş sebebiyle kiralık olarak kullanılıyor. Araştırmaya katılan firmaların yüzde 38’i şirketin sağladığı aracın modelini değiştirmeyi düşünüyor.
Firmaların yüzde 18’i ise araçları satın almayı düşünürken, firmaların yüzde 31’inin ise servis güzergâhlarını birleştirme veya ana hatlara servis koyma gibi planları bulunuyor. Firmaların yüzde 10’u şirket araçlarında bir üst veya bir alt modeli seçme imkânı sunuyor.
Mevcut segmentteki araçlardan model seçme imkânı veren firmaların oranı ise yüzde 41. Şirket aracı yerine, araç yardımı ödemesi alma opsiyonunu çalışanlarına sunan şirketlerin oranı ise yüzde 22 olarak belirlendi. Şirketlerin yüzde 45’i servis sağlayamadıkları çalışanlarına akbil veriyor.
Şimdi trend tamamlayıcı sağlık sigortaları
Mercer’ın ‘2019 Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın sonuçlarına göre, yan haklarda yeni bir kalem olarak sunulan tamamlayıcı sağlık sigortaları tercih ediliyor. Çalışanların yüzde 30’u tamamlayıcı sağlık sigortalarını tercih ederken, firmaların yüzde 77’si çalışanlarına yatarak ve ayakta tedavi teminatlarını içeren tamamlayıcı sağlık sigortası imkânı sunuyor.
Eş ve çocuklar da sağlık sigortasında kapsama alınıyor
Araştırmaya göre, firmaların yüzde 51’i ise çalışanların eş ve çocuklarını da sağlık sigortasında kapsam içerisine alıyor. Firmaların yüzde 14’ünde çalışanlar kendi sağlık sigortası primlerinin bir kısmını öderken, yüzde 38’sinde ise çalışanlar, ailelerinin sağlık sigortası primlerinin bir kısmını ödüyor.
Firmaların yüzde 51’i gözlük harcamalarını da sağlık sigortası kapsamına alırken, firmaların yüzde 34’ünün sağlık sigortası teminat yapısı pozisyonlara göre değişkenlik gösteriyor. Firmaların yüzde 68’i doğum ile ilgili ödemeleri sağlık sigortası kapsamına alıyor. Firmaların yüzde 63’ü direktör seviyesine, yüzde 44’ü yönetim kademesi ve üzerine, yüzde 25’i de tüm çalışanlarına sağlık sigortası aracılığıyla check-up imkânı sunuyor.
Dinçer Güleyin: “Araştırmalarımız, yöneticilerin karar alma süreçlerinde onları destekleyen önemli bir araç…”
Mercer’ın gerçekleştirdiği ‘2019 Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın şirketler için piyasada konumlarını kontrol edebilme, bu doğrultuda ücretlendirme ve yan haklar politikalarını gözden geçirme, personel maliyetlerini etkin yönetme; sektörel bazda karşılaştırmalar yapabilme adına objektif veriler sağlayan ve karar alma süreçlerinde onları destekleyen önemli bir araç olduğuna dikkat çeken Mercer Türkiye Genel Müdürü Dinçer Güleyin; “Enflasyon, kur ve faiz koşullarının şirketleri etkilediği ve kısa vadede aksiyonlarını gözden geçirme yönünde adımlar atmasını ve önceliklerini belirlemesi gerektiği bu süreçte bizler de şirketlere destek olmaya çalışıyoruz. Veri, bu gibi yoğun gündemlerde önemini bir kez daha kanıtlıyor.”
Türkiye’de 2019 yılı sektörlere göre beklenen maaş artışı oranları
| Sektör | 2018 Gerçekleşen | 2019 Beklenen |
| Tüketici Ürünleri | 10.1% | 21% |
| Enerji | 12% | 26% |
| Teknoloji | 8.8% | 22% |
| İlaç & Sağlık | 10% | 20% |
| Maden&Metal | 9% | 28% |
| Üretim | 10.5% | 24.0% |
| Üretim Dışı | 10.0% | 23.0% |
| Perakende & Toptan | 10.5% | 23% |
| Hizmetler (Finansal Olmayan) | 12% | 18% |
| Otomotiv / Otomotiv Yan Sanayi | 12% | 26.0% |
