Güney Pasifik Okyanusu’nda bulunan, 270 bin kişilik nüfusa sahip Vanuatu, küresel ısınma ve iklim değişikliği nedeniyle okyanusa batma tehlikesi ile karşı karşıya. Bu küçük ülke dünyanın en büyük enerji şirketlerine karşı dava açmaya hazırlanıyor.
Yaklaşık 12 bin kilometrekare yüzölçümüne sahip 82 adadan oluşan Vanuatu Dışişleri Bakanı Ralph Regenvanu, internet üzerinden düzenlenen “Korunmasız İklim Forumu Sanal Zirvesi”ne yolladığı görüntülü açıklamada, dünya enerji devlerini hedef aldı.
Dünyanın en büyük 90 enerji şirketinin fosil yakıtları çıkarma ve üretiminden her yıl toplamda 80 milyar doların üzerinde kar elde ettiğine dikkati çeken Regenvanu, “Bu kirli enerji gelirlerinin gelişmekte olan ülkelerde iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için kullanılması gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Vanuatu: Mutlu insanların ülkesi
Uluslararası kuruluşlar tarafından 2006 ve 2010’da dünyanın en mutlu insanlarının yaşadığı ülke olarak ilan edilen Vanuatu, Avustralya’nın 1750 kilometre doğusunda Büyük Okyanus’ta yer alan ve 83 adadan oluşan bir ülkedir. Vanuatu’nun Türkiye’ye uzaklığı 15 bin 300 kilometredir. Vanuatu ile Türkiye arasında 2014 yılında yapılan anlaşmanın ardından vize uygulaması kalktı.
Yaklaşık 270 bin kişilik bir nüfusa sahip olan ülkede mercanlardan volkanik dağlara, beyaz kumlardan balta girmemiş ormanlara kadar doğaya ait her şeyi görebilirsiniz. Çok zengin kuş çeşidine de ev sahipliği yapan Vanuatu’da dağlarda ve yağmur ormanlarında yapılan gezintiler de en çok tercih edilen etkinlikler arasında yer alıyor.
Okyanusta adeta bir cennet olan ülke, aynı zamanda dalgıçların uğrak yeridir. Adaların çoğunda golf sahaları bulunuyor. Ayrıca kano, balık avı, yelken, rüzgar sörfü ve su kayağı gibi çeşitli su sporları da oldukça gözdedir.
Adalar üzerinde hak iddia eden İngiltere ve Fransa imzaladıkları bir anlaşmayla 74 yıl boyunca yönetti. Bu nedenle ülkede İngilizce ve Fransızca konuşulur. Ancak Bislama denen melez bir dil konuşuluyor. Eski adı Yeni Hebridler olan ülke 30 Temmuz 1980 tarihinde bağımsızlığını ilan ederek Vanuatu Cumhuriyeti adını aldı.
Vanuatu görülmesi gereken yerler:
PORT VİLA: Vanuatu’nun mutlaka görmeniz gereken şehri, başkent Port Vila’dır. Ülkenin en çok turist çeken ve en eğlenceli yeridir. Bu şehir tarihi, doğal güzellikleri ve insanlarıyla size büyük bir huzur verecektir.
EVERGREEN ŞELALESİ: Pırıl pırıl suları, balıklı havuzları ve muhteşem çiçek bahçeleriyle görmeniz gereken gerçek bir doğa harikası, bir gizli cennet…
TANNA ADASI: Burada dünyadaki en aktif yanardağlardan biri olan Yasur bulunuyor. Kraterinin içindeki lavlar görülebilir.
LELEPA ADASI: Tarihi mağaraları gezebilir, görmediğiniz balık türlerini izleyebilir, plajlarda kulaç atabilirsiniz.
ESPİRİTU SANTO ADASI: Dalış etkinliklerinin yapıldığı bu adada 2. Dünya Savaşı’ndan kalma batıklar, dalgıçlara mükemmel fırsatlar sunuyor.
PENTE COST ADASI: Nisan ve mayısta bereketli bir patates hasadı için yapılan törenlerde erkekler ayak bileklerine asma halatlar bağlayıp 30 metre yüksekten baş aşağı denize atlarlar.
Yargı yollarını araştırıyoruz
Vanuatu Dışişleri Bakanı Regenvanu, fosil yakıtların tüketimiyle oluşan çevresel zararların büyük enerji şirketleri tarafından saklandığını ve bu şirketlerin dünya genelindeki sera gazı emisyonlarının üçte ikisinden sorumlu olduğunu belirterek, “Hükümet olarak çevrenin korunması amacıyla gerekli olan maliyeti, fosil yakıt şirketlerine yöneltmek için uluslararası hukuk dahil farklı yetki sınırlarındaki bütün yargı yollarını araştırıyoruz. Vanuatu iklim değişikliğinin en ön cephesinde yer alıyor. Vanuatu’yu tahrip eden iklim değişikliğine göz yumulmayacak.” ifadelerini kullandı.
Pam Kasırgası’nın dalgaları birçok Vanuatu adasını yutmuştu
Hızı saatte 340 kilometreyi bulan Pam kasırgası 2015’te Vanuatu’yu vurduğunda, yaklaşık 450 milyon dolarlık zarara yol açmış (GSYİH’nin yüzde 64’ü), halkın yüzde 80’inin kırsal kesimde yaşadığı ülkede can kayıplarına neden olmuştu.
Vanuatu gibi tropik iklime sahip ve ana karaya uzak ada ülkelerinin iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı daha korunmasız olduğuna dikkati çeken uzmanlar, küresel ısınma nedeniyle deniz seviyelerindeki yükselmenin öncelikle bu tür küçük adaları etkileyeceğini ifade ediyor.
New York Belediyesi davayı kaybetmişti
İklim değişikliği ve küresel ısınmaya neden oldukları iddiasıyla bugüne kadar enerji şirketlerine karşı ülke düzeyinde dava açılmasa da; ABD’de San Francisco, Oakland, Baltimore ve New York belediyeleri enerji firmalarını mahkemeye vermişti.
New York belediyesinin küresel ısınmaya neden oldukları iddiasıyla dünyanın en büyük 5 enerji firmasına ocak ayında açtığı dava; temmuz ayında enerji şirketlerinin lehine sonuçlanmıştı.
New York Güney Bölgesi Yerel Mahkemesi Yargıcı John F. Keenan da kararla ilgili olarak; iklim değişikliğinin neden olduğu sorunların yargı makamı yerine, devletlerin yasama ve yürütme kolları tarafından ele alınması gerektiğini belirtmişti.
