Uzmanlardan sömestr tatilini verimli geçirmek için etkili öneriler…
Zayıf karne getiren çocukların ailelerinin ise ceza sistemi uygulamak yerine ikinci dönemin nasıl daha verimli geçirilebileceğinin planlarını yapması gerekiyor. Memorial Hizmet Hastanesi Klinik Psikolog Emine Fettahoğlu, ailelerin sömestr tatilinde çocuklarının özgüvenini artırmak için yapması gerekenler hakkında bilgi verdi.
Çocuğunuzu sömestr tatilinde gelecek döneme hazırlayın
Çocukların karneleri tüm akademik hayatını belirleyen tek belirleyici unsur değildir. Eğitim ve öğretim bir süreçtir ve bu süreç iniş çıkışlı olabilmektedir. Çocukların karneleri hayatları boyunca alacakları son karne olmayacağı için bu konuda ailelerin çocuklarına karşı yaklaşımları önemli bir yer tutmaktadır. Ayrıca ailelere önemli görevler de düşmektedir.
Karne nasıl olursa olsun çocukların devamlılık sağladıkları ve çaba gösterdikleri alanda ödüllendirilmesi gerekmektedir. Aile bireylerinin çocukların hem dinlenerek, hem eğlenerek tatillerini yapmalarına destek olmaları önemli motivasyon sağlamaktadır. Bu nedenle verimli geçirilen sömestr tatili aslında gelecek döneme hazırlıktır.
Çocuğunuza bu karnenin son karne olmadığını hissettirin
Ebeveynlerin beklenmeyen karne notları karşısında tepkilerini kontrol etmesi gerekmektedir. Çünkü ailelerin bu tür tepkileri daha sonra çocukta farklı psikolojik belirtilere neden olabilmektedir. Çocuğu suçlamak, eleştirmek kendisini daha da kötü hissetmesine sebep olarak çocuğun özgüveninde zedelenmeye yol açar.
Ebeveynin karneden beklentisi öğrencinin okul düzeyi, yetenekleri ve olanakları çerçevesinde olmalıdır. Karne, öğrencinin kendisini ebeveynin ise çocuğunu değerlendirdiği bir belgedir. Bu nedenle zeka seviyesini, yeteneklerini, hayata karşı başarısını gösteren bir unsur değildir, çocuğun hangi alanlarda kendisini yeterli gördüğü ya da geliştirilmesi gereken alanların keşfini sürdüğü bir belgedir.
Çocuğunuzun aldığı bu karnenin son karne olmadığını hissetmesi için şu önerilere kulak verin:
- Çocuğunuza karnesindeki not başarısına göre ölçülü davranın.
- Çocuğunuzun düşük notları yerine iyi gelen notları için de övgüde bulunarak farkındalık yaratın.
- Okul hayatının sadece karneden ibaret olmadığını anımsatarak çocuğunuzu karne notuna göre değerlendirmeyin.
- Çocuğunuzun isteğine yönelik bir hediye alırken maddi boyu yüksek tutmamaya çalışın, ödülün amaca yönelik olmasını sağlayın.
- Karnesinde düşük not olan çocuğunuza ceza vermek, bağırmak, tepki göstermek yerine; zayıf notların çocuğunuzda ne gibi düşünceler oluşturduğunu anlamaya çalışın.
- Çocuğunuzun düşük notuna karşı tutumunuzu tartışmacı bir tavırla değil, çözüm odaklı yapın.
Karnesine nasıl yaklaşmalı?
Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Uzmanı Doç. Dr. A. Evren Tufan “Karnedeki notlar anne babalar tarafından başarının tek göstergesi olarak görülebilir. Diğer yandan çocuklar da notları nedeniyle kaygı duyabilir ve ebeveynleri ile bu notları paylaşmaktan çekinebilir. Anne babaların çocuklarına çaba ve başarıları için geri bildirim verirken sadece zorlandığı alanlara değil, güçlü yanlarına da odaklanması ve karnedeki notların akademik başarının tek göstergesi olmadığını göz önüne almaları önemlidir.
Geri bildirimlerde aşırı tepkiler ve sert yorumlardan, diğer çocuklarla kıyaslamadan kaçınılmalı, notların geliştirilmesi gereken alanları gösterdiği vurgulanmalıdır. Sayısal veya sözel dersler gibi belli alanlarda, uzun süren ve baştan beri devam eden, çocuğun diğer alanlardaki başarısı ile uyumsuz zorlanmanın öğrenim güçlükleri veya dikkat sorunlarını gösterebileceğine dikkat edilmeli ve bu konuda bir uzmandan yardım istenmelidir” diyor.
Sömestr tatilini verimli değerlendirmek için:
- Tatil süresince çocuğunuza başarısız olduğu alan ile ilgili sürekli hatırlatmalarda bulunup bu zamanı mutsuz ve üzgün geçirmesine neden olmayın.
- Karnenin iyi ya da kötü olmasına bakmadan çocuğunuzla birlikte gelecek dönem için plan yapın, çözüm odaklı fikirlerinizi çocuğunuzla paylaşarak ortak bir karar oluşturarak onda özgüven ve sorumluluk duygusunun gelişmesini sağlayın.
- Uyku, yemek, oyun,ödev ve dinlenme saatlerini çocuğunuzla birlikte belirleyin.
- Ortak bir karar ile yapılan etkinliklerde başarılı sonuç alınması halinde ödüllendirmeyi birlikte yapın.
- Sömestr tatilinde kaliteli zaman geçirebilmek için doğa yürüyüşü, açık hava etkinlikleri, kişisel gelişimine katkıda bulunacak kültürel geziler planlayın.
- Aile içi iletişimi artırmak için büyükleri ziyaret edin, ortak alanlarda birlikte etkinlik yapın, çocuğunuzun akranları ile vakit geçirmesine izin verin.
- Çocuğunuzu tatil sürecinde bilgisayardan, telefondan ve çeşitli oyun araçlarından uzak tutmaya çalışın.
Rahat geçirilen tatil okul döneminde zorluk yaşatmasın
Tatil dönemlerinde ödev yapmayan, erken kalkmayan okula yetişme gibi zorunlulukları olmayan çocuklar serbest zamanın rahatlığına alışmaktadır. Serbest yaşama alışan çocuklar tatil sonrası okula daha zor adapte olmaktadır.
Bu çocuklardaki okula karşı isteksizlik genellikle; karın ağrıları, odaklanamama, sinirlilik hali, uyuma, yemek yememe gibi durumlarla kendini göstermektedir. Bu durum da ebeveynler ile çatışmalara neden olarak devamında akademik başarısızlık ve özgüven eksikliğini getirmektedir.
Bu tür sıkıntılara neden olmamak için ebeveynlerin tatil bitmeden en az bir hafta önce çocukları ile birlikte okul düzeninin yeniden oluşturulması için plan yapması gerekmektedir. Çünkü öğrencinin okula karşı düzeni tekrar oluşturulmazsa rahat ve istenilen bir şekilde geçirilen tatil, okula dönülmesi ile birlikte zorlu bir sürece neden olmaktadır.
Sömestr tatiline özel 9 etkili öneri:
Yoğun geçen eğitim öğretim dönemine sömestr tatiliyle ara verilirken, ailelere bu süreçte önemli görevler düşüyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Doç. Dr. A. Evren Tufan, tatilin ilk birkaç günü çocukların mutlaka dinlenmesine izin verilmesi gerektiğini belirtirken, sonrasında onların gelişimlerini ve aile içi iletişimi destekleyecek şekilde vakit geçirilmesinin, bunu yaparken de çocukları etkinliğe boğmamanın önemini vurguluyor.
Doç. Dr. A. Evren Tufan, ebeveynlere; çocuklarının hem eğlenecekleri hem de öğrenecekleri bir sömestr tatili için 9 önerisini sıraladı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Çabalarını ve başarılarını takdir edin
Yaşı ve ders başarısı ne olursa olsun, her çocuk sömestr tatilinde ödüllendirilmek ister. Maddi değil manevi değeri yüksek ödül seçin ve çocuğunuza akademik sonucundan çok çabası ve çalışması için takdir ettiğinizi vurgulayın. Karnedeki notlarını, çocuğunuzun başarısının ve gelişmesinin tek göstergesi olarak değerlendirilmeyin, çocuğun ve ailenin geliştirmesi gereken alanları belirttiğine dikkat edin. Ödüllendirme ve geri bildirimlerde üslup çok önemli. Sınıf arkadaşları, kardeşleri ve akrabaların çocukları ile kıyaslamaktan kaçının.
İlk birkaç gün sadece dinlenmesine fırsat tanıyın
Çocukların uzun ve yoğun bir eğitim döneminden çıktığını göz önüne alarak, sömestr tatilinin ilk birkaç günü sadece dinlenmelerine izin verin. Bu süre çocukların kendi hallerine bırakıldıklarındaki davranışları hakkında ebeveynlere bilgi sağlayıcı oluyor ve tatil programını hazırlarken yol gösteriyor. Birkaç günlük dinlenmenin ardından, çocuğunuzun güçlü ve zayıf yanlarını da göz önüne alınarak ailece bir tatil programı oluşturabilirsiniz.
Tatil boyunca sadece akademik performansa odaklanmayın
Anne babaların ders yılı içerisinde ve sömestr tatilinde çoğunlukla akademik başarıya odaklanmaları ve tatilde de sürekli ders çalışmaya vurgu yapmaları çocuklarda yılgınlık, umutsuzluk veya inatlaşma gibi tepkilere yol açabiliyor.
Sağlıklı bir gelişim için akademik alanın dışında sosyal, duygusal ve bedensel gelişimin de önemli olduğu açık. Dolayısıyla, sömestr tatilini çocuğunuzun sadece ders çalışacağı ve ödev yapacağı bir zaman aralığı olarak görmeyin ve bütüncül gelişimi için bir fırsat olarak değerlendirin.
Ortak zevk alacağınız etkinlikler yapın
Sömestr tatili, ailece verimli ve keyifli bir şekilde zaman geçirebilmek için bir fırsat. Çocuğunuzla şartlarınıza uyan şekilde çevrenizdeki tarihi ve kültürel yapıları gezin ve gezdiğiniz yerlerle ilgili konuşun.
Diğer yandan evde beraberce kitaplar okumak ve okunan kitaplar üzerine konuşmak da aile içi iletişimi destekliyor ve çocukların kendilerini ifade etme becerilerini geliştiriyor. Çocuğunuzu spor ve bedensel etkinliklere yönelmeleri için teşvik edebilir; sinema, tiyatro ve konserlere gitmek ya da akrabaları/komşuları ziyaret etmek ailece yapılabilecek etkinlikler arasında sayılabilir.
Çocuğunuzu etkinliklere boğmayın
Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Uzmanı Doç. Dr. A. Evren Tufan “Sömestr tatili, ailece verimli ve keyifli bir şekilde zaman geçirebilmek için bir fırsattır. Bu fırsatı, kısıtlı bir zaman aralığında yerine getirilmesi gereken pek çok etkinlikle doldurmak ve çocukları bir etkinlikten diğerine koşturmak hem katıldıkları faaliyetlerden zevk almalarını engeller hem de aile içi ilişkileri olumsuz olarak etkileyebilir. Sömestr tatilinde çocukların sadece dinlenebilecekleri zaman aralıklarının da planlanması önemlidir” diyor.
Arkadaşları ile vakit geçirmelerine fırsat verin
Ders ve ödevlerin yoğunluğu nedeniyle çocukların çoğu arkadaşları ile kısıtlı zaman geçirdiğinden, sömestr tatili arkadaşlarıyla görüşebilmesi ve vakit geçirebilmesi için de bir fırsat sunuyor. Yaşıtları ile keyifle oynayarak veya spor yaparak geçirilecek bir zaman aralığı her çocuğun sosyal ve duygusal gelişimine olumlu etkide bulunuyor. Bu nedenle çocuğunuzun arkadaşlarıyla geçireceği vakitleri ve etkinlikleri onun yaşına ve gelişim düzeyine göre planlayabilirsiniz. Evde buluşma ya da sinema/tiyatroya beraber gitme gibi faaliyetler planlayabilirsiniz.
Program yapın
Zamanı verimli kullanabilmek, her yaştan birey için önemli bir beceri. Eğitim ve öğretim çağındaki çocuklar programları genellikle ders ve okul ile ilişkilendirdiğinden tatilde yapabileceklerini programlayamayabiliyor. Sömestr tatilini verimli şekilde geçirmek için program yapması konusunda çocuğunuza destek olmanız önemli. Tatil programını ailece yapın ve derslere/ödevlere ve diğer etkinliklere dengeli şekilde vurgu yapın. Tatil programı çocukların ödevleri ve derslerini son günlere sıkıştırmasını da engelleyebilir ve onlara düzenli çalışma alışkanlığı kazandırabilir.
Tablet ve televizyona sınır koyun
Tatil, çoğu çocuk için kuralların olmadığı, istedikleri kadar televizyon seyrettikleri, bilgisayarda oyun oynadıkları ve istedikleri saatte yatıp, geç vakitte uyandıkları bir dönem. Ancak, bu tür bir kuralsızlık hem sömestr tatilinin verimli bir şekilde geçirilmesini hem de okula tekrar başladığında ders ve uyku saatlerine uyumu engelliyor.
Tatilde, her ailenin kendine özgü olan kurallarının esnetilebileceğini ancak tamamen ortadan kaldırılmayacağını çocuğunuza anlatın. Bilgisayar/televizyon karşısında geçireceği zamanı okul dönemindekine göre artırabilirsiniz ancak mutlaka bir sınır koyun. Tatil süresince yapacağınız programda uyku saatini de belirleyerek geç yatma eğilimini kontrol edin.
Yaşlarına uygun sorumluluk ve görevler verin
Sömestr tatilini, çocuğunuza sorumluluk duygusu kazandırabilmek için bir fırsat olarak da görebilirsiniz. İlgi alanına göre ev içinde verilecek görev ve sorumluluklar, hem aile içi iletişimi artırıyor hem de onlara sorumluluk duygusu kazandırıyor.
Örneğin yaşına ve gelişim düzeyine göre, oda ve eşyaları toplamadan faturaları ödemeye kadar değişebilen sorumluluklar verebilirsiniz. Verilen sorumluluk ve görevlerin mükemmel olarak gerçekleştirilmesinden çok yerine getirebilmek için harcanan çaba önemli. Çocuğunuzun çabaları ve başarıları için vereceğiniz geri bildirimlerde üslubunuza dikkat edin.
