Bilim insanları, insanların DNA’larına bakarak yaşam süresi hakkında ipuçları elde edebilecek. Yarım milyon kişinin genetik haritası inceleyen uzmanlar; ilk yüzde 10’a girenlerin, son yüzde 10’da yer alanlardan 5 yıla kadar daha uzun yaşayabilecekleri sonucuna vardı.
Edinburgh Üniversitesi Usher Enstitüsü uzmanları, bir puanlama sistemi geliştirmek için yaşam süresi üzerinde etkili olan muhtelif genetik varyasyonları inceledi.
İnsan genomunda 12 bölgenin, yaşam süresini önemli ölçüde etkilediğini kesin olarak belirleyen uzmanlar, puanlama için yarım milyondan fazla kişinin genetik verilerini ve ailelerinin yaşam süreleri kayıtlarını değerlendirmeye aldı.
Kişilerin DNA’larına bakılarak yaşam sürelerine dair ipuçları elde edebileceğini belirten uzmanlar; puanlamada, ilk yüzde 10’a girenlerin, son yüzde 10’da yer alanlardan 5 yıla kadar daha uzun yaşayabilecekleri sonucuna vardı.
Kalp rahatsızlıkları ve sigara etkili!
Yaşam süresi üzerindeki en etkili bölgelerin, daha önce kalp rahatsızlığı ve sigarayla bağlantılı ölümcül hastalıklarla ilişkilendirilmiş olduğu belirtildi.
Araştırmada, doğrudan sigara kullanımıyla bağlantılı olmayan kanser türleriyle ilişkili genlerin dikkate alınmadığı kaydedildi.
Bulguların, yaşlanmayla bağlantılı biyolojik mekanizmalar ve hastalıklar hakkında da yeni anlayışlar kazanılmasını sağladığı belirtildi.
Araştırmanın sonuçları İngiltere Tıp Araştırma Konseyi ve AXA Araştırma Fonu tarafından desteklenen eLife dergisinde yayımlandı.
Sigaranın DNA’ya verdiği tahribat
2015 Nobel Kimya Ödülü kazanan bilim insanımız Aziz Sancar ve ekibi, sigaranın DNA’ya verdiği tahribatın haritasını çıkaran bir yöntem geliştirdi. Bu harita, DNA’daki hasarın onarılması ve ilaç geliştirilmesi konusunda son derece önemli.
Bilim insanları onlarca yıldır sigara içmenin DNA’ya zarar verdiğini ve akciğer kanserine neden olduğunu biliyordu. Bu zararı haritalandıran Prof. Dr. Aziz Sancar, çalışmasını University of North Carolina (UNC) laboratuvarında gerçekleştiriyor.
Dünyada sigara içen bir milyar insan var
Sancar, “Sigara, ABD’de kanser ölümlerinin yaklaşık yüzde 30’unu oluşturan bir kanserojen ve şu an ortaya çıkan hasarın genom üzerindeki geniş bir haritasına sahibiz” dedi.
Sigaranın ölümcül etkilerine dikkat çeken Sancar, bu tip haritalar sayesinde kişiden kişiye değişen direnç mekanizmasının daha iyi anlaşılabileceğini ve alınabilecek önlemlerin geliştirilebileceğini umuyor.
En tehlikeli kanserojen: BaP
Benzo[a]piren (BaP), mutajenik (DNA ile etkileşime girerek mutasyon oluşmasına neden olan kimyasal ya da fiziksel faktörler) ve yüksek derecede etkili bir kanserojen.
BaP’ın DNA’ya verdiği zararı haritalayan yöntem ile bilim insanları, hücrelerin onarmaya çalıştığı bu hasarlı alanları görebilecek.
Onarım sürecinde hücreler tarafından kesip atılan hasarlı parçacıklar ise genomdaki bütün hasarı tespit etmek ve haritalandırmak isteyen bilim insanları için altın bir fırsat.
Bu çalışma için gereken çaba ve masraf göz önüne alındığında, Sancar ve meslektaşları tarafından yayınlanan ilk harita mümkün olan en yüksek çözünürlüğe sahip değil. Ancak ölümle sonuçlanan kanserlerin daha iyi anlaşılabilmesi için, özellikle de bu tip haritaların rutin olarak kullanılmasına katkı sağlayacak.