Dijitalleşen dünyada neredeyse herkesin günde en az bir kere ziyaret ettiği İnternet, düşünüldüğü kadar masum değil. Web tarayıcılarından sosyal medya platformlarına kadar İnternete üzerinden bağlanılan hemen hemen her araç, İnternet kullanıcıları hakkında veri ve bilgi topluyor.
Sosyal medya uygulamaları hayatımıza girdiğinden beri İnternete olan düşkünlüğümüz daha da arttı. We are social media ve Hootsuite tarafından yapılan araştırma, Türkiye’deki İnternet kullanıcılarının günlük olarak ortalama 7 saat çevrimiçi kaldığını ortaya koydu. Listenin başında ise ortalama 10 saat ile Filipinler var!
Sosyal medya platformlarından Facebook, her bir kullanıcısının kişisel verilerini ve gönderileri topluyor. Bu kişisel verilere örnek vermek gerekirse: Yaş, meslek, siyasi yönelim, konum, hayatınızdaki önemli olaylar, Facebook haricinde gezdiğiniz web siteleri, Facebook ile giriş yaptığınız web sitelerdeki veri ve bilgileriniz, Facebook’a girmek için kullandığınız cihazın donanım ve yazılım bilgileri…
Hayalet profil nedir?
Facebook aslında Facebook kullanıcısı olmayan İnternet kullanıcılarının da bilgilerini topluyor. “Shadow Profile” olarak geçen, Türkçede hayalet profiller olarak bahsedebileceğimiz bu profillerin aslında birer Facebook hesabı yok. Facebook bu kullanıcıların bilgileri tarayıcı geçmişlerinden ve arkadaşları üzerinden topluyor.
İnternet kullanıcıları İnternette gezinirken, Facebook’un reklam pixel koduna ya da beğen/paylaş butonu gibi Facebook’a yönlendiren sosyal API (uygulama program arayüzü) aracılığıyla Facebook’a kendi bilgilerini gönderiyorlar. Bir Facebook kullanıcısından gelen veri, bir Facebook kullanıcısının verisine göre daha değersizdir Bunun sebebi de Facebook’un bir kullanıcısı değilseniz tarayıcı geçmişinize dayanarak reklamları sizin tercihlerinize göre düzenleyememesidir.
VPN kullanmak, Facebook’un sizi takip etmesini önler mi?
Facebook yine de bu veri ve bilgileri kullanmaktadır. IP adresinizi içeren bu veri ve bilgiler sayesinde Facebook size Facebook kullanıcısı olmaya davet eden reklamlar gösteriyor. Yani kullanıcı değilseniz, Facebook sizin tarayıcı geçmişinizden kazanç sağlayamıyor fakat sizi kazanmak için harcama da bulunuyor. VPN kullanarak Facebook’un sizi takip etmesini engelleyebilirsiniz.
Facebook’un hayalet profillerden elde ettiği diğer bir bilgi de kişiler listesini Facebook’a yükle özelliğidir. İnternet kullanıcıları Facebook’a kaydolduğunda, birçok birey bu özelliği kullanarak tanıdıklarını hızlı bir şekilde Facebook’ta bulmayı tercih eder. Muhtemelen bu bireylerden birkaçı Facebook kullanmıyordur ancak yine de bilgilerini kaydolan kişi aracılığıyla Facebook’a vermiş olurlar. Kişiler listesinde yer alan bilgilerin kapsamı kadar bilgi Facebook’a bu şekilde gönderilir.
Facebook bu tarayıcı üzerinden elde edilen bilgilerin bazılarını analitik programı için kullanıyor. Yani web ve uygulama geliştiricileri, web sitelerinin kaç kişi tarafından ziyaret edildiğini görmek için Facebook’a ödeme yapıyor. Facebook, bu bilgileri aynı zamanda olası saldırıları önlemek için de kullandığını iddia ediyor. Farklı bir ülkeden bir kullanıcı giriş yaptığında IP adresi üzerinden bunu belirleyerek kullanıcıyı doğrulamak için sorular sorduğunu belirtiyor. Acaba Facebook’un tek amacı bu mu?
Kişiler listesi aslında daha da ilginç bir durum. Facebook, Facebook kullanan ve kullanmayan bireylerin iletişim kurmasını sağlamak için iletişim bilgilerini kullanıyor.
Facebook “hayalet profil” diye bir profil yaratmadığını ve bu bilgileri Facebook’ta olmayan insanlara profil oluşturmak için kullandığını iddia ediyor.
VPN kullanarak Facebook ve benzeri diğer sosyal medya platformlarının sizi takip etmesini engelleyebilir ve kişisel veri ve bilgilerinizi gizli ve güvende tutabilirsiniz. IP adresiniz başta olmak üzere İnternet aktivitelerinizi kendinize özel sanal ağda yürütebilir ve üçüncü partilerin reklam ya da reklamdan uzak amaçlarla sizin veri ve bilgilerinizi kullanmasını engelleyebilirsiniz. Sınırsız bant genişliği sağlayan VPN programları kullanarak İnternet deneyiminizi iyileştirebilirsiniz bile. Bant genişliği olmayan VPN demek, donmayan videolar demektir.
Facebook kullanıyorsanız bile, Facebook oturumunuz açıkken İnternette ziyaret ettiğiniz web sitelerin hepsini Facebook takip ediyor. Facebook’u kullanmadığınız zamanlarda oturumunuzu kapatın ve çerezleri sıklıkla temizleyin.
