İstanbul’a en yakın fay hattı kırılırsa kaç büyüklüğünde deprem olur? Acil durum senaryoları neler?
İçinde 960 parça malzeme bulunan konteynerlerden en çok jeneratör ve delici aletler gibi pahalı eşyalar çalındı. Hırsızlık olaylarının artması üzerine içinde 960 ayrı malzeme bulunan konteynerlerin yerleri değiştirildi. 2009 yılında deprem konteynerlerinin bakımı ve kontrolleri İstanbul Valiliği Afet Yönetim Merkezi tarafından ilçe belediyelerine devredildi.
Bugün ilçelerde toplam 499 adet konteyner bulunuyor. Konteynerlerin içinde olası bir deprem sonrası profesyonel ekipler gelinceye kadar vatandaşların kullanması için tam 39 adet malzeme bulunuyor. Ancak kapalı bir şekilde tutulan konteynerleri afet anında kimin, nasıl açacağı hakkında birçok vatandaşın bilgisi yok.
Prof. Dr. Naci Görür: Marmara’da 3 hat aynı anda kırılırsa yaşayacağımız deprem 7.5 büyüklüğünde olacak!
— ’30 yıl içinde İstanbul’da deprem olacak’ dedik ve bu tespitimiz halen geçerliliğini koruyor. Bu belirtilen 30 yıl için +/- 10-15 yıl içinde depremin yaşanacağını yabancı uzmanlar da ifade ediyor.
— Marmara’da 3 hat aynı anda kırılırsa yaşayacağımız deprem 7.5 olacak. Adalar’ın güneyinden geçen, İzmit Körfezi’nden Boğaz’a uzanan fay hattı. Bu fay hattının kırılması durumunda ise yine 6 büyüklüğünde bir deprem öngörülmektedir.
— Şayet bu bahsettiğimiz üç fay hattının aynı anda kırılması durumunda ise yaşayacağımız depremin büyüklüğünün 7.5’i bulacağını söylememiz gerekiyor.
Konteynerlar gerçek anlamda kullanılabilirse çok yararlı olabilir
Prof. Dr. Naci Görür, konteynerler “Gerçek anlamda kullanılabilirse çok yararlı olabilir” dedi. Görür “1999 depreminde en büyük kaybı, göçük altındaki insanlara ulaşamam sebebi bu tür aletleri hemen getiremememiz oldu. Bu yüzden konteynerler yapıldı. Deprem olduğu zaman, kim nerede nasıl ona ulaşacağı ortaya konulursa son derece yararlı olur. Şu an öyle bir organize yerleşim olduysa da henüz bildirilmedi.
Herhalde 3-5 göçüğü, 3-5 binanın enkazında araştırma arama yapıp insanları kurtaracak kadar, basit bir takım aletleri koymuşlardı. Daha önce birçok semte kurulduğunu o semtlerin yeri belliydi, nereye koyulduğu belliydi.
Ondan sorumlu olan yapı belliydi. Olası depremde kimin onu nasıl kullanacağı organize edilmişti. Şimdi yeniden böyle bir organizasyon yapılırsa ve işlevsel hale getirilirse, çok yararlı olacaktır. Göçük çok fazla olabilir ama her semtin belirli yerlerine konteynerlar konulabilir” dedi.
Konteynerin içinde 39 adet farklı malzeme bulunuyor
Avcılar Belediye Başkan Vekili Tuncay Gündüz, ilçede 9 adet konteynerin bulunduğunu belirtti. Gündüz, “Toplanma alanlarının yanına koyuyoruz. Deprem esnasında halkımız toplandığı yerde, bunlarla en azından insanlara faydalı olmak için konteynerini açıyoruz. Ayda bir içindekiler kontrol ediliyor. Ve eksik gedik olduğunda değiştirilerek bakımı yapılıyor” dedi.
Avcılar Belediyesi Sivil Savunma Uzmanı İbrahim Berber, konteynerlerde 39 farklı araç, gereç ve malzemenin olduğunu belirterek; “Bu konteynerlerdeki malzemelerin kullanım amacı, bir bölgede afetin yaşanması halinde profesyonel ekiple gelinceye kadar, orada bulunan halkın birbirine yardım etmesi durumunda basit kurtarma gereçleri diye ifade edebileceğimiz malzemeler bulunmakta. Jeneratör, kırıcılar, aydınlatma cihazları, battaniyeler, sedyeler, emniyet şeridi bandı, su tankı, yakıt tankı. Değişik ve çeşit çeşit malzeme bulunmakta” diye konuştu.
Kilitli şekilde bulunan konteynerlerin anahtarlarının belediyeler, emniyet birimleri ve muhtarlıklar da bulunduğunu belirten Berber, acil durumlarda ise vatandaşların kilitleri kırarak malzemelere ulaşabileceğini söyledi.
İstanbul’da 2 bin 871 adet acil toplanma alanı var
Öte yandan olası bir deprem ya da afetlere karşı alınabilecek önlemler kapsamında ‘afet ve acil durum toplanma alanları’ büyük önem taşıyor. Acil toplanma alanları, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Büyükşehir ve ilçe yetkililerince yapılan toplantılarla belirleniyor. Belirlenen noktalar sayısal hale (elektronik) getiriliyor. Alt yapı, zemin hijyen ve çevre koşulları açısından yapılan değerlendirmelerin ardından bu alanlara AFAD tarafından yeşil renkte tabelalar yerleştiriliyor.
İstanbul’da 39 ilçede toplam 2 bin 800 ‘afet ve acil durum toplanma alanı’ belirlenmiş durumda. Bu alanlar geçen yıl başlatılan uygulama sayesinde E-Devlet üzerinden görülebiliyor.
E-devletten size en yakın acil toplanma alınını öğrenebilirsiniz
Vatandaşlar, kendilerine en yakındaki toplanma alanını öğrenmek için E-Devlet üzerinden sorgulama ekranı ile ev adreslerine en yakın toplanma alanlarını görebiliyor. Yine sorgulama ekranında bulunan harita aracılığı ile konum hakkında detaylı bilgi alabiliyor.
AFAD’dan Afete Hazır Türkiye projesi
Türkiye’de afet konusunda en yetkili kamu kurumu olan Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), bu yıl “Afete Hazır Türkiye” projesini başlattı. Bu projeyle bir dizi kişiye eğitim verilerek, halkın afet sonrasındaki ilk 72 saate hazır olması amaçlanıyor. AFAD’ın websitesinde, proje kapsamında İstanbul’da şu ana kadar 487 bin 776 kişiye ulaşıldığı belirtiliyor.
İstanbul’da fay hattı nereden geçiyor, en riskli bölgeler neresi?
İstanbul’un altından geçen bir fay hattı bulunmuyor. Ancak Marmara Depremi’nde kırılan Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın bir uzantısı, İstanbul’un Adalar ilçesinin güneyinden geçiyor.
Bu nedenle de İstanbul’da güneyden kuzeye doğru ilerledikçe deprem riski de azalıyor.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (TMMOB) bağlı Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Sekreteri Oktay Kargül, İstanbul’daki bölgelerin farklı nedenlerle risk altında olduğunu söyledi.
Kargül, “Bazıları yapı stokuyla çok ciddi risk taşıyor, bazıları da zemin yapısıyla. Özellikle Bahçelievler ve Fatih yapı stokuyla çok ciddi risk taşıyor. Çok hasar görme ihtimali, yıkılma ihtimali yüksek yapılar, bu iki bölgede bulunuyor. Ama Kartal, Maltepe, Zeytinburnu gibi alanlarda da yapı stoku olduğu kadar Marmara Denizi’nden yükselecek denizin de etkilemesi bekleniyor” dedi.
Kargül, İstanbul’un tsunami riskiyle karşı karşıya olduğunu ve “çarpık kentleşmenin” bu riskin yaratacağı potansiyel zararı da artırabileceğini ifade etti.