Bankacılık Kanunu ve diğer bazı kanunlarda önemli değişikler öngören tasarı Meclis’e sunuldu. Vatandaşın büyük projelere ortak olabilmesinin önü açılırken, Varlık Fonu’na kredi sınırlamalarına takılmadan borçlanma imkanı geliyor. Finansal piyasalara “manipülasyon ve yanıltıcı işlemlere” hapis cezası alt limiti 3 yıla çıkıyor. Bankacılık işlemlerinde ücret ve komisyonları belirleme yetkisi Merkez Bankası’na devrediliyor.
AKP milletvekilleri, Bankacılık Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapan yasa teklifini dün TBMM’ye sundu. Teklif, önemli değişiklikler öngörüyor.
1- Büyük projelere kaynak vatandaşın cebinden
Sermaye Piyasası Kanunu’na eklenecek düzenleme ile vatandaşa büyük projelere “ortak olma imkanı” getiriliyor. Düzenleme ile Kanal İstanbul ve “yerli otomobil” gibi projelere finansman sağlanabilecek.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) teklife dair bilgi notuna göre, “Düzenleme ile aracı kurumlara proje finansmanı kredisi verme, altyapı yatırımları gibi büyük projelerdeki kredilerin menkul kıymetleştirilmesi, bu projelerin nakit akışlarına dayalı menkul kıymet ihraç edilmesi ve proje finansman fonu kurulması imkanları getiriliyor”.
Nota göre “Bu sayede büyük altyapı projelerinin finansmanında banka kredisinin yanı sıra sermaye piyasalarının da aktif olarak kullanılmasının” önü açılmış olacak.
2- Yapay fiyata büyük ceza
2018 ve 2019’daki döviz kuru artışlarında hükümet, bu durumu “finansal saldırı” olarak nitelemiş ve “yapay fiyat oluşumu” olduğunu öne sürmüştü. Şimdi, bu konuda bir düzenleme geliyor.
Bankacılık Kanunu’na “Finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler” başlığı altında yeni bir madde ekleniyor. Finansal piyasalarda yapay arz, talep veya döviz kuru dahil fiyat oluşumunu sağlamak amacıyla işlem yapan bankalara sağlanan menfaatin iki katından az olmamak üzere bir önceki yıl sonu finansal tablolarında yer alan faiz, kâr payı gelirleri, alman ücret ve komisyonlar ile bankacılık hizmet gelirleri toplamının yüzde 5’ine kadar idarî para cezası verilecek.
3- Varlık Fonu’na borçlanma yetkisi
Düzenlemeyle Türkiye Varlık Fonu’na kredi sınırlamalarına maruz kalmadan işlem yapma ve borçlanma imkanı getiriliyor.
4- Hapis cezasında alt limit 3 yıla çıkıyor
İnternet ortamı dahil farklı araçlarla gerçeğe aykırı veya yanıltıcı bilgilerin yayılması, tasarruf sahiplerinin gerçeğe aykırı veya yanıltıcı şekilde yönlendirilmesi ya da bu amaçları sağlamaya yönelik benzer işlem ve uygulamaların yapılması; finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler olarak kabul edilecek. Hangi işlem ve uygulamaların bu madde kapsamına gireceği BDDK tarafından belirlenecek.
Bilgi suistimali ve piyasa dolandırıcılığı suçlarında hapis cezasının alt limiti 2 yıldan 3 yıla çıkarılıyor.
5- Bankacıların imza yetkisi kaldırılabilecek
Bankacılık sistemini tehlikeye düşürdükleri tespit edilen banka mensuplarının imza yetkisi geçici olarak kaldırılabilecek. Ayrıca bankaların aldığı komisyonların belirlenmesi yetkisi de Merkez Bankası’na veriliyor.
Sistemik önemi haiz bankaların kendiliğinden, faaliyetleri ve üstlendikleri risklerle uyumlu olarak gelecekte ortaya çıkabilecek olumsuz gelişmeler karşısında alacakları önlemleri içeren planları hazırlayarak uygulaması öngörülüyor.
6- Merkez Bankası’na ücret ve komisyonları belirleme yetkisi
Yasa teklifiyle bankaların kredi, mevduat, dış ticaret, transfer, nakit yönetimi ve kredi kartı gibi tüm faaliyetlerinden her ne ad altında olursa olsun aldıkları ücret, masraf ve komisyonların belirlenmesi yetkisi Merkez Bankası’na veriliyor. Yasa teklifiyle izinsiz mevduat toplamaya karşı internet sitelerine erişimin engellenmesi hükmü getiriliyor.
7- İzinsiz limit artışına ceza
Kurul kararıyla ve gerekçesi belirtilmek suretiyle Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu kapsamındaki kuruluşlara, kart çıkaran kuruluşların, talepte bulunmayan veya sözleşme imzalamayan kişiler adına kart vermeleri; kart çıkaran kuruluşların, kart hamilleri talep etmedikçe kart limitlerini artırmaları halinde 25 bin liradan 50 bin liraya kadar, koruyucu hükümlere aykırılık halinde 50 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
8- Müşteri sırrına yurt dışı yasağı
Bankacılık faaliyetlerine özgü olarak bankalarla müşteri ilişkisi kurulduktan sonra oluşan gerçek kişilere ait kişisel veriler ve tüzel kişilere ait bilgilerin müşteri sırrı haline geleceği netleştirilmekte, sır saklama yükümlülüğünden istisna tutulan haller haricinde müşteri sırrı ya da banka sırrı niteliğinde olan her türlü verinin, yurt dışındaki üçüncü taraflar ile paylaşılması ya da bunlara aktarılması konusunda Kurula, ekonomik güvenliğe ilişkin yapacağı değerlendirme sonrasında yasaklama getirme yetkisi verilecek. Bankaların faaliyetlerini yürütmede kullandıkları bilgi sistemleri ve bunların yedeklerinin yurt içinde bulundurulması hususunda Kurul, karar almaya yetkili kılınıyor.
9- Risk grupları tanımına etkinlik kazandırılması
Bankaların grup bazında kredi risklerinin takibinde önem taşıyan risk grubu tanımı genişletilerek, risk gruplarının Basel Bankacılık Denetim Komitesi tarafından yayımlanan standartlar ile uyumlu olarak uygulanmasına yönelik esasların denetim otoritesi tarafından belirlenmesi sağlanmaktadır.
10- İzinsiz faaliyetlere karşı erişim yasağı uygulaması
İzinsiz mevduat toplama, bankacılık faaliyetinde bulunma, banka adını kullanma vakalarına karşı karşı internet sitelerine erişim yasağı uygulaması geliyor.
İzinsiz mevduat toplama, bankacılık faaliyetinde bulunma, banka adını kullanma vakaları ile sıklıkla karşılaşılmaktadır. İzinsiz faaliyetlerin işlenmesinde kullanılan internet sitelerine erişimin engellenmesi vatandaşların mağduriyetinin önüne geçilmesi bakımından büyük önem arz etmektedir. Değişiklikle, izinsiz bankacılık faaliyetlerine karşı erişim yasağı uygulamasının alınacak tedbirler arasına eklenmesi amaçlanmaktadır.
