Dolar/TL kuru bugün itibariyle 7,09’u geçerek 13 Ağustos 2018’den beri en yüksek gün içi seviyeye ulaştı.
Dolar/TL kuru bugün günlük yüzde 0,50’nin üzerinde değer kazanarak 7,09 seviyesinin üzerine yükseldi.
Kur, 13 Ağustos 2018’de 7,24 ile rekor kırmıştı.
Bloomberg HT’nin haberine göre küresel çapta dolar talebi son dönemde Türk Lirası ve birçok gelişen ülke para birimine baskı yapmaya devam ediyor.
Bugün çoğu para birimi dolar karşısında yatay seyrederken Güney Afrika Randı ve Meksika Pesosu dolara karşı yükselişte.
Reuters ajansının haberine göre piyasada dün başlayan ve bugün iki ihale ile devam edecek Hazine borçlanmaları takip ediliyor.
Dün yaklaşık 9 milyar TL borçlanma gerçekleştiren Hazine, bugün 2 yıl vadeli yeni gösterge tahvilin ilk ve 5 yıl vadeli TÜFE’ye endeksli tahvilin yeniden ihraçlarını gerçekleştirecek.
Bugün ayrıca TCMB aylık fiyat gelişmeleri ve reel efektif döviz kuruna dair açıklamalar da takip edilecek.
Bugün ABD’de ISM İmalat Dışı PMI Endeksi izlenirken cuma günü ABD’de açıklanacak tarım dışı istihdam verisi doların hareketi açısından önemli.
TL yılbaşından beri yüzde 15 değer kaybetti
Koronavirüs salgınının piyasalarda yarattığı endişe ile ekonominin hem üretim hem tüketim bacağında yaşanan aksaklıklar, çoğu para biriminde baskı yaratıyor.
Bu yılın başından beri TL, dolara karşı yüzde 15 değer kaybetti.
Diğer gelişmekte olan kimi para birimlerinde %25’i aşan kayıplar yaşanıyor. Bazı para birimleri ise TL’den daha iyi bir performans gösteriyor.
Analistlere göre bu farkta kamunun artan döviz arzı ve petrol fiyatlarındaki düşüş belirleyici.
Türkiye’deki verilere baktığımız zaman dün gelen imalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI) verisi, koronavirüs salgınını durdurmak için alınan önlemler nedeniyle nisanda tarihinin en sert düşüşünü kaydetti; 11 yılın en düşük seviyesi olan 33,4’e indi.
Endeks küresel finansal krizin en ağır etkilerinin hissedildiği Ocak 2009’da 32,9, Şubat 2009’da 33,4 değerini almıştı.
Fabrikaların koronavirüs nedeniyle kapatılması sonucu imalat ve yeni siparişler endeksleri nisanda sırasıyla 16,9 ve 17,8’e gerileyerek endeks tarihinin en düşük değerini aldı.
İmalatçıların satın alma faaliyetlerindeki zayıflama, koronavirüs salgınının tedarik zincirlerinde yarattığı tahribatı gözler önüne serdi.
Siparişlerin teslim süresi anket tarihinin en uzun değerini alırken imalatçılar bazı tedarikçilerin kapanması nedeniyle hammadde ve lojistikte zorluk çektiklerini ifade ettiler.
Nisan ayı enflasyon verisi ise yıllık olarak %10,94 geldi.
Tahvil getirilerinde düşüş
BDDK’nın bankaları daha çok kredi vermeye, tahvil alımına gitmeye ya da TCMB ile swap yapmaya yönelten kararı sonrası TL cinsi tahvil getirilerinde sert düşüşler görülüyor, Hazine eurobondlarına da ilgi arttı.
Gösterge 2 yıllık tahvilde bileşik getiri geçen hafta %8,71’e kadar geriledi. Bu tahvilde iki hafta önce getiri %12’nin üzerindeydi.
BDDK kararından beri bileşik getiri 360 puan düştü.
TCMB’nin rezervlerinde erime
Kimi uzmanlar ve analistler dolar/TL kurunun geçen hafta 7’nin üzerine çıkmasında, TCMB’nin rezervlerinde görülen erimenin yol açtığı endişenin rol oynadığını düşünüyor.
Uzun zamandır piyasalarda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) kurun 7 seviyesinin üzerine çıkmasını engellemek için rezervlerini erittiği yönünde haberler var.
Reuters haber ajansı, TCMB rezervlerinin endişe verici boyutlara indiğini aktardı.
Türkiye’nin koronavirüs salgınına yanıt olarak mart ayının ortasından bu yana 5 milyar dolar ile rekor düzeyde devlet tahvili satın aldığını belirten Reuters, aynı zamanda Merkez Bankası’nın kurun 7 seviyesinin üzerine çıkmaması için nisan ayının ortasından beri swap yöntemiyle ve kamu bankaları aracılığıyla yabancı para rezervlerini erittiğini öne sürdü.
Reuters, işlemcilerin hesaplarına göre kamu bankalarının bu yıl 32 milyar dolar döviz sattığını ve bunun 2020’nin henüz ilk dört ayı geçmiş olmasına rağmen geçen yıl piyasaya yapılan müdahalelerin toplamına eşit olduğunu belirtti.
“Rezervler eksiye düştü” iddiaları
Kimi işlemcilerin hesaplamaları ise TCMB’nin net rezervlerinin eksiye düştüğünü öne sürüyor.
Reuters’in görüştüğü ve isminin kullanılmasını istemeyen işlemciler, kurun 7 seviyesinin üzerine çıkmasının bugüne kadar kamu bankalarının döviz satışları ile sağlandığını söyledi.
Ancak işlemciler, bu satışların sürdürülemeyecek olmasının TL üzerinde satış baskısı yarattığını dile getirdi.
Bir işlemci kendi hesaplamalarına göre TCMB’nin net rezervlerinin eksi 2 milyar dolara düştüğünü öne sürerek, “hiçbir ülkenin böylesine bir rezerv kaybını kaldıramayacağını” dile getirdi.
Bu durumun en çok Türkiye’nin bu yıl ödemek durumunda olduğu 170 milyar dolar döviz borcuna olumsuz yansıyacağı düşünülüyor.
Kanada merkezli yatırım bankası TD Securities, geçen hafta yayımladığı raporunda bu hızla giderse TCMB’nin temmuz ayı itibarıyla rezervlerini eritebileceğini kaleme belirtti.
Bloomberg HT televizyonu genel yayın yönetmeni ekonomist Gökhan Şen, konuyla ilgili Habertürk gazetesine yazdığı makalede rezervler ve kur arasındaki ilişkiyi şu şekilde açıklıyor:
“Kimileri belirsiz ortamda farklı sebeplerle kurunun eridiğini görüyor. Ülkemiz burada örneğin. Belirsizlik içinde rezervler satılıyor ve bu sefer de rezervler düşük olduğu için kur değer kaybediyor. Bir nevi negatif beslemeli döngü.”
TCMB Başkanı: Endişe edilecek bir şey yok
TCMB Başkanı Murat Uysal ise geçen hafta gazetecilere yaptığı açıklamada rezervlerle ilgili endişe edecek bir durum olmadığını söyledi.
Bir gazetecinin Merkez Bankası’nın rezervlerinin eksiye geçtiği yönündeki haberleri hatırlatması üzerine Uysal şu yanıtı verdi:
“Olağanüstü bir dönemden geçiyoruz. Risk iştahı azaldı. Gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışı oldu. Bizim de diğer merkez bankalarında olduğu gibi dalgalanmalar ve rezerv seviyelerinde dalgalanma olabiliyor.
“İletişimimizde sıklıkla söylediğimiz gibi toplam rezervler üzerinden rezervleri değerlendirmek gerekir. Genel rezerv seviyemizde kısa vadeli yükümlülükler açısından bir sıkıntı olacağını değerlendirmiyoruz.”
“Kur hedefi olmadığını son iki aydaki gelişmelere bakarak izleyebiliriz. Kur seviyesi ile ilgili bir savunma mekanizmamız yok” diyen Uysal, ayrıca şu açıklamada bulundu:
“Merkez bankalarıyla olan swap görüşmelerimizin devam ettiğini belirtmiştim. Bu dönemde daha da güçlendirme yönünde çalışmalarımız devam ediyor. Daha fazla sayıda merkez bankasıyla swap hattı kurulmasıyla ilgili süreç devam ediyor. Rezervlerdeki dalgalanmanın geçici olduğunu söyleyebilirim. Kurlar üzerindeki baskı giderek azalacaktır” dedi.
Brüt rezervler 1,3 milyar dolar düştü
Perşembe günü TCMB’nin açıkladığı Haftalık Para ve Banka İstatistikleri’ne göre Merkez Bankası’nın brüt döviz rezervleri önceki hafta 1,3 milyar dolar düşerek 52,7 milyar dolara indi.
Toplam rezervleri ise 1 milyar 464 milyon dolar azalarak 86 milyar 447 milyon dolara geriledi.
Merkez Bankası’ndan Dolar/TL için yeni swap hamlesi
Merkez Bankası, döviz karşılığı TL swaplarda limiti yüzde 30’dan yüzde 40’a çıkardı.
Bankalara gönderilen duyuruya göre Döviz Karşılığı TL Swap Piyasası işlem limitleri, Döviz ve Efektif Piyasaları işlem limitlerinin yüzde 30’undan yüzde 40’ına çıktı.
Dünya’nın aktardığı habere göre, Merkez Bankası yurtdışı ile swap imkanları oldukça daralan bankaların daha fazla döviz vererek TL almasına imkan verirken Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) aktif rasyosu ile artan işlemlerin yükselişinin sürdürmesini sağladı.
Merkez Bankası ilk önce 4 Nisan’da yaptığı düzenlemede geleneksel swap ihale limitleri Döviz ve Efektif Piyasası işlem limitlerinin yüzde 20’sinden yani yaklaşık 10 milyar dolardan yüzde 30’una yani yaklaşık 15 milyar dolara yükseltilmişti.
22 Nisan’da ise kotasyon swap limitlerini yüzde 30’a çıkarmıştı. Böylece her iki kanaldan 15 milyar dolarlık swap imkanı sağlanmıştı. Şimdi limit yüzde 40’a çıkarıldı ve 20 milyar dolarlık swap imkanı sağlanmış oldu.
