Belçika’da Devlet Bakanı Eva De Bleeker’in gizli bilgiyi paylaşarak AB’nin aşılara doz başı ne kadar ödediğini açıklaması aşı fiyatları üzerinde tartışma yarattı. AB’nin korona aşısını ABD’ye oranla yüzde 24 daha ucuza aldığı ortaya çıktı. Pfizer tepki göstererek “Anlaşmanın gizliliğinin ihlal edildi” dedi.
Aşı fiyatı tartışması: Gizli bilgi paylaşılınca aşıyı ucuza alanlar belli oldu
Belçika’da Bütçe ve Tüketici Haklarını Korumadan Sorumlu Devlet Bakanı Eva De Bleeker, Covid-19 aşıları için üreticilerin, Avrupa Birliği ile doz başına yaptığı fiyat anlaşmasının detaylarını açıkladı.
Gizli bilgiyi Twitter hesabından yaptığı paylaşımla açıklayan De Bleeker’in bu hamlesi hem AB’den hem de aşı üreticilerinden tepki çekti. Bakan, paylaşımını sildi ancak sosyal medya kullanıcıları, paylaşımın yayında kaldığı sürede ekran görüntülerini alınca gizli tutulan anlaşma detaylarına tüm dünya ulaşmış oldu.
Paylaşıma göre AB’nin aşı üreticileriyle doz başına yaptığı anlaşma şu şekilde:
- Oxford/AstraZeneca: €1.78
- Johnson & Johnson: $8.50
- Sanofi/GSK: €7.56
- Pfizer/BioNTech: €12
- CureVac: €10
- Moderna: $18
Her ülkeye ayrı fiyat
Standart bir fiyattan ziyade her ülkeyle ayrı ayrı anlaşma yoluna giden aşı firmalarının AB’ye verdiği fiyatların ortaya çıkmasının, pazarlık aşamasında diğer ülkeler için bir referans noktası oluşturması bekleniyor. Listede Moderna aşısı, AB’nin aldığı en pahalı aşı olarak öne çıkarken Oxford/AstraZeneca aşısı ise en ucuz aşı olarak dikkat çekiyor.
Belçika Devlet Bakanı Eva De Bleeker’ın Twitter’dan paylaştığı fiyat listesi:
Pfizer: Anlaşmanın gizliliğinin ihlal edildi
Pfizer adına açıklamada bulunan Elisabeth Schraepen, anlaşmanın gizliliğinin ihlal edildiğini ifade etti ve yaptığı resmi açıklamada “Bu fiyatlar, AB komisyonuyla yapılan sözleşmedeki gizlilik maddesiyle korunmaktadır” dedi.
Dünyadaki neredeyse her ülke Covid-19’a karşı kitle bağışıklığı için toplu aşılanma yoluna gitmeyi düşünüyor ve her ülke sağlık programı kapsamında risk grubundaki ve güvence dahilindeki vatandaşlarını aşılamak için üreticilerle büyük anlaşmalar yapma yolu arıyor. Her zaman ticari sır olarak saklanan aşı ve ilaç fiyatlarının bu şekilde ayyuka çıkmasının yaratacağı etki de merak konusu.
AB, ABD’ye oranla yüzde 24 daha ucuza alacak
ABD özelinde aşı fiyatları konusunu ele alan yatırım ve araştırma firması Bernstein Research’nın yaptığı çalışmaya göre BioNTech’e ilk aşamadan beri destek sağlayan AB, Pfizer/BioNTech aşısını ABD’ye oranla yüzde 24 daha ucuza alacak.
Bernstein’a göre ABD, Oxford/AstraZeneca aşısının dozuna 4 dolar, AB ise 1.78 Euro (yüzde 45 daha ucuz) ödeyecek. Buna karşın ABD, üretim aşamasında 2.5 milyar dolar destek verdiği Moderna aşısı için 15 dolar ödeyecek. AB ise Moderna ile doz başına 18 dolar ödemek için anlaşmaya vardı.
Üretim aşamasındaki destek fiyatları etkileyecek
Birleşik Krallık örneğinde konuyu ele alan The Guardian, hükümetin aşı çalışmaları için finanse ettiği şirketlerden aşı alırken uygun bir fiyat aldığı değerlendirmesinde bulunurken üretim aşamasında Pfizer/BioNTech ve Moderna’ya finansal açıdan bir destek sağlanmadığının ve bunun da nispeten fiyatı yükselteceğinin altını çizdi.
Eva De Bleeker, 17 Aralık’ta yaptığı paylaşımda Belçika’nın toplamda 279 milyon Euro ödeyerek 33.5 milyon doz aşı alacağını açıklamıştı. AB anlaşmasının dışında yer alan Birleşik Krallık ise yedi farklı üreticiden toplamda 357 milyon doz aşı alacak. Dünyada herkesten önce Pfizer/BioNTech aşına onay veren Birleşik Krallık, Pfizer/BioNTech’ten 40 milyon doz, AstraZeneca’dan ise 100 milyon doz aşı alacak.
AB adına yaşanan çarpıcı gelişmeye dair açıklamada bulunan yetkililer “Bu konu hakkında hiçbir şey söyleyemeyiz. Aşılar ve fiyatları hakkındaki her şey, toplumun ve ayrıca devam eden müzakerelerin menfaati açısından gizlilik hükümleri kapsamındadır” diye konuştu.
Birleşik Krallık’ta ise hükümet, açıklamasında “Hükümet tarafından güvence altına alınan her bir aşının maliyeti, her firmayla farklı olarak müzakere edildi ve Birleşik Krallık’a güvenli ve etkili bir aşı programı sunabilmek adına ödenen paranın karşılığını alabilmek için değerlendirildi” ifadelerine yer verdi.
