10 temel gıda ürünü için Türkiye’deki asgari ücretli 20.6 saat, Almanya’daki 2.8 saat çalışıyor. Avrupalının market sepeti bizden daha ucuza doluyor. Türkiye gıda enflasyonunda dünya şampiyonu oldu. Uzmanlara göre zamlarla reel gelir düştü; Türkiye’de satın alma gücü gittikçe buharlaşıyor!
Gıda fiyatlarında yıllık yüzde 20.6’ya ulaşan artışla 37 üyeli Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nde (OECD) ilk sırada yer alan Türkiye, market alışverişinde de Avrupa’yı geride bıraktı.
Market alışverişinde Türkiye’nin Avrupa’yı geçmesi alım gücündeki uçurumu iyice ortaya çıkardı.
Sözcü gazetesinden Nuray Tarhan’ın haberine göre, 10 temel gıda maddesinden oluşan alışveriş için bir Türk vatandaşı 259 lira öderken, Birleşik Krallık vatandaşı aynı sepete 202.37 lira, Almanya vatandaşı ise 246.6 lira ödüyor.
Bu sepeti almak için Türkiye’deki asgari ücretlinin 20.6 saat çalışması gerekirken, Birleşik Krallık’taki asgari ücretlinin 2.27, Almanya’dakinin ise 2.8 saat çalışması yeterli. Ayda 2.826 lira alan Türk asgari ücretli maaşının yüzde 40’ını gıdaya ayırmak zorunda kalırken, Birleşik Krallık ve Almanya’daki asgari ücretlilerin ayırdıkları pay ise yüzde 5-10 civarında.
Satın alma gücü düştü
CHP Genel Başkan Tarım Politikalarından Sorumlu Başdanışmanı Orhan Sarıbal, asgari ücretle geçinen vatandaşlar ile Avrupa ülkelerindeki asgari ücretliler arasında alım gücü açısından uçurum olduğunu belirterek; “Bugün Almanya’daki bir asgari ücretli maaşı ile 264 kilo kıyma, 2 bin 640 litre süt veya 13 bin 620 adet yumurta alabiliyorken, ülkemizde asgari ücretle ailesini geçindiren bir kişi Et ve Süt Kurumu’ndan 76 kilo veya marketten 64 kilo kıyma alabiliyor. Aynı şekilde 470 litre süt 3 bin 700 adet yumurta alabiliyor” dedi.
“Zamlarla reel gelir düştü; satın alma gücü gittikçe buharlaşıyor!”
Ekonomist Dr. Murat Kubilay da kriz ve pandemi döneminde gelir adaletsizliğinin artması, maaşların asgari ücret ve etrafında kümelenmesi sonucu satın alma gücünün düştüğüne dikkat çekti.
Vatandaşların gıda satın alma güçlerindeki düşüşte hem arz zayıflığı hem de gelir düşüşünün etkili olduğunu belirten Kubilay, şunları söyledi:
“İthalatla dengelenebilen fiyat artışları, makul fiyatlı zirai üretimin başarılamadığını ve kendi kendine yeterliliğin kısmen yitirildiğine işaret ediyor. Ücretlerdeki reel düşüş de sürüyor. Enflasyonun üstünde tutulsa da birçok işveren bunun altında ücret ödüyor. Ayrıca özel sektörde enflasyonun altındaki zamlarla reel gelir düştü. Yüksek gıda fiyatları, nitelikli işlerin karşılığının asgari ücrete indirgenmesi orta ve dar gelirlilerin satın alma gücünü gittikçe buharlaştırıyor.”
Birleşik Krallık vatandaşı gıda alışverişine maaşının yüzde 5’ini ödüyor
Birleşik Krallık’ta oturum ve iş kurma danışmanlığı şirketi Plusture’un kurucusu Enis Behar Menda, Londra’da market alışverişinin maaş içindeki payının yüzde 5, en fazla yüzde 10 olduğunu söyledi.
Haftalık market alışverişinin 25-35 sterlin (254.5-356 TL) tuttuğunu vurgulayan Menda, “İngiltere’de ortalama yıllık gelir 30 bin 420 sterlin. Benim en çok dikkatimi çeken şey, ürün fiyatlarının hep aynı aralıkta kalması. Salgın döneminde bile fiyatlarda aşırı bir yükselme olmadı. Bu nedenle, aynı marketten hep aynı ürünleri alıyorsanız hiçbir alışverişinizde şaşırmazsınız. Salgında çok uzun süre Türkiye’de kaldığım için pahalılığı net şekilde görebildim” dedi.
