Bergamaschi (Bergamolular) son beş yılda başardıklarıyla avrupa futbolun seçkinleri arasına katıldı. Önümüzdeki yıllarda Avrupa ve İtalya sahalarında gösterecekleri başarım merakla beklenmekte. Football Benchmark, Atalanta takımının son beş yılını mercek altında aldı.
Bergamo, İtalya’nın kuzeyinde yer alan Lombardiya bölgesindedir. Deniz seviyesinden 249 metre yükselikte, yaklaşık 125.000 kişinin yaşadığı, dört kapılı tarihi surlarıyla tanınan kentin en ünlü simgelerinden biri Atalanta kulübüdür kuşkusuz. 1907 yılında kurulmuş olan mavi siyahlı kulüp Bergamo’ya her zaman gurur vermiş olsa da belli dönemlerde yaptığı kısa süreli sıçramalar dışında büyük bir zafer elde edememiştir.
1962-63 sezonunda İtalya Kupası’nın kazanması ve 1987-88 sezonunda Serie B’de mücadele etmekteyken UEFA Kupa Galipleri Kupası’nda yarı finale yükselmesi bu sıçramalar arasında öne çıkanlardır. Atalanta, 90’lı yılları yaşamış olan Türk futbolseverlerin gözünde de anımsanmayı hakeden bir takımdır aslında. 1990-91 sezonunda Caniggia, Evair ve Strömberg’li kadrosuyla UEFA Kupası’nda Fenerbahçe ile eşleşen Mavi-Siyahlılar, Rıdvan’ın savunmayı hallaç pamuğu gibi dağıtan hücumlarına engel olamamışlar, bir üst tura zar zor atlayabilmişlerdi.
O sezon UEFA Kupası’nda çeyrek finale yükselme başarısı gösterdikten sonra sıradan bir takım olarak yoluna devam eden Atalanta, 2016 yılının Haziran ayında Gian Piero Gasperini’nin teknik direktörlük görevine gelmesiyle umulmadık bir yükselişe geçti. Bergamolular, 2016-17 sezonunda Serie A’yı dördüncü bitirip yirmialtı yıl aradan sonra avrupa kupalarına katılmayı başardı. Bir sonraki yıl Serie A’da yedinci olduktan sonra arka arkaya iki yıl üçüncü olma başarısı göstererek UEFA Şampiyonlar Ligi’nde yer almaya hak kazandı. 2019-20 sezonunda Devler Ligi’nde çeyrek finale çıktı.
2020-21 sezonunda UEFA Şampiyonlar Ligi’nde ilk onaltı takım arasına kalmayı başardığı gibi İtalya Kupası’nda final oynama şansı da yakaladı. Bu hafta Milan ile oynayacağı maçtan beklediği puanı aldığı takdirde Serie A’yı ikinci sırada tamamlayacak. Son beş yılda futbol sahasında aldığı sonuçlarla dikkati çeken Atalanta, sürdürülebilir yönetim modellerinin en iyi örneklerinden biri olarak dünya futbolu tarafından mercek altına alınmış durumda.
KPMG, bu hafta başında Football Benchmark web sayfasında Bergamo’nun parlayan yıldızının yönetsel başarımıyla ilgili çarpıcı bir rapor yayınlandı. Raporun özetini aşağıda sizler için paylaşmaktayız.
Atalanta’nın futbol seçkinleri arasına katılması
Atalanta, saha içinde olduğu kadar, saha dışında da oldukça etkileyici bir performans göstermekte. Son beş yıl mali açıdan sürekli yükseliş göstermelerinin yanında Covid-19 salgınının yıkıcı etkilerine karşın 2020 yılını kar elde ederek kapatan birkaç kulüpten biri oldular.
Gelirler beş yılda üçe katlandı
2020 yılında Atalanta işletme gelirlerini 2016 yılının toplam gelirlerine kıyasla yaklaşık üç kat arttırarak büyük kulüplerle arasındaki gelir farkını iyice azalttı. Bu gelir artışının başlıca nedeninin Avrupa Ligi ve Şampiyonlar Ligi’nde oynadığı maçlardan sağladığı kazançlar olduğu görülmekte. 2020 yılında uluslararası karşılaşma gelirleri 61 milyon avro ile toplam gelirler içerisinde %40 oranında bir paya sahip. Ayrıca, ticari gelirler de son beş yılda %80 oranında artış göstererek 30 milyon avroya ulaşmış.
Aşağıdaki çizge kulübün son beş yıldaki işletme gelirlerinin kaydettiği mali gelişimi göstermektedir. Mali tablolardaki rakamlar sportif sezona göre değil, 31 Aralık tarihiyle kapanan yıl sonu itibarıyla hazırlanmıştır. Matchday (Maç günü), Broadcasting (Yayın), Commercial (Ticari), UEFA income (UEFA’dan gelen gelir) anlamındadır.
Aşağıdaki çizgede Serie A’daki forma değerleri karşılaştırılmaktadır. Bu verilere göre, İtalya’nın dev kulübü Juventus’un ticari gelirleri Atalanta’nın on katıdır. Buna dayanarak Bergamolu kulübün ticari gelirlerinin artış potansiyelinin çok yüksek olduğunu belirtmek gerçekçi bir tahmin olur. Buna ek olarak, normalleşme sonrasında maç günü gelirlerinin de artış göstereceği kesindir. Kit supplier (Formayı sağlayan firma), Major shirt sponsor (Forma sponsoru) anlamındadır.
Dengeli harcamalar
Atalanta, sportif başarısını sürdürülebilir kılmak için kadro maliyetini 2016 yılından bugüne değin %81 arttırmak durumunda kaldı. Dolayısıyla, 2020 yılına gelindiğinde kulübün kadro maliyeti 74 milyon avroya erişti. Bu tutar Napoli, Roma ve Milan’ın kadro maliyetinin yarısına eşittir. İnter (198 miyon €) ve Juventus (284 milyon €)’un maliyetlerinin ise daha yüksek bir oranla altında kalmaktadır. Öte yandan, 2016 yılında kadro maliyetinin gelire oranı %71’e eşitti. İlerleyen yıllarda gelirlerin daha hızlı artmasıyla, 2020 yılına gelindiğinde kadro maliyetinin gelire oranı %49’a kadar düştü.
Oyuncu ticaretinin etkili yönetimi
Teknik direktör Gasperini’nin de parçası olduğu oyuncu ticareti Atalanta’ya ciddi gelirler sağladı. Kulübün sahibi olan Percassi ailesinin de katılımıyla saha dışında gelişim ve büyüme için temeller sağlayan dengeli bir uygulama oluşturuldu. Kulüp, akademi sistemi içerisinde yetiştirilen veya daha alt seviye liglerden düşük ücretlerle transfer edilen oyuncular üzerinden ciddi tutarlarda kâr elde etmekte. Atalanta, oyuncu ticareti açısından 2016 yılını 22 milyon avro kazanç ile kapatmışken, 2020 yılı sonunda Covid-19 salgınına karşın 68 milyon avro gibi çarpıcı bir artışa imza attı.
Bergamolu kulübün 1950’li yıllara kadar uzanan köklü bir özkaynak düzeni olduğu bilinir. Ancak son beş yıla göz attığımızda daha önceki dönemlere kıyasla çok daha çarpıcı rakamlarda gelir elde edildiği görülmekte. Henüz onüç yaşındayken altyapıya katılan Fildişi Sahilleri’nden Amad Diallo’nun bu yılın başında Manchester United’e 19 milyon sterlin karşılığında satılması örnek olarak gösterilebilir.
Özkaynak sisteminden yetiştirilen oyuncuların yanında diğer takımların genç yeteneklerini keşfedip transfer etme konusunda da başarılı adımlar atıldığı gözlemleniyor. Örneğin, 2017 yılında Heracles Almelo’dan 1 milyon avro kaşılığında alınan Robin Gosens’in değeri 30 milyon avroya ulaşmış durumda. Ayrıca, 2016 yılında 3.5 milyon avroya transfer edilmiş olan İsveçli forvet Dejan Kulusevski’nin geçen yıl Juventus’a 35 milyon avro karşılığında satılması ikinci örnek olarak verilebilir.
Atalanta’nın ilk onbirinin mali değerine bakarak da oyuncu ticaretinde çok başarılı adımlar atıldığını açıkça görebiliriz. Aşağıdaki çizgede görüldüğü gibi, onbir oyuncunun toplam satınalma maliyeti 95 milyon avro civarındayken bugünkü değeri 218 milyon avroya eşittir.
Aşağıdaki çizgede Atalanta’nın son beş yılda elde ettiği toplam kâr diğer İtalyan kulüplerinin kârıyla karşılaştırılmaktadır. Mavi-Siyahlılar, 2016 yılından bu yana 129 milyon avro toplam kâr elde ederek en iyi başarım sergileyen İtalyan kulübü olarak öne çıkmaktadır. Bu tutar yılda ortalama 25 milyon avro kâra eşittir. Öte yandan, AC Milan’ın aynı zaman diliminde yıllık ortalama 125 milyon avro zarar kaydettiği görülmekte.
Erdemli döngü
Atalanta, sportif başarının gelir artışı sağlaması sonrasında daha büyük gelirin daha büyük başarıyı getirdiği erdemli bir döngü sergilemektedir. Bu olumlu eğilimin kulübün sosyal medyadaki popülaritesini arttırdığı da gözlemleniyor. Aşağıdaki çizgede görüldüğü gibi, Mavi-Siyahlılar bir yılda hayran kitlesine yarım milyondan fazla yeni takipçi eklemeyi başardı.
Atalanta’nın son beş yılda gösterdiği yükseliş futbol dünyasında ilk defa rastlanmış bir başarı değil. Ancak, Mavi-Siyahlılar’ın sistem arayışında olan kulüpler için iyi bir örnek oluşturduğu gerçeğini de vurgulamak istiyorum. Özellikle faaliyetlerini mali yapılandırma yaptırımları altında sürdürmek zorunda olan Süper Lig kulüpleri Bergamaschi’nin sistemini ayrıntılı olarak incelemelidir.
Kaynak: Atalanta’s rise to football’s elite. KPMG Football Benchmark. (18.05.2021) https://footballbenchmark.com/library/atalanta_s_rise_to_football_s_elite
