Hükümet hangarda bekletilen THK’nın yangın söndürme uçakları için “eski” ve “su kapasitesi düşük” derken, İsrail’den kiralanan uçakların daha eski ve daha düşük su kapasiteli olduğu ortaya çıktı.
Türkiye tarihinin en büyük orman yangınlarıyla mücadele ederken, Türk Hava Kurumu (THK) uçaklarının hangarda bekletilmesi tartışmaları ve tepkileri de beraberinde getirdi.
THK Kayyum Heyeti Başkanı Cenap Aşçı, Ankara Etimesgut’taki Türkkuşu Yerleşkesi’ndeki hangarlarda bekletilen uçaklara ilişkin, “6 uçağın ayağa kalkması için gereken para 4 milyon dolar” açıklamasıyla bakım eksikliğine işaret ederken, hükümet cephesinden gerekçe olarak “THK uçaklarının eski ve su kapasitelerinin düşük olduğu” öne sürülüyor.
Uzmanlar uçaklar için önemli olan yaş değil bakım olduğunu ve su kapasitelerinin de sorun olmadığını vurgulasalar da hükümet cephesi bu gerekçeleri dillendirmeye devam ediyor.
İsrail’den uçaklar geliyor
İspanya’dan yangın söndürme çalışmalarına destek için gelen uçağın, THK uçaklarıyla aynı model olması dikkat çekerken, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, THK uçağının 1969 model, İspanya’dan gelen uçağın ise 1993 model olduğunu belirterek hükümeti savunmuştu.
İsrail’den kiralanan uçaklar ise hükümet cephesinden THK uçakları için öne sürülen “eski” ve “su kapasiteleri düşük” argümanlarının aksine işaret ediyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün yaptığı açıklamada “Bir şirketimizin, İsrail’deki bir şirketten kiraladığı 2 uçak da yarın ülkemize gelecek” demişti.
Türkiye’deki İsrail Büyükelçiliği, bugün Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Türkiye’den ODAŞ Enerji’nin sahibi Burak Altay ve İsrail’den Arad Holding’in sahibi Nimrod Arad’ın ortak girişimi ile İsrailli Chimnir firmasından kiralanan üç yangın söndürme uçağı, 7 mürettebatıyla birlikte İsrail’den yola çıktı” dedi.
Biri 1960, diğeri 1970 model
İsrail’den kiralanan üç uçağın tescilleri 4X-ANR, 4X-AUY ve 4X-AVM. Modelleri ise Thrush S2R-T34, SR2-T45 Turbo Thrush ve Piper PA-32-300 Cherokee Six C.
Trush şirketi tarafından üretilen ilk iki uçak, ziraii amaçlı üretilmiş uçaklar. İlaç yerine su ve yangın geciktirici (fire reterdant) sıkabiliyor.
Thrush S2R-T34 uçağının üretim yılı 2013. Üç uçaktan en yeni durumda olanı da bu.
SR2-T45 Turbo Thrush uçağının üretim yılı ise 1960. Yani eski denilen THK uçaklarından daha eski. Piper PA-32-300 Cherokee Six C uçağının üretim yılı ise 1970.
Su kapasiteleri daha düşük
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Yörük Işık, uçaklar için “eski” sıfatının kullanılmasının saçma olduğunu, önemli olanın bakımlarının yapılması olduğunu, THK uçaklarıyla aynı model ve yaşta uçakların tüm dünyada kullanıldığını belirtti.
İsrail’den gelen uçakların da 1960 ve 1970 model olduğuna ancak bunun bir öneminin olmadığını işaret eden Işık, THK uçakları gibi İsrail’den gelen uçakların da yangın söndürme konusunda oldukça iyi olduğunu, dar alanda iyi pilotajla hedefe ulaşabildiklerini, noktasal müdahale yapabildiklerini, THK’nın elindeki Canadair uçaklar gibi bunların da ekonomik olarak işletmesi hesaplı uçaklar olduğunu söyledi.
Bu uçakların su kapasitesinin de modifikasyona göre 1250-1500 litre aralığında olduğunu belirten Işık, 4900 litre kapasiteli THK uçakları için öne sürülen ‘su kapasitesi az’ gerekçesinin de doğru olmadığını vurguladı. (Kaynak: Sözcü)
THK filosundaki uçakların bakımına 4 milyon dolar ödemeyen Türkiye 273 gün uçurduğu 5 uçağa 287 milyon lira ödedi
4 milyon dolar tutarındaki yatırımı verimsiz gören Türk Hava Kurumu’nun son iki yıldır Rusya’dan kiraladığı uçaklara Orman Bakanlığı 287 milyon lira ödedi. 2020’de 120 günlüğüne kiralanan iki uçağın maliyeti 84 milyon lira iken bu yıl 153 günlüğüne kiralanan 3 uçağın sözleşme bedeli 203 milyon lira oldu.
Bu tercih hakkında görüş sorduğumuz Türk Hava Kurumu eski başkanı Erdoğan Karakuş, “İki buçuk yıl önce 1 milyon dolarlık yatırımla sonuç almak mümkündü” yanıtını verdi.
