Tokyo 2020 Yaz oyunları pandemiye rağmen 8 Ağustos 2021’de sonuçlandı.ABD ve Çinli sporcular 2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları’nda en çok sayıda madalyayı alarak ülkelerine dönmeye başladı. Ancak Olimpiyatlar’ın nüfusa göre en başarılıları San Marino ve Bermuda gibi küçük ülkeler. ABD toplamda 113 madalya kazanarak Tokyo Olimpiyatları’nda en çok madalya elde eden ülke oldu.
Çin’in kazandığı 38 altın madalyaya karşı 39 madalya kazanan ABD, altın madalya sayısında da birinci ülke. Çin toplamda 88 madalya kazandı ve bu onu en çok madalya kazanan ikinci ülke yaptı. Rusya toplamda 20’si altın 71 madalya kazanırken, Japonya 27’si altın 58 madalyayla en başarılı ülkeler arasında yer aldı. Öte yandan ülkelerin nüfusu ve madalya sayısı karşılaştırıldığında başarı tablosu biraz farklı görünüyor. Güney Avrupa’nın 33 bin 860 nüfuslu küçük ülkesi San Marino, 2020 Tokyo Olimpiyatları’na toplamda 5 sporcu gönderdi. Sporcular ülkeye biri gümüş ikisi bronz üç madalyayla döndü. San Marino böylelikle en çok madalya kazanan 72. ülke, kişi başına en çok madalya kazanan birinci ülke oldu (1).
Türkiye, 2’si altın, 2’si gümüş ve 9’u bronz olmak üzere toplam 13 madalya alırken birçok ilki de yaşadı.
Japonya’nın başkenti Tokyo’da düzenlenen 32. Yaz Olimpiyat Oyunları’nda Türkiye, 18 branşta 50’si kadın, 58’i erkek toplam 108 sporcuyla temsil edildi. Oyunlara Türkiye’den atletizmde 25, yüzmede 11, güreşte 9, yelkende 8, karatede 7, boks ve judoda 6’şar, tekvando ile artistik cimnastikte 5’er, atıcılıkta 4, bisiklet, halter ve okçulukta 2’şer, badminton, eskrim, kürek ve modern pentatlonda ise 1’er sporcu katıldı. Takım sporlarında Türkiye adına sadece A Milli Voleybol Takımı (12) mücadele etti. Ay-yıldızlı sporcular boksta 1’er altın ve gümüş, okçulukta 1 altın, karatede 1 gümüş, 3 bronz, güreşte 3 bronz, tekvandoda 2 bronz ve artistik cimnastikte 1 bronz kazandı. Milli sporcular, Tokyo 2020’de aldığı madalya sayısı bakımında Türkiye’nin 1948 Londra Olimpiyat Oyunları’ndaki 12 madalyalık rekorunu kırdı (2).
The Economist tarafından yapılan analiz, dünya GSYİH’sinin payının Olimpiyat başarısını belirlemede en büyük tek faktör olduğunu buldu:
Amerika madalya masasının başında olmasına rağmen, Jamaika ağırlığının çok üzerinde başarılı görünüyor. Belirli Ülkeler, belirli sporlarda başarı için bir ustalığa sahip gibi görünüyor. Avustralya yüzmede, Brezilya plaj voleybolunda, Küba boksta ve İngiltere yelkende üstündür. Sayısız spor disiplininde yüzlerce madalya etkinliği ile Olimpiyat oyunları, ülkelerin çok yönlü spor becerilerinin bir testidir. ABD Takımı, son 24 maçın 16’sında ve 1992’den beri her yıl Olimpiyat madalya tablosunun zirvesinde yer aldı (3).
Bir başka görüş ise; Olimpiyat Oyunlarına ev sahipliği yapmak, salgın olmayan zamanlarda bile ekonomik bir felaket olduğu şeklindedir.
Dünyanın en büyük spor etkinliğinin düzenlendiği ülkelerin her zaman en büyük kaybedeni olduğu sonucuna varmak için yeterli vaka çalışması bulunmaktadır. Japonya’nın 27 altın madalya ile Tokyo 2020’deki inanılmaz başarısı, onu ABD ve Çin’in arkasında üçüncü sıraya koyuyor. Önemli bir şekilde, son iki hafta içinde sunulan tüm etkinliklerin %7,9’unda en büyük ödülü aldı. Bu, Rio 2016’da %3,9 ve Londra 2012’de %2,3 ile karşılaştırılıyor. Sıralamalar, geleneklere göre birincilik ödüllerine dayanmaktadır. Bu yıl ABD, 39 altın ve toplam 113 altınla listenin zirvesinde yer alırken, sırasıyla 38 ve 88 altınla Çin’i geride bıraktı. Japonya’nın 58’i, ülkenin en başarılı oyunlarını tamamladı. Bu bir kerelik bir fenomen değil. 1992’den 2021’e kadar düzenlenen tüm Yaz Olimpiyatları’nın bir analizi, etkinliğe ev sahipliği yapan, özellikle de altın madalya sıralamasında en güçlü olduğunu ve bir ülkenin bunu en son kaç yıl önce düzenlediğini gösteriyor (4).
Ekonomistler, Tokyo Olimpiyatlarının maliyetini düşündüklerinde, doğal olarak harcanan dolarlara odaklanmaktadırlar.
Harcanan Resmi rakam 15 milyar dolar aralığında olmasına rağmen, özel tahminler bu miktarın iki katına yaklaştığı tahmin edilmektedir. Covid-19 elbette senaryoyu ters çevirdi. Japonya, 2020 Oyunlarını bir yıl geciktirmek için milyarlarca daha fazla ödemek zorunda kalmadı. Ayrıca, Japonya Tokyo 2020’de çekmesi beklenen 40 milyon turisti de kaybetti (5).
Tokyo’da tek bir yarış yapılmadan önce bile neredeyse kesin olan bir şey vardı:
Olimpiyat Oyunlarının sonunda ABD madalya tablosunun zirvesine çıkacak onu Çin ve diğer büyük veya zengin ülkeler izleyecek. Geleneksel Olimpiyat madalyaları tablosu, nüfus büyüklüğü, ekonomik güç ve geçmiş performans gibi belirli temel faktörleri yansıtma eğilimindedir. Büyük ve zengin ülkeler genellikle grubun lideri olurken, evlerine mütevazı sayıda madalya alan ancak ağırlıklarının çok üzerinde yumruk atan ülkeler çok az ilgi görüyor. Bunu akılda tutarak, Financial Times’ın alternatif madalya tablosu ülkeleri ekonomik, sosyal ve politik özelliklerini hesaba katan bir ekonomik modele göre toplam madalya sayısına göre değil, elde etmeleri beklenen puan farklarına göre sıralamıştı (6).
Sonuç olarak; Dünyanın yaşamış olduğu pandemi krizi ve izole edilen oyunların, olimpiyat ve Japonya‘nın ekonomisine zarar vermesine rağmen, Tokyo 2020 yaz oyunlarının düzenlenip sonuçlandırılması ve oyunlar esnasında dünyaya verilen pozitif mesajlar ile bir çok ülkenin ve Türkiye’nin bu yarıştan kopmaması ve bende varım demesi açısından ümit verici gelişmelerdir.
Her şeye rağmen Tokyo 2020 bitti, Paris 2024’de bakacağız…
Kaynaklar:
(1).https://tr.euronews.com/2021/08/08/tokyo-olimpiyatlar-n-n-en-basar-l-kucuk-ulkeleri-san-marino-ve-bermuda
(2). https://www.aa.com.tr/tr/spor/tokyo-2020de-turk-sporcularin-tarihi-performansi/2328695
(3).https://www.economist.com/graphic-detail/2021/08/08/olympic-glory-tends-to-go-hand-in-hand-with-economic-clout
(4). https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2021-08-08/how-japan-boosted-its-olympic-medal-count-and-why-france-should-be-next
(5).https://www.forbes.com/sites/williampesek/2021/07/27/tokyo-olympics-shows-why-japan-wins-gold-for-bad-economy/?sh=1ea14b0b4efe
(6). https://ig.ft.com/tokyo-olympics-alternative-medal-table/
