Oxford İngilizce Sözlüğü tarafından “vax”(aşı) yılın kelimesi seçildi. Sözlük yazarları, 2020’yi tek kelimeyle özetlemenin imkansız olduğuna karar verdikten sonra, aşının kısaltmasının bu yıl Covid pandemisi sırasında “kendini İngilizce’nin kan dolaşımına enjekte ettiğini” söyledi.
Türkçe’de aşı anlamına gelen “vax“, Oxford İngilizce Sözlüğü’nün (OED) yazarları tarafından yılın kelimesi olarak seçildi. Oxford İngilizce Sözlüğü’nü üreten Oxford Languages adlı şirket, geçen yıl 2020’yi tek kelimeyle özetlemenin imkansız olduğuna karar verdikten sonra, aşının kısaltmasının bu yıl Covid pandemisi sırasında “kendini İngilizcenin kan dolaşımına enjekte ettiğini” aktardı.
Kullanımı 72 kattan fazla arttı
Firma, Eylül ayında “vax” kelimesinin kullanımının geçen yıla göre 72 kattan fazla arttığını açıkladı. Kelimenin “Tamamen aşılanmış” ve “aşı kartları” da dahil olmak üzere daha geniş bir bağlam yelpazesinde kullanıldığı belirtildi.
Bununla birlikte, Covid-19 pandemisi ile birlikte, aşı kelimesinin kullanım sıklığı dünya genelinde arttı. OED kıdemli editörü Fiona McPherson, “vax'” bu yıl için bariz bir şekilde en iyi seçim olduğunu söyledi.
MacPherson, “Kelimenin kullanımı 1980’ere kadar gidiyor, ancak bizim verilerimize göre bu yıla kadar nadiren kullanılıyordu. Buna, diğer sözcükleri “vaxxie”, “vaxinista” gibi kelime oluşturmadaki çok yönlülüğünü eklediğinizde, vax’ın kalabalığın içinde öne çıkan kelime olduğu görülüyor” dedi.
Geçen yıl tek bir kavram seçilmemişti
Ayrıca, Oxford İngilizce sözlüğünün bildirdiğine göre “pandemic” (pandemi) kelimesinin kullanımı da bu yıl yüzde 57 binden fazla arttı.
Diğer taraftan, editörler 2020’nin çok fazla yarışmacının olduğu benzeri görülmemiş bir yıl olduğuna karar vermiş ve geçen yılın tek bir kelime seçmemişti. Karantina, orman yangınları ve Covid-19’un yanı sıra siyahilerin hayatı önemlidir, evden çalışma ve ön cephe çalışanları gibi kelime ve kelime grupları hep birlikte yılın geçen yılın kelimesi olarak seçilmişti.
İlk olarak 1799 yılında kaydedilmiş
2021 yılının sözcüğü “vax”, ilk kez 1799’da İngilizce olarak kaydedildi, türevleri olan vaccination (aşılama) ve vaccinate (aşılamak) aşılamanın her ikisi de ilk olarak 1800’de ortaya çıktı.
Bu kelimelerin tümü ise Latince’de inek anlamına vacca sözcüğünden geliyor. Oxford İngilizce Sözlüğüne göre, bu durum İngiliz doktor ve bilim insanı Edward Jenner’ın 1790’ların sonlarında ve 1800’lerin başlarında çiçek hastalığına karşı aşılama konusundaki öncü çalışmasından kaynaklanıyor.
Diğer taraftan sözlük bilimciler, yılın kelimesini seçmek için günlük olarak güncellenen 14,5 milyardan fazla sözcük içeren haber içeriği topladığını açıkladı.
