Çip kriziyle boğuşan otomotiv sektörüne bir darbe de TEİAŞ’tan geldi. İran’dan gelen doğal gaz hattında yaşanan arıza nedeniyle TEİAŞ’ın sanayi tesislerinde en az 3 gün elektrik kısıtlaması yapacağını duyurması sektörde büyük endişe yarattı. Sektör yetkilileri, üretimde üç günlük bir kesintinin otomotiv ekosisteminde 1 milyar dolarlık kayıp yaratacağını belirtti.
Otomotiv sektöründe, üretim tarafında tehlike çanları çalıyor. Bir yandan çip krizi nedeniyle bazı fabrikalar üretime yeniden ara verme kararı alırken, diğer yandan TEİAŞ’ın OSB’lerde en az 3 gün elektrik kısıtlaması yapacağını açıklamasının sanayide büyük endişe yarattı. Gelişmenin otomotive faturasının çok ağır olacağını dile getiren sektör yetkilileri, kesintilerin acil eylem planı çerçevesinde, stratejik sanayi kolları ve ihracat etkisi gözetilerek yönetilmesi çağrısında bulundu.
Tofaş Bursa’daki fabrikasında elektrik kesintisi nedeniyle pazartesi (bugün) gününden başlayarak perşembe gününe kadar üretime üç gün ara verecek. Ford Otosan, Hyundai, Man gibi diğer fabrikalarda da pazartesi yapılacak toplantı ile duruş tarihleri netleşecek. Diğer yandan, Bursa’da üretim yapan Oyak Renault, iç iletişim yoluyla çalışanlarına 24 Ocak’tan (bugün) başlayarak üretimi çip krizi nedeniyle iki hafta durdurma kararı aldığını duyurmuştu.
Üretim ve ihracata etkisi büyük olacak
Dünya gazetesinden Aysel Yücel’in haberine göre, elektrik kesintileri ile ilgili DÜNYA’ya konuşan Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Haydar Yenigün, “Doğalgaz kısıntısı ve beraberinde gündeme gelen elektrik kesintisi uygulamaları sanayimizin Ocak ayı üretimi ve ihracatı üzerinde ciddi olumsuz etki yaratacak beklenmedik bir gelişme oldu. İçinde bulunduğumuz hassas durumun bir acil eylem planı çerçevesinde, stratejik sanayi kolları ve ihracat etkisi gözetilerek yönetilmesi ülkemiz ekonomisi açısından büyük önem taşıyor” dedi.
Eş zamanlı ve en az süreli kesinti talebi
Enerji kısıtlamalarının Türkiye’nin ihracat lideri konumundaki otomotiv sanayiinin faaliyetlerine etkisini en aza indirgemek için ana ve tedarik sanayiinin bir bütün olarak ele alınması sanayinin tüm paydaşlarına eş zamanlı ve mümkün olduğunca az günü kapsayacak şekilde kesinti uygulanması, sektörün en büyük beklentisi. Haydar Yenigün, “Bu süreçte, üretim planlarının verimliliği için değer zincirindeki bütün paydaşların koordinasyonun kritik öneme haiz olduğu mutlaka göz önüne alınmalı. Bir başka önemli husus ise üretimi etkileyecek gelişmeler gündeme geldiğinde uygulamaya hazırlık yapılabilmesi adına mümkün olduğunca önceden bilgilendirme yapılması otomotiv sanayiinin sürece uyum sağlamasına imkan sağlayacak” açıklamasını yaptı.
Üç saat nefes alamıyoruz!
Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Albert Saydam, da konuyla ilgili DÜNYA’ya açıklama yaparak, “Biz tam 2021’deki ihracat başarımızı ve 2022’de yapmamız gerekenleri konuşurken hiç beklemediğimiz bir anda böyle bir problemle karşılaştık. Maalesef üç saat saat nefes alamıyoruz. Berbat durumdayız. İşin içinden nasıl çıkacağız bilmiyoruz. 30 milyar dolarlık ihracat, 40 milyar dolarlık iç piyasayı düşündüğümüzde, servisi ve bayisi tüm ekosistemi kattığımızda 3 günlük üretimin durması en basit tahlille 1 milyar dolarlık bir kayıp anlamına geliyor” diye konuştu.
Yabancı müşteriler siparişleri iptal edebilir
Bu durumun Türk otomotiv sektörünün küresel rekabet gücüne de olumsuz yansıyacağını dile getiren Saydam, “Bizim rakip olduğumuz ülkelerde böyle bir sorun yok. Biz çok ufak farklarla, nüanslarla ön plana çıkmaya çalışırken, büyük bir azimle iki adım ileriye gitmeye çalışırken, bir adım geriye gidiyoruz. En kötüsü bu durum yurt dışında da duyuldu. Bize ‘eğer yapamayacaksanız mücbir sebep deklare edelim’ deniliyor. Bu nedenle farklı tedarikçilere gidebilirler. En büyük endişemiz bu”açıklamasını yaptı.
Tedarikçi 2 milyar dolar yatırım planlıyor
TAYSAD Başkanı Albert Saydam, düzenlediği basın toplantısı ile 2021 yılını sektör açısından değerlendirirken, 2022 yılına yönelik beklentilerini de açıkladı. 2021 otomotiv ihracatında ürün grupları bazında tedarikçilerin en fazla payı alarak tarihte ilk kez liderlik koltuğuna oturduğunu hatırlatan Saydam, toplam otomotiv ihracatında 2022’de yüzde 13’e yakın artış hedefi konulurken, tedarikçide bu rakamın yüzde 20’ye yaklaştığına dikkat çekti. Saydam, bu yıl yatırımların da artacağına vurgu yaptı. Geçen yıl 1.5 milyar dolarlık yatırım yapan tedarikçiler, bu yıl ise bu rakamı 2 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.
Albert Saydam, “Yatırımların yarısı elektrikleşme için yapılmış veya elektrikli araçlarda kullanılacak ürünleri üretmeye yöneliktir diyebilirim” dedi. Diğer Yandan TAYSAD, kadınların iş hayatına olan etkinliğini artırmaya yönelik bir çalışma başlattı. “Fırsatı Eşitle Yeteneği Çeşitle” isimli proje ile otomotiv sektörü İK politikalarını toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı politikalara ve uygulamalara dönüştürülmesi hedefleniyor. Avrupa Yatırım Bankası EBRD de proje destekçileri arasında.
