Restoranlarda masa açılış ücreti uygulanmaya başladı. Kira bedelini aşan faturalar sonrası menülere yüzde 10-50 aralığında zam geldi. Bazı restoranlar ise 70 TL’ye kadar açılış ücreti almaya başladı. Esnaf odaları, “Bundan sonrası iflas ve iş yeri kapatmadır. Bu enerji fiyatlarıyla artık bir çay ve kahveyle akşama kadar oturulamayacak. İşletme batar” ifadelerini kullandılar.
Restoranlarda masa açılış ücreti: Orta gelire uygun restoran kalmayacak!
Son günlerde fatura tutarı kira bedellerini geçen esnaf şokta. Zorlayan enerji bedelleri sonrası bazı restoranlar açılış ücreti sistemine geçti, bazıları ise ısıtıcılar için saat başı ücret istemeye başladı.
Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl, “Alışılmış bir durum vardı, işletmeye göre değişmekle birlikte giderlerin yüzde 20’si enerjiye gidiyordu. Ancak son zamlarla bazı işletmelerin fatura tutarı kirası kadar, bazılarınınki kiranın iki katı gelince şok yaşıyoruz sektörde” dedi.
Bu yüzden her işletmenin kendine göre bir sistem geliştirmeye başladığını, her işletmede değil ama bazılarının semte göre değişmekle birlikte 10 TL ila 70 TL aralığında açılış ücreti aldığını aktaran Bingöl, “Çünkü bu enerji fiyatlarıyla artık bir çay ve kahveyle akşama kadar oturulamayacak. İşletme batar. Dolayısıyla kişi başı ücret ya da oturma parası alıyor. Tutturabilen ayakta kalacak” diye konuştu.
Menüler zamlandı, yerli müşteri azaldı
Bingöl, ocak ayıyla birlikte gelen zamlarla işletme giderlerinin zorlamaya başladığını, bunun menü fiyatlarına yansıdığını, artan fiyatlardan sonra yerli müşteri sayısının ise azaldığını söyledi.
“Enerjiden gıdaya tüm ham maddelere gelen zamlarla birlikte ocak ayından itibaren menülere toplamda yüzde 10-50 aralığında zam geldi” diyen Bingöl, “Bundan sonra ne kadar gelir, süreç ve maliyetlerin seyri gösterecek. Ocak ayında yerli müşteri sayısında geçen yıla göre yüzde 20’ye yakın düşüş oldu. Arap turistlerin gelmesiyle şimdi biraz daha iyi. Ekonominin gidişatından dolayı yerli tarafta düşüş var” diye konuştu.
Bingöl tüm bu pahalılığın etkisiyle artık orta gelir sahibi kesime hitap eden işletmelerin ortadan kalkacağına dikkat çekerek şöyle devam etti: “Ya alt, ya üst düzey… Ortası yok artık. Ya orada yiyip içecekseniz, ya burada. Böyle bir sürece giriyoruz.”
TESK: İnsanların umudu kalmadı!
Son zamlardan esnafın nasıl etkilendiğini anlatan Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken ise, Sözcü‘ye yaptığı değerlendirmede, yeni yılla birlikte yapılan tüm zamların geri alınmasını talep ettiklerini iletti.
Palandöken’in “İnsanların eskiden bir umudu vardı. Sanayici olma, servisçi olma, tüccar olma… Artık sadece bulundukları konumu muhafaza etmeye çalışıyorlar” demesi ise dikkat çekti.
“Zamların tamamı geri alınmalı”
“Esnaf zaten zor durumda. Dükkanların kapanmasını kimse istemez. Ödenemeyecek faturalar geliyor” diyen Palandöken, şöyle devam etti:
“Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın ‘vatandaşın yükünü hafifletecek adımları gelecek’ açıklamalarının uygulamaya alınmasını dört gözle bekliyoruz. Mutlaka ve mutlaka ocak ayıyla birlikte yapılan zamların tamamının geri alınmasını istiyoruz.”
Esnaf odalarından fatura tepkisi: Bundan sonrası iflas ve iş yeri kapatmadır
Karaman Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Bayram Uysal, başta elektrik, doğalgaza gelen zamların ardından esnafın iflasın eşiğine geldiğini belirtti. Uysal, “Artan girdi maliyetleri, asgari ücret, akaryakıt, doğalgaz ve her şeye gelen zincirleme zamlarla esnafımız son durağa gelmiş, iş yapamaz hale düşmüştür. Esnaf ve sanatkârlarımız için bundan sonrası iflas ve iş yeri kapatmadır ve imdat zilleri çalmaya başlamıştır” dedi.
2022 yılıyla birlikte tarihte görmedikleri zamlarla karşılaştıklarını ve bunun da esnafı yıprattığını ifade eden Uysal şunları söyledi:
• 2021 yılındaki akaryakıta, doğalgaza, elektriğe ve temel tüketim mallarına gelen zamlar ve hayat pahalılığı yetmezmiş gibi 2022 yılının ilk günü tarihimizde görmediğimiz zamlarla yeni yıla girdik. Dünya ve ülkemizi etkisine alan ölümcül Covid-19 pandemi sürecinde ekonomik durumu her gün daha da zora giren esnaflarımız bu zamlarla adeta şoka girmiştir.
• Esnaf pandemi, yasaklar, kapanma derken şimdi de içinden çıkılmaz doğalgaz, akaryakıt ve elektrik zamları ile bir kez daha çarpılmıştır. Toplumun güler yüzü, eli açık insanı, ahi ocakları mensupları pandemi süreci ve hayat pahalılığının dayanılmaz sonucu haddinden fazla yıpranmıştır. Bu günlerde bu acımasız elektrik zammı sonucu dükkanında ve evinde elektrik düğmesini açamaz hale gelmiş iş yerleri bu zamlarla elektrik kullanamaz duruma düşürülmüştür.
• Artan girdi maliyetleri, asgari ücret, akaryakıt, doğalgaz ve her şeye gelen zincirleme zamlarla esnafımız son durağa gelmiş, iş yapamaz hale düşmüştür. Esnaf ve sanatkârlarımız için bundan sonrası iflas ve işyeri kapatmadır ve imdat zilleri çalmaya başlamıştır. Bugün itibari ile toplumun en düşük seviyeli grubu ne acıdır ki maalesef ahi ocağı mensubu esnaf ve sanatkârlarımız olmuştur. Elektriğe yapılan zamlar sonucu esnaf iş yapamaz hale düşürülecek, tüm ürünlerin fiyatı artacak hayat şartları bir o kadar daha zorlaşacaktır.
