Turizm merkezi Çeşme’nin dünyaca ünlü koyu Paşalimanı satışa çıkarılıyor. Halis Temel Vakfı’na ait, 50 bin ağaç bulunan 105 dönümlük arazinin satışını protesto eden doğal yaşam savunucuları, ihalenin iptal edilmesini istedi.
Doktor Binbaşı Halis Temel, 1955 yılında, o zaman yolu bile olmayan Çeşme Paşalimanı Koyu’na bir merkep sırtında geldi. Turkuvaz – lacivert karışımı denizi, tek bir taş parçası bile olmayan kumsalı, sakız ağaçları ve maki bitki örtüsüyle bezeli bu coğrafyaya kendi deyimiyle aşık oldu.
Parça parça 21 parsel arazi satın aldı. Vekamp adlı ahşap bungalovlardan oluşan küçük bir kamp yapan Temel, Orman Genel Müdürlüğü’yle işbirliği yaparak arazilerini ağaçlandırdı.
Çevrenin doğal örtüsü olan makilere müdahale etmeden 50 binden fazla fıstık çamı, ardıç, palmiye, okaliptüs ve sakız ağacı yetiştirdi. Böylece Paşalimanı harikulade bir görünüme kavuştu.
Malvarlığının yüzde 90’ını bağışladı
Yıllar ilerledikçe Çeşme popüler bir turizm merkezi haline geldi.
Temel’in arazileri büyük maddi değer kazandı. Ancak o parayı değil, doğayı tercih etti. Alanda herhangi bir betonlaşma yapmadığı gibi, devasa turistik tesisler yapmak isteyenlerin astronomik tekliflerini de geri çevirdi.
Birleşmiş Milletler Osakawa Dünya Çevre Ödülü’ne aday gösterilen Halis Temel 2000 yılında, 91 yaşındayken dünyaya veda etti.
Bütün mal varlığını, vefatından önce kurduğu Doktor Binbaşı Halis Temel Vakfı’na bağışladı. Vasiyetnamesine şartlar koydu.
Gelir bölüşümü maddelerine göre, mal varlığının yüzde 51’ini Mehmetçik Vakfı‘na, yüzde 20’sini Çeşme Belediyesi‘ne, yüzde 18’ni Alaçatı Belediyesi‘ne, yüzde 1’ini Erzincan Belediyesi‘ne bağışladı, yüzde 10’unu da ortaklarına bıraktı.
Temel, tapuyu varislerine bırakırken, satış olursa gelirin yüzde 85’inin vakfa bırakılması şartını getirdi.
Vakıf arazisi satışa çıkarıldı
Varisler Paşalimanı Koyu’ndaki 105 dönüm araziyi satışa çıkarma kararı aldı. 7 Mart 2022 tarihinde yapılan ilk ihaleye bir inşaat firması talip oldu. Vakıf, katılımı artırmak için ihaleyi 28 Mart 2022 gününe erteledi.
“Paşalimanı Koyu ranta teslim edilmeyecek”
Çeşme’de yaşayan doğasever yurttaşlar vakıf arazilerinin satışına karşı çıktı.
Doğal yaşam savunucuları Paşalimanı Koyu’nda protesto eylemi yaptı. Birçok sivil toplum kuruluşu temsilcisinin yer aldığı Paşalimanı Platformu ile Çeşme Çevre Platformu’nun gerçekleştirdiği protesto eylemine DİSK Emekli – Sen Çeşme Şubesi, çevre ilçelerden STK üyeleri ve çok sayıda vatandaş destek verdi. Aktivistler “Paşalimanı ranta teslim edilmeyecek” yazılı pankart taşıdı.
ARAZİ, NİTELİKLİ DOĞAL KORUMA ALANINDA
Paşalimanı Platformu Sözcüsü Şükran Çelebi bölgenin doğal yapısının bozulmaması için her türlü direnişi yapacaklarını, hukuk mücadelesi ile yapılaşmayı engelleyeceklerini söyledi.
Çeşme Çevre Platformu Sözcüsü Dr. Ahmet Güler, satışa çıkarılan arazinin Nitelikli Doğal Koruma Alanı olduğunu ancak bu niteliğin değiştirilmesinden ve yapılaşmaya açılmasından endişe duyduklarını söyledi.
Dr. Ahmet Güler şöyle konuştu:
“Atatürk bir çınar ağacı kesilmesin diye koskoca köşkü 50 metre ileri yürütmüş”
• Türkiye’nin gelmiş geçmiş beş büyük çevrecisi vardır; en büyük çevreci Atatürk’tür, bir çınar ağacının dalı kesilmesin diye koskoca bir köşkü yerinden 50 metre ileriye yürütmüş ve doğaya verdiği önemi ortaya koymuştur.
• İkincisi Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaçlı, üçüncüsü Manisa Tarzanı Ahmet bedevi, dördüncüsü toprak dede olarak bildiğimiz Hayrettin Karaca, beşincisi Halis Temel‘dir.
• Halis Temel burayı korumak için gerekli tedbirleri düşündü ama düşünemediği şuydu: Bu memlekette doğa haydutları var.
• Doğayı yok ederek binalar yapan vahşi sermaye var. Allem ettiler, kullem ettiler, 22 sene süren bir dava sonucunda burayı satışa çıkardılar.
• Hiç kuşkumuz yok ki burayı alanlar büyük beton yapılar inşa edecek. Çeşme’nin pek çok yerinden rezidans adlı binalar yükseliyor.
“Halis Temel’in insanlığa bıraktığı bu doğa mirası korunmalıdır”
• Ben bunlara ‘rezildans’ diyorum. Buraya da rezildans yapmak isteyecekler. Bizim korkumuz bu. Burası müteahhitlere altın tepside sunulacak.
• Vakıf senedine göre sadece ana sermayeden gelecek kar payları çeşitli kurumlara dağıtılacak.
• Dağıtılacak bu kar payları çok düşük bir meblağ, bu paranın hiç kimseye bir faydası olmayacak, olan doğa harikası alana olacak.
• Halis Temel’in insanlığa bıraktığı bu muhteşem doğa korunmalıdır. Onun mirasının yerine beton apartmanlar değil, onun heykelini dikmemiz lazımdır.
