Nazım Hikmet – Yaşamaya Dair: Bir Genco Erkal uyarlaması

Yaşamaya Dair, Nazım Hikmet’in en beğenilen şiirlerinden biri… Aynı zamanda tiyatromuzun büyük ismi Genco Erkal tarafından sahneye konulan bir müzikli gösteri. Piyano ve viyolonsel eşliğinde Genco Erkal ve Tülay Günal…

Genco Erkal

Şüphesiz ki Cumhuriyet döneminin en büyük edebiyatçısıdır Nazım Hikmet Ran… Şiirleri elliden fazla dile çevrilmiş, dünya edebiyatında 20. yüzyılın en saygın şairleri arasında sayılacak kadar ünlenmiştir. Bu denli büyümesinin sırrı nedir diye sorsam, bir edebiyatsever olarak ünlü ozanın en beğendiğiniz yanını överek iyi bir açıklamada bulunacağınıza eminim. Bana göre, Nazım’ın etkileyiciliğinin sırrı Türk diline olan hakimiyetidir. Türkçeyi onun kadar iyi kullanan başka bir şair yoktur son yüzyıl içerisinde.

İnsan duygularını eşsiz bir ustalıkla betimler, şiirlerinde söz sanatlarının en güzel örnekleri görülür. Onu okurken kendinizden söz ediyormuş gibi hisseder, sözcüklerini kendi yaşamınızla bağdaştırır, duygu yüklü anılarınızı yeniden yaşarsınız adeta. Çünkü hayalî bir dünyayı değil, yaşamın kendisini anlatır şiirlerinde. Anlatımı gerçekçi, yaşama ilişkin mesajları güçlüdür. Başka bir deyişle, sanatı her yönden etkileyicidir.


Genelde edebiyatseverler Nazım Hikmet’in yaşam öyküsünü oldukça iyi bilirler. Aşkları, sosyalizme olan bağlılığı, yurt özlemi, hapishanede geçen yılları dost sohbetlerinin en lezzetli konuları arasındadır. Serbest şiirin ilk temsilcisi olarak Türk şiirinde yeni bir çağ açar. Yaşamı boyunca siyasi fikirleri nedeniyle çok sıkıntı çekmesine karşın sözcüklerinin büyüsü sayesinde ölümsüzlüğe erişir. Her yönden merakımızı cezbeden, benzersiz değerde bir sanatçıdır Nazım…

nazım hikmet ran

Birçok sanat dalı gibi, tiyatro dünyası da Nazım Hikmet’in yaşamına ve yapıtlarına ilgi göstermekten her zaman hoşlanmıştır. Adını ünlü ozanın aynı adlı şiirinden alan ‘Yaşamaya Dair’ oyunu için uzun yıllardır Nazım ile ilgili yapılan en ilgi çekici çalışma diyebilirim. 

Yaşamaya Dair’in müzikli oyun türünün en iyi örneklerinden birisi olarak anımsanacağına eminim.

Yaşamaya Dair, genel olarak şairin hapishanede geçirdiği yıllar, eşi Piraye Hanım ile olan ilişkisi ve yurt özlemine odaklanmakta. Oyunu uyarlayan ve yöneten Türk tiyatrosunun ulu çınarı Genco Erkal. Nazım Hikmet’i canlandıran ünlü tiyatrocu, oyun boyunca sesini son derece etkili kullanarak sahneyi duygularla donatıyor, oyunun başından sonuna dek seyircileri bir duygudan diğerine sürüklüyor. Farkında olmadan gösterinin içinde buluyorsunuz kendinizi.

yaşamaya dair

Nazım’ın eşi Piraye Hanım’ı canlandıran Tülay Günal şiirlerin arasında, piyano ve viyolonsel eşliğinde, buğulu sesiyle seslendirdiği Nazım Hikmet şarkıları ile sahnedeki duygusal yoğunluğu sürekli olarak canlı tutuyor.


Oyunda seslendirilen şarkılar arasında müzikseverler tarafından tüm zamanların en iyileri listelerine yazılan yapıtlar da var. Zülfü Livaneli‘den ‘Yiğidim Aslanım’ ve ‘Karlı Kayın Ormanı’ ile Cem Karaca‘dan ‘Çok Yorgunum’ ilk akla gelenlerden…

Müzik Yönetimi ve düzenleme Yiğit Özatalay‘a ait. Şiirler bir yana, yalnızca bu unutulmaz Nazım şarkılarını, sahnede sunulan yumuşacık yorumlarla dinlemek bile oyunu seyredilmeye değer kılıyor.

Tülay Günal

Müzikli oyun oldukça özel ve diğerlerine kıyasla daha az rastlanan bir gösteridir. Yaşamaya Dair, bir şiir dinletisi biçiminde olduğundan oyun boyunca tek bir mesaja odaklanmak yerine, Nazım Hikmet’in şiirlerinde ilettiği birçok mesajın altı çizilmiş. Oyun boyunca günlük yaşamınızda yararlanabileceğiniz birçok öğüt ve öneriyle beslenebilirsiniz. 

Nazım Hikmet’i tanımak isteyen veya tanıyıp da şiirlerini yaşamayı arzu eden veya hayranı olup da yeni bir bakış açısıyla izlemek isteyen veya Nazım şarkılarından hoşlanan… Veya dedikçe oyunu görmek için yeni bir neden daha ortaya çıkıyor gördüğünüz gibi. Yaşamaya Dair, şiirin ününe yakışan bir oyun bence. Zaman zaman seyircinin alkış patlamalarıyla duraklayan bir buçuk saatlik duygusal bir yolculuk denebilir.


https://youtu.be/PJFR3p7UwU0?t=175

Genco Erkal: Yaşamı çekilmez hale getiren bütün zamlar, iktidarınızın sonu olacak!


Koray Erdivanlı
1975 yılında İstanbul’da doğdu. 1993 yılında Özel Işık Lisesi’nden mezun olduktan sonra 1998 yılında Marmara Üniversitesi Kamu Yönetimi (Fransızca) bölümünden lisans derecesi aldı. Western Michigan University ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde MBA dalında yüksek lisans yaptı. 2021 yılında Hacıbektaş Belediyesi tarafından düzenlenen kısa öykü yarışmasında 'Üç Öğüt' adlı öyküsüyle birincilik ödülü; 2022 yılında 25. OŞYAD Geleneksel Şiir Yarışması'nda 'Gurbet' adlı şiiriyle özendirme ödülü kazandı. 2022 yılında 'Yeşil Güller' adlı öykü kitabı ve 'Öfkeli Dargınlık' adlı tiyatro oyunu, 2023 yılında 'Dantelli Tuzak' adlı romanı yayınlandı. Başlıca uğraşlarından biri olan filateli alanında 'Çanakkale Savaşı' ve 'İbn-i Sina' temalı koleksiyonlarıyla beş madalya kazandı. Özel sektörde insan kaynakları alanında yönetici olarak çalışmaktadır. Tarih, spor, sinema ve müzik başlıca ilgi alanları arasındadır.