Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), geçtiğimiz Pazartesi günü ciddi saç dökülmesi (alopesi) yaşayan yetişkinler için şimdiye kadarki ilk sistemik tedaviyi onayladı.
FDA onaylı ilk saç dökülmesi ilacı, hastaların yarısında saç çıkmasını sağladı.
Anormal bağışıklık tepkilerini baskılayan bir JAK inhibitörü olan bu ilaç, günümüzde Birleşik Devletler’de bu cilt rahatsızlığını yaşayan 300.000’i aşkın kişiye yardımcı olabilir ve gelecekte alopesi geçirmesi beklenen yaklaşık 6,8 milyon Amerikalıda saç dökülmesini önleyebilir.
Alopecia areata, bağışıklık sisteminin saç köklerini yabancı işgalci zannedip bunlara saldırmasıyla meydana gelen otoimmün bir bozukluk. Kafanın etrafında dairesel açık bölgeler biçiminde başlayabilen saç kaybı, genişleyerek üst üste binen daha büyük bölgelere dönüşebiliyor.
Aşırı stresin yarattığı beklenmedik alevlenmeler, saç kaybını daha kötü bir hale sokabiliyor. Kişinin görüntüsünü etkileyebilen saç dökülmesi, sunucu Chris Rock’un Mart ayındaki Oscar töreninde oyuncu Jada Pinkett Smith’in sağlık durumuyla alay ettiği zaman olduğu gibi bir taciz hedefi haline de gelebiliyor.
Müdahale etmenin zor olabildiği alopesinin hiçbir tedavisi bulunmuyor. Terapilerden biri, her dört ila altı haftada bir uygulanan ve bağışıklık sisteminin saç köklerine saldırısını baskılayan kortikosteroit enjeksiyonları. Fakat bu müdahale daha hafif vakalarda uygulanıyor (kafa derisi veya vücudun diğer bölgelerindeki kıl kaybı yüzde 50’den düşük olduğunda) ve yeni saç kaybını önlemiyor.
Daha ciddi vakalarda, doktor ağızdan alınan kortikosteroitler veya bölgesel immünoterapi yazabiliyor. Ancak yüksek derecede uzun vadeli yan etki tehlikesi taşıyan bu tedaviler, FDA tarafından onaylanmış değil.
Yeni onaylanan ilaç Olumiant (baricitinib), JAK inhibitörleri adı verilen bir ilaç sınıfının parçası. Yapılan Faz 3 klinik deneylerde, ciddi alopesi geçiren kişilerin yüzde 32’sine 4 miligram Olumiant tableti verilmiş ve bu kişilerin yüzde 80’inde saçlar 9 ay sonra yeniden büyümeye başlamış. Bir yılın ardından, hastaların neredeyse yarısının saçı tekrar çıkmış. JAK inhibitörleri önceki alopesi tedavilerinden farklı çünkü sadece kafa derisinden ziyade vücudun tamamındaki iltihaplanmayı hedef alıyor. Üstelik Olumiant bir enjeksiyon değil; hastalar, tabletleri ağızdan alıyor.
Advanced Dermatology PC kuruluşunda cildiye uzmanı olan Suzanne Friedler, alopecia totalis veya universalis şeklinde bilinen hastalığın geniş formlarını kastederek “Kıl bulunmayan büyük bölgelere veya vücuttaki çeşitli konumlara enjeksiyon uygulamak pratik değil” diyor Healthline sitesine. “Oral ilaçlar bu hastalar için faydalı olur. İğne fobisi olan kişiler de yeni yöntemin faydasını görecek bir diğer grup.”
Bu tedavi şeklinin başka bir faydası daha var: Saç derisinin dışındaki kılları da yeniden çıkarıyor. Alopesi, burun ve kulaklarda da kıl kaybına sebep olarak kişinin duyma kabiliyetini ve alerjileri etkiliyor. Kirpiklerin olmaması, göze kolayca giren tozların gözü tahriş etmesine yol açabilir.
Beth Israel Lahey Sağlık kliniğinde Saç Kaybı Mükemmeliyet Merkezinin müdürü olan ve JAK inhibitörleri uygulayan Maryanne Makredes Senna, “Bu inanılmaz etkiyi görmek çok güzel bir şey” diyor The New York Times gazetesine. “Hiç saçları olmadan, hayattan tamamen çekilmiş şekilde geliyorlar. Moralleri bozuk oluyor. Geri gelip ‘Hayatımı geri istiyorum. Kendimi geri istiyorum’ diyorlar.”
FDA’nın Olumiant’ı onaylamasına yol açan klinik deneylerde, ilacın ciddi alopesili kişiler için güvenli ve etkili olduğu keşfedilmiş. Fakat tüm ilaçlarda olduğu gibi aralarında karın ağrısının, üst solunum yolu enfeksiyonlarının ve kilo alımının bulunduğu bazı yan etkiler barındırıyor. (Kaynak: Popular Science Türkiye)
