Daha önce bir Neandertal’e ait olduğu düşünülen bir çene kemiği, modern insanın (Homo Sapiens) Avrupa’daki ilk maceralarına dair yeni öngörüler ortaya koydu.
Kırık çene kemiğinin yeni analizi, bu cismin diğer Neandertal kalıntılarıyla hiçbir ortak yanı olmadığını gösterdi. Bu da kalıntının aslında bir Homo sapiens’e, yani bugün hayatta kalan tek insan türüne ait olabileceğini düşündürüyor.
Homo sapiens’in Avrupa kıtasındaki bilinen en eski kalıntısı
Independent Türkçe’de yer alan habere göre çene kemiği, 45 bin ila 66 bin yıl öncesine tarihleniyor. Bu nedenle araştırmacılar, çene kemiğinin Homo sapiens’in Avrupa kıtasındaki bilinen en eski kalıntısı olduğunu tahmin ediyor.
Kemiğin kendisi 1887’de İspanya’nın Banyoles kasabasında bulunmuştu. Daha sonra kemiğin üzerinde yapılan ilk araştırmalar, buluntuyu, bölgede ağırlıklı olarak Neandertallerin yaşadığı Geç Pleistosen dönemine tarihlendirmişti.
Bu sonuçlar ve kalıntının ilkel görünümlü şekli, “Banyoles” adı verilen kemiğin bir Neandertale ait olduğunun düşünülmesine yol açtı. Ancak o zamandan beri paleontoloji ve genetikte çeşitli teknolojik atılımlar sağlandı ve bu da aslında geçmişte varılan bazı sonuçların doğru olmayabileceğini birçok kez gösterdi. Bu yüzden ABD’deki Binghamton Üniversitesi’nden Brian Keeling liderliğindeki araştırma ekibi, çene kemiğini yeniden analiz etti.
Homo Sapiens çene kemiği
Journal of Human Evolution adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan araştırmada “üç boyutlu geometrik morfometrik analiz” adı verilen bir teknik kullanıldı.
Ayrıca kemik üç boyutlu görüntüleme cihazlarıyla tarandı ve zaman içinde yok olmuş eksik parçaları belirlendi. Daha sonra oluşturulan model, Neandertallerin ve modern insanların çeneleriyle karşılaştırıldı.
Keeling, “Sonuçlarımız epey şaşırtıcıydı” ifadelerini kullandı: “Banyoles, belirgin bir Neandertal özelliği taşımıyordu ve genel şekliyle de onlarla örtüşmüyordu.”
Araştırmacılara göre kemiğin kökeniyle ilgili iki olasılık var. İlk olasılığa göre Banyoles, Geç Pleistosen Avrupa’sında Neandertallerle bir arada var olan, ama bugüne dek farkına varılmayan bir gruba ait Homo sapiens bireyi.
İkincisine göre ise bu bilinmeyen gruptaki Homo sapiens ve henüz tanımlanamayan eski bir insan türünden doğan bir melez. Kesin olan şeyse Banyoles’in bir Neandertale ait olmadığı. Keeling, konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı: “Banyoles gerçekten türümüzün bir üyesiyse, bu tarih öncesi insan Avrupa’da şimdiye kadar belgelenen en eski Homo sapiens’tir.”
Kaynak: Science Alert, Binghamton University
